Basic HTML Version
25
produkcja roślinna
zostają przemieszczone w głębsze warstwy
ziemi i tam ulegają szybkiemu rozkładowi.
Prawdopodobieństwo wystąpienia chorób
można również zminimalizować stosując
zmianowanie.
Siew rzepaku i innych
roślin kapustowatych na tym samym
polu z kilkuletnią przerwą powoduje,
że zgromadzone w glebie i na jej
powierzchni patogeny są pozbawione
roślin żywicielskich, co znacznie
zmniejsza możliwość ich przeżycia
i rozprzestrzeniania się.
Zbilansowane
nawożenie mineralne powoduje, że rośliny
są dobrze rozwinięte, a przez to bardziej
odporne na wszelkie infekcje powodowane
przez grzyby.
Zastosowanie metody biologicznej
w uprawie wielkoobszarowej, jaką jest
rzepak, ma w chwili obecnej niewielkie
znaczenie i jest raczej na etapie badań.
Obecnie, niewątpliwie
za najskuteczniejszą metodę walki
z chorobami uważa się stosowanie
chemii, należy jednak pamiętać,
że w ochronie integrowanej chemia
traktowana jest jako ostateczność.
Aby zużycie środków chemicznych
zminimalizować, a jednocześnie, aby
ich skuteczność była maksymalna
i jak najmniej szkodliwa dla środowiska
naturalnego, trzeba dysponować fachową
wiedzą na temat chorób i możliwości
ich efektywnego zwalczania. Właściwe
rozpoznanie objawów chorobowych ich
szkodliwości, a czasem cykli rozwojowych
grzybów powodujących choroby, znacznie
ułatwia walkę z nimi.
W Polsce, za najgroźniejsze choroby
występujące jesienią na plantacjach
rzepaku ozimego uważa się suchą zgniliznę
kapustnych i zgorzel siewek. Oczywiście
nie oznacza to, że tylko te choroby mogą
wystąpić jesienią na plantacji. W zależności
od warunków pogodowych w okresie
jesieni można obserwować również objawy
czerni krzyżowych, szarej pleśni, mączniaka
rzekomego, a w poprzednim sezonie
2011/2012 stwierdzono również wystąpienie
w dużym nasileniu mączniaka prawdziwego.
Od kilku lat nie obserwuje się wystąpienia
cylindrosporiozy, jednak nie można zupełnie
wykluczyć jej ponownego pojawienia
się. Z ekonomicznego punktu widzenia
pierwsze dwie choroby, czyli sucha zgnilizna
kapustnych i zgorzel siewek, powodują
największe straty, jednak w sprzyjających
warunkach również pozostałe choroby mogą
spowodować wiele szkód. Dodatkowo
niekontrolowany rozwój chorób jesienią
powoduje nagromadzenie na polu czynnika
infekcyjnego, który wiosną, po ruszeniu
wegetacji, ponownie zaatakuje plantację.
Chorobą, która zazwyczaj jako pierwsza
pojawia się na plantacji rzepaku ozimego,
jest zgorzel siewek, powodowana przez
kompleks grzybów, do których zalicza
się m.in.:
Pythium spp., Rhizoctonia
solani, Fusarium spp.
i inne.
Jest to grupa
patogenów powszechnie bytująca w glebie
i czasem na okrywie nasiennej nasion rzepaku,
zróżnicowana pod względem wymagań
co do zakresu warunków niezbędnych dla
swego rozwoju. Oznacza to, że choroba może
wystąpić zarówno w sezonach z dużą ilością
opadów, jak i umiarkowanie suchych, ciepłych
lub chłodnych. O przebiegu choroby często
decyduje gatunek grzyba, który dominuje
w kompleksie.
Zgorzel siewek może wystąpić
przedwschodowo, atakując wychodzące
z nasion kiełki. Wówczas na kiełkach widoczne
są brązowe przebarwienia i następuje
zaburzenie ich prawidłowego wzrostu. Często
obserwuje się poskręcania i zniekształcenia
Czerń krzyżowych
Z wieloletnich
badań
i obserwacji
wynika,
że w ograniczaniu
chorób rzepaku
ozimego najlepsze
efekty daje
zastosowanie
tzw. ochrony
integrowanej,
czyli łączącej
różne zabiegi
ochronne,
zarówno
agrotechniczne,
biologiczne jak
i chemiczne.