Wyróżnia się zgorzel przedwschodową, gdy
grzyby porażają kiełkujące ziarniaki oraz
zgorzel powschodową porażającą siewki
i młode rośliny. Pierwotnym źródłem porażenia
jest zwykle zainfekowana gleba, resztki
pożniwne kukurydzy (na monokulturach) lub
materiał siewny. Rozwojowi choroby sprzyja
zbyt głęboki siew, a także siew wykonany
w słabo ogrzaną glebę. Z silniejszym
wystąpieniem zgorzeli siewek można spotkać
się w latach o chłodnych i deszczowych
wiosnach, gdy kiełkowanie ziarniaków
jest wydłużone w czasie, a rozwój siewek
spowolniony. W tym czasie patogeny mają
wystarczająco dużo czasu aby silniej uszkodzić
tkanki. Jako pierwsze infekują zwykle rośliny
grzyby z rodzaju Phytium, które dobrze
rozwijają się w warunkach niższych temperatur.
Z chwilą wzrostu temperatury silnie rozwijają
się grzyby z rodzaju Fusarium. Patogeny
rozwijają się na zewnątrz i wewnątrz tkanek.
Objawy chorobowe na ziarniakach to różnego
rodzaju brunatne plamy na okrywie owocowo-
nasiennej. Jeżeli kiełek zdąży wyrosnąć,
wówczas również i na nim można dostrzec
przebarwienia. Przy wystąpieniu zgorzeli
przedwschodowej nie następują wschody,
a w łanie widoczne są puste place. Przy
zgorzeli powschodowej, u siewek i młodych
roślin można zaobserwować na korzeniach
i na podstawie łodygi żółtawe, a później
brunatniejące plamy, stopniowo przechodzące
w czerniejące smugi. Ponadto dochodzi
do silnego przewężenia szyjki korzeniowej
prowadzącego zwykle do zamarcia całej rośliny.
Niekiedy zdarza się tak, że roślina opanowana
przez zgorzel siewek nie zamiera lecz rośnie
dalej, niemniej w późniejszym okresie jest
opanowywana przez zgniliznę korzeni i zgorzel
podstawy łodygi.
Głownia kukurydzy (guzowata)
–
rozwija
się w następstwie porażenia roślin przez
grzyb
Ustilago maydis
,
którego zarodniki
przetrwalnikowe zachowują zdolność
do infekcji przez okres 2–3 lat. Pierwotnym
źródłem porażenia roślin jest gleba, resztki
pożniwne kukurydzy (na monokulturach)
lub zainfekowany materiał siewny.
Rozprzestrzenianiu się patogena sprzyjają
uszkodzenia tkanek powodowane przez
zabiegi agrotechniczne, czynniki pogodowe
Głownia kukurydzy na kolbie (fot. P. Bereś)
Głownia kukurydzy na wiesze (fot. P. Bereś)
13
PRODUKCJA ROŚLINNA
