Metoda agrotechniczna
W metodzie tej szczególna uwaga zwracana
jest na stosowanie płodozmianu, który pozwala
ograniczyć zasobność glebowego banku
materiału infekcyjnego patogenów, a zwłaszcza
grzyba wywołującego głownię pylącą, którego
zarodniki zachowują zdolność do infekcji nawet
przez okres 10 lat. Płodozmian pozwala także
ograniczać zagrożenie ze strony grzybów
z rodzaju Fusarium. Przy układaniu płodozmianu
ograniczającego występowanie fuzarioz należy
pamiętać, aby nie uprawiać zbóż po kukurydzy
ani kukurydzy po zbożach, gdyż sprzyja
to rozwojowi chorób fuzaryjnych. Za modelowy
płodozmian dla kukurydzy uznaje się uprawę
po niej ziemniaka, następnie pszenżyta, a później
łubinu. Płodozmian to także najskuteczniejszy
sposób ograniczania zagrożenia ze strony stonki
kukurydzianej, ponieważ pozwala przerwać cykl
rozwojowy gatunku. Na polach prowadzonych
w płodozmianie (jeżeli nie wysiewa się na nich
soi oraz niszczy samosiewy kukurydzy, które
wskutek łagodnych zim coraz częściej się spotyka)
nie występują larwy tego gatunku. Zmianowanie
to także sposób na ograniczenie liczebności
i szkodliwości omacnicy prosowianki oraz urazka
kukurydzianego.
Uzupełnieniem zmianowania może być izolacja
przestrzenna, tj. oddalenie nowo założonej
uprawy (jeżeli nie jest to monokultura)
od miejsc zimowania patogenów i szkodników,
a zwłaszcza od ubiegłorocznych ściernisk
kukurydzianych. Zarodniki grzybów
bardzo często przenoszone są przez wiatr
i wodę, czasem przez szkodniki, na nowe
rośliny. Również szkodniki zimujące m.in.
na stanowiskach po kukurydzy łatwiej migrują
i zasiedlają nową uprawę, jeżeli ta jest
za przysłowiową miedzą.
Poziom nasilenia niektórych chorób i szkodników
można obniżać poprzez wczesny termin siewu
kukurydzy (w połowie kwietnia), jak tylko gleba
będzie dostatecznie ogrzana. Praktykuje się
również siewy wczesnokwietniowe, a nawet
pod koniec marca, ale są one ryzykowne
ze względu na nieprzewidywalność pogody. Gdy
pogoda wstrzyma intensywny rozwój roślin (jak
np. chłodny maj 2016 roku), wówczas kukurydzę
łatwiej poraża zgorzel siewek i głownia
guzowata, roślina jest także silniej uszkadzana
przez ploniarkę zbożówkę i szkodniki glebowe.
Jednym z czynników wpływających
na poziom nasilenia występowania
agrofagów jest rodzaj stosowanych
nawozów i ich dawki. Spośród
wykorzystywanych makroskładników
szczególną uwagę należy zwracać na azot.
Wykazano, że w wysokich dawkach może
on zwiększać podatność roślin na głownię
guzowatą kukurydzy oraz choroby
fuzaryjne. Wysokie dawki azotu sprzyjają
także rozwojowi mszyc i wzrostowi
szkodliwości omacnicy prosowianki.
Spośród innych sposobów agrotechnicznych
zaleca się: wysiew kukurydzy na stanowisku
Tabela 2. Biopreparaty dostępne w Polsce w 2016 roku do zwalczania omacnicy prosowianki (stan na czerwiec 2016 roku)
BIOPREPARAT
SPOSÓB APLIKACJI
LICZBA
INTRODUKCJI DAWKA
ILOŚĆ BŁONKÓWEK
NA HA
Trichocap
ręcznie – zawieszki na liście
1-2
25 zawieszek/ha
ok. 250 tys.
Tricholet
wiatrakowiec lub samolot – luźna postać
biopreparatu
1-2
postać sypka
ok. 150-250 tys.
Trichosafe zawieszki
ręcznie – zawieszki na liście
1-2
30–50 zawieszek/ha ok. 220 tys.
Trichosafe kulki
ręcznie – kulki rzucane na glebę lub
z rozrzutnika kulek, ew. agrolotniczo
z dronów
1-2
100 kulek/ha
ok. 220 tys.
Źródło: opracowanie własne
Żółta plamistość liści (fot. P. Bereś)
22
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 23
