P
rzystępując do lustracji plantacji po zimie
należy ocenić przezimowanie plantacji.
Po stwierdzeniu, że rośliny są żywe i będą
rokowały zadawalający plon nasion planujemy
nawożenie i ochronę przed agrofagami
i patogenami chorobotwórczymi.
Praktycznie w czasie kontroli roślin rzepaku pod
względem przezimowania wykonujemy ocenę
zdrowotności. Wśród chorób wczesną wiosną
na plantacji rzepaku duże znaczenie mają:
sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych,
szara pleśń oraz coraz częściej lokalnie kiła
kapustnych. Na przełomie wieku często
na plantacjach obserwowano jeszcze objawy
cylindrosporiozy roślin krzyżowych, ale dzięki
nowym odmianom i niekorzystnym warunkom
meteorologicznym dla tej choroby praktycznie
nie występuje.
Szara pleśń w dużym nasileniu występuje
rzadko i lokalnie. Grzyb wywołujący tę chorobę
atakuje często rośliny osłabione, uszkodzone
przez mróz lub szkodniki np. pchełka
rzepakowa. Choroba objawia się nekrozami
z szarobrązową, kutnerowatą pylącą pleśnią.
Na liściach rzepaku mogą również wystąpić
czarne zagłębione plamki, przechodzące
w strefowane plamy, na przemian jasne
i czarne, często z dużą obwódką. Są to objawy
czerni krzyżowych. Szkody powodowane przez
sprawcę czerni krzyżowych grzyby z rodzaju
Alternanria spp. są w tym czasie niewielkie.
Jednak z zaatakowanych miejsc na liściach
bardzo łatwo rozprzestrzenia się na łodygi
i łuszczyny. Szczególnie na łuszczynach może
powodować przedwczesne dojrzewanie i ich
osypywanie się z nasion.
Na plantacjach rzepaku w grudniu i styczniu
obserwowano duże nasilenie objawów
suchej zgnilizny kapustnych. Od wielu lat jest
jedną z najważniejszych i najgroźniejszych
chorób. Rozwija się już jesienią. Najlepszym
okresem w zwalczaniu objawów tej choroby
jest właśnie okres jesienny. Chociaż objawy
te również obserwowano na polach gdzie
był wykonywany zabieg grzybobójczy
jesienią. Objawia się jasnymi plamami
z ciemnymi punktami otoczone brązową
obwódką. Patogen wywołujący tę chorobę
poraża rzepak już jesienią i zimą w okresie
ocieplenia. W tym okresie grzyb może wnikać
z liści poprzez ogonek liściowy na szyjkę
korzeniową i przerastać ją. Podstawa łodygi
często w wyniku porażenia szyjki jest spękana
i zmurszała. W konsekwencji zakłócony jest
transport wody i asymilatów. Rośliny często
Tabela 1. Progi szkodliwości chorób wiosną
CHOROBY
TERMIN
OBSERWACJI
PRÓG
SZKODLIWOŚCI
Sucha zgnilizna kapustnych
Faza regeneracji rozety i
początki formowania łodygi do
wybijania w pęd kwiatowy
15-20% roślin porażonych
Czerń krzyżowych
Od fazy w pełni ukształtowanej
rozety do formowania się
zaczątków pędów
20-30% roślin porażonych
Szara pleśń
Od fazy 2. liścia do fazy w pełni
wykształconej rozety
20-30% roślin porażonych
19
PRODUKCJA ROŚLINNA
