to między innymi chowacza brukwiaczka,
którego pojaw jest obserwowany często
już na początku marca. Bardzo ważny jest
prawidłowy dobór insektycydów biorąc pod
uwagę ich skuteczność w często zmieniającej
się temperaturze powietrza.
Kolejnym gatunkiem pojawiającym się
na plantacji rzepaku jest chowacz czterozębny,
którego naloty trwają długo i kończą się
kulminacyjnym wzrostem liczebności.
To właśnie ten moment jest prawidłowym
terminem zwalczania chowacza czterozębnego.
Problemem może być jednoczesna obecność
na plantacji tego szkodnika oraz słodyszka
rzepakowego. W takiej sytuacji najważniejszym
staje się właściwy dobór insektycydu
zarejestrowanego do zwalczania obu tych
gatunków.
Wraz z przedłużającą się obecnością słodyszka
rzepakowego podczas całego okresu kwitnienia
rzepaku ma miejsce zagrożenie dla pszczół
w okresie wykonywania zabiegów zwalczania.
Należy pamiętać, że pszczoła miodna to jeden
z wielu gatunków pszczół występujących
na plantacjach rzepaku, a przyczyniających się
do wzrostu wysokości i jakości uzyskiwanych
plonów dzięki zapylaniu kwiatów. Najlepiej
znanymi pszczołami obok pszczoły miodnej
są powszechnie występujące trzmiele.
Ochrona insektycydowa w takiej sytuacji
wymaga odpowiedniego przygotowania
z uwzględnieniem szerokiej ochrony prawnej
owadów zapylających oraz zgodnie z zapisami
w etykiecie środka. Szczegółowa znajomość
etykiety może uchronić przed popełnieniem
błędu i stworzenia zagrożenia dla zapylaczy.
Optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie
w okresie kwitnienia rzepaku a także wszędzie
tam, gdzie pszczoły mają pożytek insektycydów
selektywnych zgodnie z zadami dobrej praktyki
ochrony roślin.
Ochrona rzepaku przed szkodnikami
łuszczynowymi, a więc przed chowaczem
podobnikiem oraz pryszczarkiem kapustnikiem
jest często prowadzona w terminie opadania
płatków kwiatowych co daje możliwość
zastosowania łącznego zabiegu przeciw
chorobom i szkodnikom. W przypadku łącznego
stosowania należy przestrzegać zaleceń
zawartych w etykietach oraz korzystania
z wyników badań nad łącznym stosowaniem
agrochemikaliów. Prowadzone badania
wykazują, że w pewnej liczbie przypadków
substancje czynne mogą reagować ze sobą
co może prowadzić do zmiany właściwości
fizykochemicznych skutkujących obniżeniem
skuteczności zabiegu czy też fitotoksycznością
dla rośliny chronionej.
Szczególnie niebezpieczne, zwłaszcza dla
owadów pożytecznych, mogą być reakcje
prowadzące do wzrostu toksyczności uzyskanej
mieszaniny. Stosując mieszaniny środków
należy pamiętać, że w przypadku braku
takich zaleceń w etykiecie producent ponosi
odpowiedzialność za skutki wykonanego
zabiegu.
Pisząc o ochronie rzepaku przed szkodnikami
należy zwrócić uwagę na obowiązek
realizowania programu ochrony zgodnie
z zasadami integrowanej ochrony roślin.
Obowiązek ten został wprowadzony
odpowiednimi aktami prawnymi i jest
przestrzegany w krajach członkowskich Unii
Europejskiej od dnia 1 stycznia 2014 roku.
Programy integrowane i ich realizacja
wymagają przygotowania się i bogatej
wiedzy producenta rolnego. Wiedza ta, tak
jak podkreślano to wcześniej jest szczególnie
ważna w ochronie rzepaku, gdzie mamy
do czynienia z duża liczbą szkodników
wymagających zwalczania a także ochroną
owadów pożytecznych, w tym zapylających.
MGR INŻ. GRZEGORZ PRUSZYŃSKI
ZAKŁAD ENTOMOLOGII
INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN – PAŃSTWOWY INSTYTUT
BADAWCZY
POZNAŃ
Mszyca kapuściana
Należy podkreślić,
że wzrost areału
uprawy rzepaku
stworzył bardziej
dogodne warunki
dla występowania
i wzrostu
liczebności
wielu gatunków
szkodników co
w konsekwencji
wymaga
właściwej
ochrony
insektycydowej.
29
PRODUKCJA ROŚLINNA
