nagarniacze są wyposażone w listwy bez
palców. Zastosowanie mniejszej prędkości
obrotowej nagarniacza powoduje, że rośliny
rzepaku są nachylane do przodu i wciągane
do zespołu żniwnego dolnymi końcami.
Działanie gładkich listew nagarniacza
i nachylanie roślin do przodu zmniejsza straty
nasion rzepaku w wyniku osypywania na pole.
Wysokość cięcia przy zbiorze rzepaku
stojącego prosto powinna być jak największa,
nieprzekraczająca jednak wysokości osadzenia
pierwszego bocznego rozgałęzienia dolnych
łuszczyn. Wysokość wynosi wtedy od 25 do 40
cm. Tak duża wysokość cięcia daje zmniejszenie
obciążenia zespołu tnącego (im wyżej, tym
mniejsza grubość łodyg), zmniejszone obciążenie
zespołu omłotowego i separującego zbędną
masę grubych części łodyg. Poza tym nasiona
rzepaku zostają wgniecione do rdzeni łodyg
i wraz ze słomą wypadają za kombajn. W miarę
wzrostu pochylenia roślin wysokość cięcia
należy obniżać, przy jednoczesnym zmniejszaniu
prędkości roboczej kombajnu.
Przenośnik ślimakowo-palcowy zespołu
żniwnego powinien być wyregulowany
w płaszczyźnie pionowej w zależności
od wielkości przepływającej masy i długości
łodyg. Pozwala to uniknąć spiętrzenia masy
rzepakowej pod ślimakiem. W porównaniu
ze zbiorem zbóż szczelina między zwojami
przenośnika ślimakowo-palcowego
a płaszczyzną dna powinna być około dwa razy
większa. Dotyczy to także odległości palców
od dna. Przy większej masie i długości łodyg
szczelina ta w kombajnach zbożowych powinna
wynosić: w Bizonie ok. 12 mm, zaś w New
Hollandzie – ok. 20 mm, przy mniejszej masie
i długości łodyg – odpowiednio mniej. Przednią
część przenośnika pochyłego należy ustawić
na większą wysokość (w porównaniu ze zbiorem
zbóż o mniej więcej 50 proc). Takie ustawienie
zapobiega zapychaniu przenośnika masą
roślinną i polepsza równomierność zasilania
zespołu młócącego.
Jak młócić
Rzepak musi być młócony bardzo ostrożnie.
Parametry pracy zespołu młócącego (prędkość
obrotowa bębna i wielkość szczeliny omłotowej)
zależą od wielkości przepływającej masy oraz
wilgotności łuszczyn i nasion. Szczegółowe
wartości nastawień są zróżnicowane.
Przyjmuje się, że szczelina omłotowa podczas
zbioru rzepaku powinna wynosić na wylocie
od 13 do 16 mm, a prędkość bębna młócącego
od 15 do 20 m/s, co odpowiada 500-700
obr./min dla bębna o średnicy 60 cm, przy
czym większe zakresy obrotów stosuje
się dla wyższych wilgotności, a mniejsze
dla niższych. Takie ustawienie umożliwia
efektywny omłot. Zapobiega to zbyt dużemu
obciążeniu wytrząsacza i sit rozdrobnioną
słomą i zgoninami. Ponadto takie rozwiązanie
zmniejsza uszkadzanie nasion. Trzeba pamiętać,
aby przed regulacją zespołu młócącego
kombajnu sprawdzić wskazania miernika
obrotów bębna młócącego obrotomierzem
warsztatowym. Często się zdarza, że nawet
optymalne rutynowe ustawienie kombajnu
według instrukcji obsługi nie zapewnia
efektywnego omłotu, ponieważ oprócz
wilgotności zbieranego rzepaku zmienia się
również stosunek nasion do słomy.
Jak czyścić
W zespole czyszczącym reguluje się wielkości
szczelin w sitach żaluzjowych – górnym i dolnym
– oraz prędkość obrotową wentylatora i kierunek
wylotu strumienia powietrza. Przystosowanie
zespołu czyszczącego np. kombajnu Bizon
do zbioru rzepaku polega na:
– wymianie dolnego sita żaluzjowego na sito
otworowe o średnicy 4 mm,
– wymianie sita kłosowego górnego na sito
otworowe o średnicy 6 mm.
Ponadto w podsiewaczu kombajnu reguluje się
prędkość obrotową wentylatora, ustawienie
kierownic strug powietrza, wielkość szczelin
w górnym sicie żaluzjowym i kąt ustawienia
otworu sita kłosowego.
W celu zmniejszenia strat nasion
na wytrząsaczach należy utrzymywać czyste
przeloty w klawiszach. Nie wolno dopuszczać
do nadmiernego przemłacania materiału (przez
zmniejszenie prędkości obrotowej bębna
młócącego) i przeciążenia wytrząsaczy (przez
zmniejszenie prędkości jazdy kombajnu).
Ważnym, a zarazem trudnym zadaniem, jest
Aby
zminimalizować
straty rzepaku
związane
z osypywaniem
się nasion na
pole, zespół
żniwny kombajnu
wyposaża się
w wydłużony stół
oraz w pionowy
zespół tnący,
który pełni rolę
rozdzielacza.
42
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 19
TEMAT NUMERU
