powierzchnię gleby. Plantatorzy, którzy jesienią
zastosowali fungicyd o działaniu regulatorów
wzrostu, raczej nie muszą się, w tym
kontekście, martwić o los plantacji.
Ze względu na niedobory wilgoci, która sprzyja
rozwojowi organizmów chorobotwórczych,
jesienią obserwowano na liściach rzepaku
tylko nieliczne objawy obecności patogenów.
Były to np. objawy porażenia przez sprawców
suchej zgnilizny kapustnych, mączniaka
rzekomego, niekiedy też – ale sporadycznie
– szarej pleśni i czerni krzyżowych. Czasami
można też było znaleźć liście porażone przez
mączniaka prawdziwego: to jedna z niewielu
chorób, która szczególnie dobrze rozwija się
w warunkach obniżonej wilgotności. W okresie
dojrzewania rzepaku na liściach, łodygach
i łuszczynach obserwowano biały, mączysty,
obficie pylący nalot grzybni mączniaka
prawdziwego. Jeżeli wiosną ponownie
wystąpią niedobory opadów, to na tkankach
liści czy łodyg, które w tym czasie powinny
intensywnie asymilować, znów się ten nalot
pojawi. Objawy tej choroby mogą być niekiedy
mylone z symptomami porażenia przez
sprawcę cylindrosporiozy. Od wielu lat jednak
nie obserwowaliśmy tej choroby w naszym
kraju, choć jest ona bardzo powszechna
w Skandynawii, Niemczech, Wielkiej Brytanii
i we Francji. Z tego też powodu, zwłaszcza przy
łagodnym przebiegu zimy i dużej wilgotności
wiosną, można by się cylindrosporiozy
spodziewać na plantacjach rzepaku. Pierwsze
objawy da się zauważyć na liściach,
gdzie
pojawiają się plamy w postaci koncentrycznie
ułożonych, białych skupisk zarodnikowania
konidialnego. W miarę rozwoju infekcji kutikula
liści pęka, liść ulega deformacji, a następnie
zamiera. Na łodygach występują początkowo
szare plamy z czarnymi cętkami na obwodzie,
później widoczne są podłużne, jasnobrunatne
plamy o popękanej powierzchni z ciemną
obwódką. Na łodygach choroba mylona
jest niekiedy z objawami suchej zgnilizny
kapustnych, szarej pleśni lub otarciami
mechanicznymi np. przez belkę opryskiwacza.
Plamy i uszkodzenia związane z wiosennym
nawożeniem mogą być też niekiedy mylnie
uważane za objawy cylindrosporiozy.
Wczesną wiosną, kiedy cały potencjał roślin
powinien być skierowany na regenerację części
nadziemnej, następnie na intensywne procesy
fotosyntezy i rozwój części generatywnej,
mogą to zakłócić również sprawcy innych
chorób, w tym czerni krzyżowych, szarej
pleśni, a przede wszystkim suchej zgnilizny
kapustnych. Potrzebują one jednak do rozwoju
podwyższonej wilgotności, a więc deszczu,
porannej rosy, mgły itp. Wiosną źródłem
infekcji są porażone rośliny, resztki pożniwne,
sąsiednie plantacje roślin kapustowatych,
samosiewy rzepaku lub chwasty. Jeżeli
na liściach właściwych rzepaku występują
owalne, brunatne, nieco zagłębione plamy
z żółtą obwódką, to mamy do czynienia
z czernią krzyżowych. W środku plam
występują często koncentryczne, jasne
strefy na przemian z ciemnymi. Następnie
plamy zlewają się, liście wcześnie żółkną
i zamierają. Szara pleśń występuje bardzo
powszechnie na wielu roślinach rolniczych
i nie tylko. Sprawca choroby poraża
Plantatorzy,
którzy jesienią
zastosowali
fungicyd
o działaniu
regulatorów
wzrostu, raczej
nie muszą się,
w tym kontekście,
martwić o los
plantacji.
5
PRODUKCJA ROŚLINNA
