mgła, krople deszczu). Niebezpieczeństwo
infekcji jest podwyższone w rejonach o dużym
udziale rzepaku i innych roślin żywicielskich
w strukturze zasiewów oraz na terenach
o zwiększonej wilgotności. Uszkodzenia
łodyg spowodowane przez mróz lub
szkodniki także zwiększają ryzyko porażenia.
Wysoka wilgotność gleby i powietrza, duże
zagęszczenie roślin i wyższa podatność
uprawianych odmian będą w sposób istotny
wpływały na zwiększenie stopnia porażenia
roślin.
Zabieg zwalczania sprawcy zgnilizny
twardzikowej należy wykonać w okresie
kwitnienia od początku do pełni kwitnienia
rzepaku (faza rozwojowa BBCH 61-65).
Optymalnym terminem jest faza opadania
pierwszych płatków kwiatowych (50%
kwiatów na głównym kwiatostanie jest
otwartych, faza rozwojowa BBCH 65), bowiem
w tym czasie można też zwalczać sprawców
chorób zagrażającym łuszczynom (czerń
krzyżowych, szara pleśń). Decyzję o zwalczaniu
chemicznym można podjąć, opierając się
na dokładnej i częstej lustracji uprawy
od początku kwitnienia rzepaku oraz
znajomości symptomów porażenia.
Zaobserwowanie pierwszych
objawów porażenia świadczy
o zagrożeniu plantacji,
ponieważ grzyb przez pewien
okres rozwija się w tkankach
w sposób utajony
wewnątrz łodyg, niszcząc
je przy tym skutecznie.
Pierwsze oznaki choroby
na plantacji, czyli
zaobserwowanie 1%
porażonych roślin,
wskazuje na osiągnięcie
progu szkodliwości.
Niekiedy jest to trudne
do stwierdzenia.
Wówczas, co nie jest
sprzeczne z zasadami
integrowanej ochrony
roślin, należy rozważyć
inne wskazania. Jednym
z ważniejszych jest fakt,
że choroba ta w danym
rejonie występowała już
w latach poprzednich. Świadczy
to o tym, że w glebie znajduje się
pewna ilość sklerocjów, które z dużym
prawdopodobieństwem będą się rozwijać,
a zarodniki i grzybnia zaczną zakażać rośliny
rzepaku.
Inną ważną chorobą okresu kwitnienia,
szczególnie jednak dojrzewania, jest
czerń krzyżowych. Choroba powodowana
jest przez grzyby z rodzaju Alternaria,
przede wszystkim Alternaria brassicae, A.
brassicicola i A. alternata. Sprawcy choroby
mogą rozwijać się we wszystkich fazach
wzrostu rzepaku, ale największe szkody
powodują podczas tworzenia i dojrzewania
łuszczyn. W okresie wegetacji patogeny te
rozprzestrzeniają się za pomocą zarodników
konidialnych przenoszonych przez wiatr
i deszcz. Na porażonych liściach występują
charakterystyczne owalne, jasnobrunatne lub
brunatne, nieco zagłębione plamy wielkości
0,5-2 cm z żółtą obwódką. Na plamach
występują często koncentrycznie, przemiennie
strefy jasne z ciemnymi, na które składają
się grzybnia, trzonki konidialne i zarodniki.
Niekiedy widoczne są małe, owalne lub
nieregularne, czarne, zagłębione plamki z żółtą
obwódką. Następnie plamy zlewają się, liście
stają się żółtobrunatne i obumierają. Na pędzie
głównym, na pędach bocznych i ogonkach
liściowych grzyb powoduje powstawanie
podłużnych plam, ostro ograniczonych czarnych
lub bladoszarych z czarnym brzegiem.
Na łuszczynach tworzą się podłużne, owalne,
Szara pleśń
23
PRODUKCJA ROŚLINNA
