W związku z wyraźnym ograniczeniem (ale
nie wyłączeniem) roli chemicznej ochrony
w integrowanej koncepcji większego
znaczenia nabierają metody agrotechniczne,
hodowlane i biologiczne. Dąży do tego
obecnie wielu naukowców, a wspierają
programy ochronne firm agrochemicznych,
wdrażających swoje programy z bezpiecznym
użyciem środków: „Grunt to Bezpieczeństwo”
(Bayer), „Rolnictwo odpowiedzialne”
(Syngenta) itp.
Szkodniki ziemniaka, w szczególności
szkodniki glebowe (drutowce, pędraki)
i nalatujące rolnice (Noctuinae) są często
dużym wyzwaniem dla producentów.
Największy problem w walce z larwami
dotyczy braku środków ochrony roślin
możliwych do zastosowania. Większość
substancji aktywnych została tu wycofana
z zastosowania doglebowego (względy
ochrony środowiska). Przy dużym
zasiedleniu pola przez szkodniki glebowe
nie ma możliwości szybkiego zredukowania
populacji inaczej niż przy użyciu środków
ochrony roślin.
Szkodliwe larwy
Do najważniejszych szkodników atakujących
ziemniaka w okresie wiosennym zaliczamy
larwy szkodników glebowych (drutowce,
pędraki i gąsienice zimujących rolnic).
W trakcie rozwoju i żerowania larwy
powodują w bulwach uszkodzenia jakościowe
w postaci wżerów i kanałów w miąższu oraz
pośrednio przyczyniają się do rozwoju chorób
(fot. 1 i 2).
Liczne nagromadzanie w glebie
rozwijających się w cyklach wieloletnich
larw (drutowców, pędraków) związane jest
z charakterem stanowisk, na które wchodzi
ziemniak w płodozmianie. Stanowiska
te charakteryzują się głównie złym
stanem agrotechnicznym, wynikającym
z prowadzonych uproszczeń uprawowych,
dodatkowo szkodzi im uprawa po zbożach,
monokulturach kukurydzy bądź motylkowych
z trawami, nieracjonalna ochrona lub
jej brak oraz duże zachwaszczenie.
Zjawiskiem powszechnym jest także
uprawa ziemniaków na wielkoobszarowych
dzierżawach gruntowych (co często łączy
się z wcześniejszym ugorowaniem bądź
odłogowaniem tych pól), na których ryzyko
występowania szkodliwych larw owadów jest
bardzo wysokie.
Dziś w najnowszych technologiach uprawy
ziemniaka za najważniejsze uważa się
wysoką jakość otrzymanych bulw na potrzeby
przetwórstwa (frytki, chipsy, mrożonki,
półprodukty) i konfekcjonowania (ziemniak
jadalny). Prawidłowe bulwy powinny być
nieuszkodzone przez szkodniki (miąższ),
nie posiadać znamion chorobowych
na powierzchni i mieć gładką skórkę. Tylko
taki produkt ma szansę uzyskać wysoką cenę
i zaistnieć w obrocie rynkowym.
W uprawie ziemniaka ochrona chemiczna
zajmuje bardzo ważne miejsce. Całkowite
lub wyraźne jej ograniczenie przyniosłoby
negatywne skutki (wyższe nakłady i niską
jakość plonu), lecz poprzez stworzenie
roślinie ziemniaka odpowiednich warunków
do rozwoju możemy ograniczyć liczbę
zabiegów ochronnych, nie powodując
tym samym strat w ilości i jakości
plonu. Dostosowując uprawę ziemniaka
do wymogów integrowanej ochrony
należałoby inaczej spojrzeć na zabiegi
agrotechniczne i biologiczne, które do tej pory
uważane były za zabiegi plonotwórcze, a nie
ochronne.
Płodozmian
W aspekcie integrowanej ochrony płodozmian
nie może być rozpatrywany tylko pod
kątem stworzenia dobrych warunków
Do najważniejszych
szkodników
atakujących
ziemniaka
w okresie
wiosennym
zaliczamy larwy
szkodników
glebowych
(drutowce,
pędraki
i gąsienice
zimujących
rolnic).
fot. 1. Drutowce - uszkodzenia zewnętrzne
28
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 18
