popełnianych błędów dotyczących regulacji
zachwaszczenia w przedplonach buraka
cukrowego (opóźnione zabiegi lub źle dobrane
substancje czynne do struktury zachwaszczenia)
niezniszczone chwasty wydają nasiona
i w znaczącym stopniu wzbogacają bank
nasion w glebie. Według przeprowadzonych
badań liczba nasion chwastów zawiera się
w przedziale od 1000 szt./m2 na polach
utrzymanych w dobrej kulturze do 80 000
szt./m2 i więcej na polach zaniedbanych.
Uwzględniając olbrzymią zasobność banku
nasion chwastów w glebie oraz zdolność ich
kiełkowania w kolejnych latach, najlepszym
rozwiązaniem jest zaniechanie uprawy buraka
cukrowego na polach silnie zachwaszczonych.
W tym miejscu sprawdza się stare przysłowie
rolnicze: jeśli na dane pole się zapuści, to przez
siedem lat plewić się je będzie na kolanach.
Drugim czynnikiem nie mniej ważnym
w ochronie buraka cukrowego jest
odpowiednie przygotowanie pola pod
uprawę roślin. O ile ograniczenie szkodliwości
chwastów jednorocznych na polach uprawnych
odbywa się w dłuższym okresie (kilka lat)
i związane jest bezpośrednio z redukcją
zachwaszczenia potencjalnego gleby (banku
nasion), to w przypadku zwalczania gatunków
wieloletnich (perz właściwy, ostrożeń polny)
możemy je skutecznie wyeliminować przed
nadejściem nowego sezonu wegetacyjnego.
Najlepszym sposobem ich niszczenia
jest zastosowanie herbicydów opartych
na substancji czynnej glifosat w zespole
uprawek pożniwnych. Jeśli plantatorzy będą
zmuszeni wysiać buraki cukrowe na polach
silnie zachwaszczonych, jedynym rozsądnym
sposobem zabezpieczenia upraw przed
chwastami pozostanie wykonanie zabiegu
doglebowego bezpośrednio po siewie lub
zastosowanie herbicydów nieselektywnych
(glifosat) do trzech dni przed wschodami
roślin. Jedynym mankamentem w obydwu
rozwiązaniach jest niedobór opadów. W latach
suchych skuteczność zabiegów doglebowych
oscyluje w zakresie od 10 do 20%. Podobne
rezultaty można uzyskać w przypadku
zastosowania herbicydów zawierających
glifosat z tą zasadniczą różnicą, że nie dotyczy
ona spadku efektywności herbicydów, lecz
warunkowana jest ich niewielkim nasileniem
w momencie wykonywania zabiegu.
Skuteczność działania zabiegów nalistnych
uzależniona jest od:
▪
terminowego wykonania wszystkich
zabiegów,
▪
fazy rozwojowej chwastów,
▪
stopnia zachwaszczenia pola,
▪
doboru odpowiedniej substancji czynnej
do struktury zachwaszczenia,
▪
sprawności sprzętu
▪
panujących warunków atmosferycznych.
Podstawowym warunkiem uzyskania
wysokiej efektywności chwastobójczej
aplikowanych herbicydów w systemie dawek
dzielonych jest umiejętność rozpoznawania
poszczególnych gatunków chwastów
w początkowych fazach rozwojowych.
Właściwe zdiagnozowanie struktury
zachwaszczenia pozwala na trafny dobór
substancji czynnych. Powszechnie stosowane
herbicydy zawierające fenmedifam,
desmedifam oraz etofumesat pozwalają
na skuteczną redukcję około dziesięciu
gatunków chwastów – w uprawie buraka
cukrowego może jednak występować nawet
kilkadziesiąt gatunków. Na szczęście taka
sytuacja dotyczy głównie pól zaniedbanych,
charakteryzujących się wysokim
zachwaszczeniem potencjalnym gleby. Nawet
jeśli takie pola zostały wyeliminowane
z uprawy buraka cukrowego w danym
sezonie wegetacyjnym, należy liczyć się
z występowaniem gatunków średnio
wrażliwych na daną substancję czynną lub
charakteryzujących się budową anatomiczną
utrudniającą wnikanie herbicydów.
Tab. 2 Wykaz substancji czynnych herbicydów dostosowanych do fazy
rozwojowej chwastów
CHWASTY
ZWALCZANIE (SUBSTANCJE CZYNNE
HERBICYDÓW)
– FAZA CHWASTÓW
Chaber bławatek
Metamitron – doglebowo
Mhlopyralid – liścienie
Przytulia czepna
Etofumesat – doglebowo (liścienie)
Chinomerak - liścienie
Rumian polny
Rumianek pospolity
Maruna bezwonna
Stadium kiełkowania – chlorydazon
Stadium liścieni do 2 liści właściwych – triflusulfuron metylowy,
metamitron
Stadium rozety – chlopyralid
Samosiewy rzepaku
Metamitron – doglebowo
Triflusulfuron metylowy - liścienie
Chwastnica jednostronna
Etofumesat – w fazie liścienia
Graminicydy od fazy 2 liści właściwych
Jeśli plantatorzy
będą zmuszeni
wysiać buraki
cukrowe
na polach silnie
zachwaszczonych,
jedynym
rozsądnym
sposobem
zabezpieczenia
upraw przed
chwastami
pozostanie
wykonanie
zabiegu
doglebowego
bezpośrednio
po siewie lub
zastosowanie
herbicydów
nieselektywnych
(glifosat)
do trzech dni
przed wschodami
roślin.
28
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 21
