JAK DBAĆ
O KWITNĄCY
RZEPAK?
RZEPAK W OKRESIE WEGETACJI WYMAGA
KOMPLEKSOWEJ OPIEKI, DO KTÓREJ ZALICZA SIĘ
NAWOŻENIE I OCHRONĘ PRZED AGROFAGAMI, GDY
TYLKO ZAISTNIEJE TAKA POTRZEBA.
T
akich sytuacji w czasie prawie
11-miesięcznego wzrostu tej rośliny
jest kilka, a dotyczy to między innymi
zwalczania grzybów chorobotwórczych.
W okresie kwitnienia również pojawia się
taka konieczność. Jest to czas, gdy ostatecznie
decyduje się, ile łuszczyn powstanie
na roślinach i ile dorodnych nasion się w nich
pojawi. Może to jednak zostać utrudnione
przez kilka czynników, np. przez warunki
meteorologiczne, a więc nadmiar lub niedobór
opadów, gradobicie, nagłe i silne spadki
temperatur itd. Do czynników biotycznych
natomiast, oprócz chorób, zaliczyć trzeba
szkodniki. Ważniejsze z nich to pryszczarek
kapustnik, chowacz podobnik oraz mszyce.
To one, zasiedlając łuszczyny, bezpośrednio
wpływają w czasie dojrzewania roślin
na redukcję plonu – ale nie tylko. Powodowane
przez nie uszkodzenia otwierają też drogę dla
licznych grzybów chorobotwórczych, ułatwiając
im infekcję.
Wróćmy jednak do okresu kwitnienia,
ponieważ w jego czasie pojawiają się choroby,
np. zgnilizna twardzikowa. Warto uświadomić
sobie, że jest to jedna z groźniejszych chorób
rzepaku, ponieważ w sprzyjających infekcji
warunkach można stracić nawet 50-60%
plonu. Na przetrwalnikach grzyba (sklerocjach)
znajdujących się w powierzchniowej
warstwie gleby (0-5 cm) tworzą się owocniki
(apotecja), z których uwalniają się miliony
zarodników workowych zdolnych do porażenia.
Przenoszone przez wiatr trafiają na liście,
płatki kwiatowe, nasady ogonków liściowych,
w rozgałęzienia łodyg lub w miejsca wcześniej
uszkodzone przez szkodniki, mróz lub maszyny
i tam rozpoczynają proces chorobowy. Dla
wyrastających z zarodników workowych
strzępek grzybni doskonałym źródłem pokarmu
są np. opadające płatki kwiatowe, które
gromadzą się często w tych samych miejscach
co zarodniki. Zakażenia dokonuje też wyrosła
z przetrwalnika grzybnia, wówczas objawy
porażenia obserwujemy w dolnej, przyziemnej
części pędu. Na łodygach widoczne
są biało-szare, niekiedy koncentryczne plamy,
obejmujące stopniowo zainfekowane miejsce.
Porażone łodygi stopniowo zasychają, całe
rośliny żółkną i zamierają, są wówczas dobrze
widoczne na tle zielonego pola rzepaku.
Objawy na liściach są trudne do rozpoznania.
Zainfekowane liście brunatnieją i gniją.
Czarne lub
brunatne plamy,
które stopniowo
się rozrastają, to
symptomy czerni
krzyżowych,
natomiast
rozległe,
szarobrunatne
plamy pokryte
grzybnią
z trzonkami
i zarodnikami
świadczą
o porażeniu
łuszczyn przez
szarą pleśń.
10
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 22
