np. w formie przetrwalników. Spośród
nich do bardzo ważnych należą sprawcy
kiły kapusty, czy zgnilizny twardzikowej,
ponieważ ich struktury przetrwalnikowe
są bardzo trwałe i zdolne do rozwoju przez
wiele lat. Nie mniej ważna jest też staranna
uprawa roli z dokładnym rozdrobnieniem
i głębokim przykryciem resztek pożniwnych.
Na pozostałych z poprzedniego sezonu
częściach roślin swój cykl rozwojowy
rozpoczyna wielu sprawców chorób, w tym
między innymi sprawcy suchej zgnilizny
kapustnych. Warto przy tym pamiętać,
że ta zasada obowiązuje na każdym polu,
nawet jeśli rzepak nie będzie uprawiany,
bo powstające na resztach zarodniki mogą
być rozprzestrzeniane przez wiatr na nowe
zasiewy, oddalone nawet o kilka kilometrów.
Chwasty z rodziny kapustowatych i samosiewy
są porażane przez tych samych sprawców
chorób, co rzepak (sucha zgnilizna kapustnych,
szara pleśń, czerń krzyżowych, kiła
kapusty, mączniak rzekomy), więc
za każdym razem wymagają
zwalczania.
Siew w dobrze
przygotowaną
glebę, przy optymalnym
terminie, gęstości i głębokości,
daje gwarancję szybkich oraz
równomiernych wschodów.
Ogranicza się w ten sposób szkodliwe
działanie wielu obecnych w glebie
i na chwastach sprawców chorób, w tym
sprawców zgorzeli
siewek.
Wystąpieniu niektórych patogenów
na plantacji w ilości niebezpiecznej dla
plonowania można też zapobiegać poprzez
racjonalne nawożenie. Wielu rolników wie,
że niedobór składników pokarmowych obniża
plon i osłabia rośliny, czyniąc je bardziej
podatnymi na choroby. Zapominają oni
jednak, że podobna sytuacja ma miejsce,
jeśli rośliny są przenawożone, np. azotem.
Do siewu warto zawsze wybrać odmianę, która
w danym rejonie nie tylko wysoko planuje,
ale jest też bardziej odporna lub tolerancyjna
na infekcje. Spośród wielu dostępnych
odmian rzepaku ozimego można wybrać
taką lub takie, które ulegają w mniejszym
stopniu porażeniu przez głównych sprawców
chorób, np. suchą zgniliznę kapustnych,
zgniliznę twardzikową czy kiłę kapusty.
Na polach, gdzie występuje kiła kapusty,
siew odmian o podwyższonej odporności
(np. Alister, Alistorm, Mentor, Andromeda,
Andromeda, Mendelson, Mendel,
PT 235 lub PT 242) to podstawowa
metoda przeciwdziałająca istotnym
stratom w plonie. W rejonach, gdzie
występuje w dużym nasileniu zgnilizna
twardzikowa, można zaplanować
przed siewem zastosowanie biopreparatu
zawierającego zarodniki grzyba Coniothyrium
minitans. Jest to nadpasożyt, który niszczy
obecne w glebie przetrwalniki – sklerocja
grzyba Sclerotinia sclerotiorum (sprawcy
zgnilizny twardzikowej). Efekty działania tego
środka można zobaczyć dopiero w okresie
dojrzewania, wówczas powinno być mniej
roślin z objawami porażenia przez S.
sclerotiorum. Zastosowanie biopreparatu nie
zwalania jednak w większości przypadków
z użycia w okresie kwitnienia fungicydu. Warto
o tym wszystkim pamiętać, ponieważ zarówno
jesienią jak i podczas całej wegetacji rolnicy
chcieliby, aby problem chorób na ich plantacji
był co najwyżej marginalny.
W niektórych przypadkach,
jeżeli poziom
Na pierwszy plan
wśród zasad
prawidłowej
agrotechniki,
w kontekście
ograniczania
ilości sprawców
chorób, wymienia
się prawidłowy
płodozmian.
31
PRODUKCJA ROŚLINNA
