Wyjątkową cechą żyta jest jego duża plastyczność w zakresie możliwości uprawy w różnych warunkach glebowych. Silnie zredukowana powierzchnia liści oraz niski współczynnik transpiracji odpowiadają za wysoką odporność na stres suszy. Szeroka tolerancja w zakresie odczynu pH gleby jeszcze bardziej rozszerza możliwości wykorzystania tego gatunku w uprawie polowej. Uprawa żyta ozimego charakteryzuje się jednak pewnym ograniczeniem w zakresie terminu siewu. W celu „zaprogramowania” wysokiego plonu ziarna, termin siewu powinien być tak dobrany, aby rośliny przed spoczynkiem zimowym osiągnęły fazę rozwoju w okolicach pełni krzewienia (cel minimum to rozpoczęcie fazy krzewienia).
Późny termin siewu żyta ozimego z powodu obniżającej się temperatury oraz coraz krótszego dnia, przyczynia się do spowolnienia tempa rozwoju roślin w trakcie wegetacji jesiennej, w wyniku czego okres wschody – krzewienie jest przenoszony na wiosnę i przebiega w wyższych temperaturach powietrza oraz w warunkach wydłużającego się dnia, co ogranicza potencjał plonowania. Żyto ozime w takich sytuacjach silnie skraca czas krzewienia i przechodzi szybko do fazy strzelania w źdźbło, co znacznie obniża krzewienie produkcyjne, jak i produktywność pojedynczego kłosa. Fakt ten mocno ogranicza możliwość uprawy żyta ozimego po przedplonach bardzo późno schodzących z pola.
Od kilku lat nasz dział hodowli twórczej prowadził prace w kierunku uzyskania wysokowydajnych odmian żyta jarego, wykorzystując w tym programie wieloletnie doświadczenie zdobyte w hodowli odmian żyta F1. Wiosną 2023 roku zarejestrowaliśmy w Polsce pierwsze heterozyjne odmiany żyta jarego. Jedną z nich jest KWS ALLOCATOR, który w procesie badań rejestrowych plonował wyjątkowo i przewyższył plonem ziarna odmiany wzorcowe średnio od 36 aż do 40%. Ozime linie rodzicielskie wykorzystane do powstania tej odmiany wniosły między innymi cechy odpowiadające za bardzo wysoki plon ziarna oraz dobrą mrozoodporność, natomiast linie jare zdefiniowały krótki czas jarowizacji. Uzyskana charakterystyka odmiany oferuje wyjątkową elastyczność w zakresie terminu siewu – od końca II dekady października, aż do tradycyjnych terminów wiosennych. Warto podkreślić, że wymagania glebowe jak i tolerancja w zakresie wartości odczynu pH gleby w przypadku ALLOCATORA nie odbiega od średniej dla gatunku.
Produktywność odmiany KWS ALLOCATOR z bardzo późnych siewów jesiennych jest stanowczo wyższa niż z siewów wiosennych, więc w przypadku późnych przedplonów, warto zrealizować siew właśnie w tej porze roku, jeśli warunki techniczne na to pozwolą.
Product Manager Żyto Hybrydowe
Bartosz Rudzki
