Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opiniuje obecnie szereg zmian w formach wsparcia dla rolników, a jedna z nich dotyczy ekoschematu Biologiczna ochrona roślin. Proponuje się utworzenie w ramach tego ekoschematu nowego wsparcia polegającego na stosowaniu nawozowych produktów mikrobiologicznych w celu poprawy aktywności biologicznej gleby oraz stymulacji procesu odżywiania roślin.
Zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, za nawozowe produkty mikrobiologiczne uznaje się: produkty zawierające wyłącznie mikroorganizmy, w tym mikroorganizmy martwe lub nieaktywne, lub konsorcja tych mikroorganizmów oraz substancje stanowiące pożywkę dla tych mikroorganizmów i ich metabolity, a także nieszkodliwe substancje resztkowe z pożywek, które poprawiają aktywność biologiczną gleby lub stymulują procesy odżywiania roślin lub grzybów, a wyłącznym celem ich zastosowania jest poprawa efektywności wykorzystania składników pokarmowych przez rośliny lub grzyby, ich odporności na stres abiotyczny, ich cech jakościowych lub przyswajalności przez nie składników pokarmowych z form trudno dostępnych w glebie.
Istnieje potrzeba zwiększania aktywności biologicznej gleb i zachowania ich bioróżnorodności
W związku z postępującymi zmianami klimatycznymi, pogarszającym się stanem gleb w Polsce, a także koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego istnieje potrzeba zwiększania aktywności biologicznej gleb i zachowania ich bioróżnorodności, czemu może służyć stosowanie NPM. Obecnie w wykazie prowadzonym przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB) znajduje się 258 nawozowych produktów mikrobiologicznych (stan na 14.10.2024).
Stosowanie nawozowych produktów mikrobiologicznych niesie ze sobą wiele korzyści dla środowiska, tj.:
- poprawa aktywności mikrobiologicznej gleby oraz stymulacja procesów odżywiania roślin lub grzybów;
- zwiększenie przyswajalności trudno dostępnych składników pokarmowych przez rośliny;
- większa odporność roślin na stres abiotyczny i patogeny;
- utrzymanie lub zwiększenie ilości węgla organicznego w glebie oraz zwiększenie porowatości gleb;
- zwiększenie różnorodności mikrobiologicznej środowiska glebowego.
Są to preparaty pochodzenia naturalnego, bezpieczne dla środowiska oraz człowieka. Zakłada się, że podstawą do uzyskania wsparcia będą dowody zakupu nawozowego produktu mikrobiologicznego oraz wpisy w ewidencji zabiegów, z której będzie wynikało m.in., na której działce został zastosowany nawozowy produkt mikrobiologiczny, na jakiej powierzchni, w jakiej dawce. Zakłada się, że weryfikacja obejmie zgodność wykonania zabiegu z etykietą stosowania danego preparatu.
Wprowadzono łączny limit powierzchni na gospodarstwo
Dodatkowo, analogicznie jak w przypadku innych ekoschematów obszarowych, wprowadzono łączny limit powierzchni na gospodarstwo, do którego będą przyznawane płatności, wynoszący 300 ha, co oznacza, że jeśli w gospodarstwie realizowany będzie więcej niż jeden ekoschemat lub praktyka, lub wariant, płatność przyznawana będzie do łącznej (sumarycznej) powierzchni nie większej niż 300 ha. Jest to szczególnie istotne w obliczu faktu, że już istnieje znaczące przekroczenie dostępnych środków budżetowych przeznaczonych na realizację ekoschematów obszarowych, a dodatkowo sytuację tę utrudnia finansowanie z tego źródła nowych instrumentów, które będą wprowadzone od 2025 r. Należy przyjąć, że w kolejnych latach także będzie miał miejsce wzrost zainteresowania producentów rolnych realizacją ekoschematów obszarowych. Dlatego też, w obliczu ograniczonego budżetu i rosnącego zainteresowania poszczególnymi formami wsparcia bezpośredniego konieczne są dostosowania optymalizujące wykorzystanie dostępnych środków. Wprowadzenie limitu powierzchniowego pozwala na objęcie ekoschematami większej liczby odbiorców i prawdopodobnie także większej powierzchni rzeczywistej w skali kraju.
Przewiduje się, że corocznie wsparciem w ramach wariantu dotyczącego nawozowych produktów mikrobiologicznych objęta będzie powierzchnia ok. 500 tys. hektarów. Szacowana stawka za realizację została określona na:
– 89,89 Euro/ha – w przypadku wariantu 1. Mikrobiologiczne środki ochrony roślin
– 22,47 Euro/ha – w przypadku wariantu 2. Nawozowe produkty mikrobiologiczne.
W zależności od zainteresowania ekoschematem, faktyczna wypłacona stawka może być niższa lub wyższa (w granicach stawki minimalnej i maksymalnej).
Opracowanie: Paweł Dopierała
WIR
