KE przyjęła nowe wytyczne wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych

Celem wytycznych jest wyjaśnienie rolnikom europejskim, w jaki sposób mogą oni, pod pewnymi warunkami, współpracować w celu wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych bez naruszania unijnych reguł konkurencji.

Wartość sprzedaży na tych rynkach ocenia się na ponad 80 mld EUR rocznie.

Komisja Europejska przyjęła nowe wytyczne, w których przedstawiono szczególne odstępstwa od unijnych zasad ochrony konkurencji, mające zastosowanie do sprzedaży niektórych produktów rolnych. Wytyczne pozwolą rolnikom zrozumieć, w jaki sposób mogą oni, z zastrzeżeniem pewnych warunków, dokonywać wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych zgodnie z unijnymi regułami konkurencji. Wartość sprzedaży na europejskich rynkach tych trzech produktów wynosi ponad 80 mld EUR rocznie. Zestawienie informacji wyjaśniających znajduje się tutaj.

– Wytyczne można traktować jak podręcznik, w którym wyjaśniamy, w jaki sposób rolnicy mogą się zorganizować, by wspólnie sprzedawać oliwę z oliwek, wołowinę i cielęcinę oraz rośliny uprawne, w pełni przestrzegając przy tym unijnych reguł konkurencji.Chcemy w ten sposób zagwarantować, aby rolnicy europejscy mogli ze sobą współpracować w celu zachowania swojej konkurencyjności i wykorzystywania swojej siły przetargowej względem nabywców – uważa Margrethe Vestager, komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji.

– Celem wytycznych jest wzmocnienie grupowej pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności przez określenie jasnych i praktycznych zasad.Pomogą one rolnikom równoważyć skutki koncentracji w łańcuchu dostaw, do jakiej dochodzi coraz częściej na etapie przetwarzania i sprzedaży detalicznej. Jest to ważny krok na drodze do zapewnienia sprawiedliwych warunków konkurencji na rynkach rolnych oraz pełnego wykorzystania narzędzi dostępnych w ramach nowej WPR – powiedział Phil Hogan, komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Nowe wytyczne uzupełniają reformę wspólnej polityki rolnej (WPR) z 2013 r., w ramach której wprowadzono szereg zmian w przepisach regulujących zasady współpracy unijnych rolników. Środki przyjęte w ramach reformy WPR wprowadzono po to, aby zwiększyć konkurencyjność unijnych rolników i zapewnić zrównoważony charakter ich produkcji oraz wzmocnić ich siłę przetargową wobec nabywców, a równocześnie utrzymać podejście rynkowe.

Standardowe unijne reguły konkurencji zakazują zawierania umów w celu ustalenia cen lub innych warunków handlowych lub w celu podziału rynków, chyba że takie umowy przynoszą poprawę produkcji lub dystrybucji, umożliwiając jednocześnie konsumentom sprawiedliwy udział w osiąganej korzyści (art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Te standardowe reguły konkurencji mają zastosowanie do sektora rolnego z zastrzeżeniem pewnych szczególnych odstępstw określonych w rozporządzeniu o jednolitej wspólnej organizacji rynku (rozporządzenie (UE) nr 1308/2013).

Nowo przyjęte wytyczne dotyczą trzech zależnych od przynoszonych usprawnień odstępstw, które umożliwiają producentom oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych wspólną sprzedaż i wspólne ustalanie cen, ilości i innych warunków obrotu za pośrednictwem uznanych organizacji, pod warunkiem, że spełnione zostały pewne warunki. W szczególności:

• organizacje te powinny zapewniać znaczące zwiększenie wydajności gospodarstw rolnych, biorąc na siebie organizację działań pomocniczych innych niż sprzedaż (np. składowanie, transport, dystrybucja); oraz
• ilość produktów wprowadzana do obrotu przez daną organizację nie może przekraczać określonych progów (20 % rynku właściwego w przypadku oliwy z oliwek oraz 15 % krajowej produkcji wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych).

Nowe wytyczne ułatwią rolnikom przestrzeganie tych wymogów. Przydadzą się one również organom ds. konkurencji i organom sądowym państw członkowskich, które odpowiedzialne są za stosowanie nowych zasad. W nowo przyjętych wytycznych Komisja w szczególności:

• jasno definiuje/wskazuje, jakiego typu działania mogą przynieść znaczące usprawnienia, które muszą zaistnieć, aby można było skorzystać z odstępstwa, a także podaje konkretne przykłady sytuacji, w których działania te mogą przynieść takie usprawnienia;
• wyjaśnia, jak należy obliczać ilość wprowadzoną do obrotu przez organizacje rolników i w jaki sposób sprawdzić, czy odnośne progi nie zostały przekroczone, biorąc zwłaszcza pod uwagę naturalne wahania w czasie;
• wskazuje, w jaki sposób podczas obliczania ilości wprowadzonej do obrotu przez organizacje rolników można brać pod uwagę wyjątkowe okoliczności, takie jak np. klęska żywiołowa; oraz
• objaśnia sytuacje, w których krajowe organy ds. konkurencji i Komisja mogą stosować klauzulę ochronną przewidzianą w rozporządzeniu o jednolitej wspólnej organizacji rynku. Zgodnie z tą klauzulą organy ds. konkurencji mogą w wyjątkowych okolicznościach zdecydować, że wspólna sprzedaż prowadzona przez organizacje rolników powinna zostać ponownie zbadana lub nie powinna mieć miejsca, jeżeli istnieje negatywny wpływ na cały rynek.

Kontekst

W okresie między styczniem a majem 2015 r. Komisja przeprowadziła publiczne konsultacje w sprawie projektu tekstu wytycznych. Zorganizowano także konsultacje z Parlamentem Europejskim i organami ds. konkurencji państw członkowskich. Wszystkie odpowiedzi zebrane w ramach tych konsultacji dostępne są tutaj.

Wskutek kolejnych reform WPR stała się w coraz większym stopniu zorientowana na rynek. Obecnie europejscy producenci rolni codziennie konkurują na wielu rynkach, na których muszą zmierzyć się ze specyficznymi wyzwaniami:

•  rosnącym zapotrzebowaniem konsumentów na lepsze, zrównoważone i łatwo identyfikowalne produkty;
• globalną konkurencją ze strony produktów przywożonych spoza Europy;
• partnerami biznesowymi – przetwórcami, wytwórcami czy sprzedawcami detalicznymi, którzy często są więksi i silniejsi finansowo, podczas gdy większość gospodarstw rolnych w Europie jest bardzo mała.

Ocena skutków przeprowadzona przez Komisję w kontekście ostatniej reformy WPR wskazała na konieczność usprawnienia funkcjonowania łańcucha dostaw żywności oraz stworzenia odpowiednich warunków dla sektora rolnego, aby stał się on bardziej konkurencyjny i innowacyjny. Oznacza to w szczególności zachęcanie rolników do nawiązywania współpracy w ramach organizacji producentów i zrzeszeń organizacji producentów, przy jednoczesnym zagwarantowaniu konkurencyjności tego sektora.

Redakcja AgroNews, fot. dreamstime.com