Dziś wchodzi w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej. Oznacza to, że rolnicy już mogą zgłaszać do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawiadomienia dotyczące podejrzenia stosowania wobec nich takich praktyk.

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi została przygotowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jej celem jest m.in. wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami działającymi w branży rolno-spożywczej.

Co to jest wykorzystywanie przewagi kontraktowej?

Wykorzystywanie przewagi kontraktowej przez przedsiębiorcę jest nieuczciwe, jeżeli jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i zagraża istotnemu interesowi drugiej strony albo go narusza. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.

W ustawie wyliczone są jedynie przykładowe sytuacje uznawane za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej. Mogą one polegać na:

• nieuzasadnionym rozwiązaniu umowy lub zagrożeniu jej rozwiązania;
• przyznaniu wyłącznie jednej stronie uprawnienia do rozwiązania umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia;
• uzależnianiu zawarcia lub kontynuowania umowy od przyjęcia lub spełnienia przez jedną ze stron innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• nieuzasadnionym wydłużaniu terminów płatności.

Nowe przepisy nie obejmują dostaw bezpośrednich, czyli produkcji małych ilości surowców do konsumenta lub zaopatrującego go lokalnego zakładu detalicznego (np. sprzedaży przez rolnika małej ilości płodów rolnych na targu).

Kto może zgłosić zawiadomienie?

Zawiadomienie w sprawie podejrzenia stosowania praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową może złożyć dostawca lub nabywca produktów rolnych i spożywczych.

Kluczowe znaczenie pełni tu kryterium obrotowe – relacje między kontrahentami muszą spełniać następujące warunki:

• łączna roczna wartość obrotów między nimi przekracza 50 tys. zł w roku wszczęcia postępowania lub w którymkolwiek z dwóch lat poprzedzających rok wszczęcia tego postępowania

oraz

• obrót podejrzanego przedsiębiorcy (w przypadku, gdy należy on do grupy kapitałowej – obrót tej grupy), przekracza 100 mln zł w roku wszczęcia postępowania.

Ponadto musi występować znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym między nabywcą a dostawcą oraz trudność w zdobyciu innych kontrahentów.

Gdzie zgłosić?

W zależności czy zawiadamiający ma problem z brakiem pisemnej umowy, domaga się odszkodowania czy uważa, że został naruszony interes publiczny powinien odpowiednio skierować się do ARR, Sądu albo UOKiK-u.

Więcej na stronie http://przewagakontraktowa.uokik.gov.pl

oprac. Kamila Szałaj, fot. K. Szałaj
Źródło: UOKiK, RCL