Nawozy odzwierzęce są cennym budulcem materii organicznej w glebie, stymulują jej aktywność biologiczną i poprawiają strukturę oraz właściwości fizyczne, tworząc dogodne warunki wzrostu i rozwoju roślin. Jak je prawidłowo stosować, aby nie zaszkodzić środowisku i uprawom?
Nawożenie organiczne z zastosowaniem nawozów odzwierzęcych takich, jak obornik, gnojowica i gnojówka jest jedną z praktyk rolnictwa zrównoważonego. Dostarcza ono glebie trwałych, łatwo przyswajalnych składników odżywczych oraz mikroelementów, przeciwdziałając ubytkowi próchnicy i zbyt szybkiemu jej zakwaszeniu. Musi być jednak stosowane odpowiedzialnie, zgodnie z regulacjami prawnymi i Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej. W przeciwnym razie będzie miało negatywny wpływ na uprawy, zdrowie człowieka i okoliczną przyrodę. O czym zatem należy pamiętać stosując nawozy odzwierzęce?
- przy ustalaniu dawek nawożenia naturalnego koniecznie weź pod uwagę bilans nawożenia w twoim gospodarstwie oraz plan nawożenia azotem, sporządzany zgodnie z obowiązującym w Polsce od 1 stycznia br. Programem azotanowym. Obowiązek ten wynika z przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. z 2018 r. poz. 1339);
- bezwzględnie zachowaj terminy stosowania nawozów naturalnych, które od 1 stycznia br. zmienia Program azotanowy;
- nawozy naturalne stosuj przede wszystkim pod rośliny o długim okresie wegetacji, które najlepiej wykorzystują składniki pokarmowe zawarte w tych nawozach;
- płynne nawozy rozprowadzaj równomiernie na całej powierzchni pola za pomocą aplikatorów doglebowych, deszczowni lub wozów asenizacyjnych wyposażonych w płytki rozbryzgowe lub węże rozlewowe;
- nawozy te przykryj lub wymieszaj z glebą maksymalnie w ciągu 24 godzin;
- pamiętaj o tym, że roczna dawka nawozu naturalnego nie może dostarczyć więcej niż 170 kg azotu na czystym składniku na 1 ha;
- nie stosuj nawozów na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem, zamarzniętych do głębokości 30 cm oraz podczas opadów deszczu z uwagi na ryzyko niekontrolowanych strat składników mineralnych;
- nie stosuj płynnych nawozów na glebach bez okrywy roślinnej, położonych na stokach o nachyleniu większym niż 10°, im większe nachylenie terenu, tym większe ryzyko spływów powierzchniowych zanieczyszczających wody związkami fosforu i azotu;
- nie aplikuj nawozów płynnych podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi z uwagi na ryzyko skażenia jadalnych części tych roślin, które nie zostaną wyeliminowane podczas ich wzrostu;
- nawozy płynne stosuj na obszarach o poziomie wód podziemnych poniżej 1,2 m oraz poza obszarami płytkiego występowania skał szczelinowych;
- nie aplikuj nawozów naturalnych w bezpośrednim sąsiedztwie wód powierzchniowych, źródeł wody pitnej i stref ochronnych wód. Stosuj je na gruntach rolnych, znajdujących się w odległości co najmniej 10 m od brzegu jezior, zbiorników wodnych, cieków wodnych, kanałów i rowów (z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m), aby zapobiec ich zanieczyszczeniu azotanami pochodzącymi z tych nawozów;
- unikaj stosowania świeżego, nieprzefermentowanego obornika;
- Nie łącz stosowania gnojowicy i innych nawozów naturalnych równolegle z zabiegiem wapnowania z uwagi na duże straty amoniaku.
Opracowanie: Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP.
