Brexit nadal pozostaje wielką niewiadomą. Do dziś nie zostały ustalone warunki wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Jeśli dojdzie do tzw. twardego brexitu, czyli bez porozumienia, jak będzie wyglądał obrót towarami roślinnymi między Polską a Wielką Brytanią?
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa uspokaja – nie będzie tak źle.
Eksport roślin i produktów roślinnych do Wielkiej Brytanii
Większość roślin i produktów roślinnych (w tym owoce i warzywa, kwiaty i zieleń cięta), przywożonych do Wielkiej Brytanii z UE, jest uważana za towary niskiego ryzyka fitosanitarnego i w przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii bez umowy, nadal będą one wwożone do Wielkiej Brytanii bez świadectw fitosanitarnych i obowiązkowej importowej kontroli fitosanitarnej. Co oznacza, że import takich roślin i produktów roślinnych będzie realizowany na dotychczasowych zasadach. Jednocześnie unijny system paszportów roślin nie będzie już stosowany w wymianie handlowej roślinami pomiędzy Wielką Brytanią a UE.
Co do zasady, rośliny i produkty roślinne obecnie przemieszczane w systemie paszportów roślin UE będą wymagały zaopatrzenia w świadectwo fitosanitarne, wydane przez krajową organizację ochrony roślin (NPPO) w państwie członkowskim UE właściwego dla wywozu. W szczególności będzie to dotyczyło określonych rodzajów/gatunków roślin przeznaczonych do sadzenia (w tym nasion), drewna i kory niektórych rodzajów, sadzeniaków ziemniaka. Przy ustalaniu zakresu roślin i produktów roślinnych, dla których wymagane będą świadectwa fitosanitarne, należy również uwzględnić fakt, że w Wielkiej Brytanii funkcjonują liczne strefy chronione odnoszące się do określonych organizmów szkodliwych (w szczególności dotyczy to szkodników drzew iglastych).
Szczegółowy wykaz stref chronionych na terytorium Wielkiej Brytanii znajduje się pod adresem: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/730884/plant-passports-protected-zones.pdf
Dodatkowo, świadectwo fitosanitarne będzie również wymagane przy wwozie pozostałych ziemniaków (tzw. towarowych – konsumpcyjnych lub przeznaczonych do przerobu przemysłowego).
W Polsce świadectwa fitosanitarne są wydawane przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia uprawy, wytwarzania lub miejsce składowania, lub miejsce łączenia roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, na wniosek zainteresowanego podmiotu (eksportera).
Eksporterzy będą musieli dostarczyć kopie świadectwa fitosanitarnego i innych dokumentów importerowi w Wielkiej Brytanii. Związane jest to z tym, że importer z Wielkiej Brytanii będzie musiał powiadomić o przesyłce odpowiednie władze brytyjskie zajmujące się zdrowiem roślin (DEFRA) z odpowiednim wyprzedzeniem, przed jej przybyciem do Wielkiej Brytanii z UE. Ponadto kontrole dokumentów i tożsamości dla takich przesyłek będą przeprowadzane „na odległość” (tj. z wykorzystaniem systemu informatycznego DEFRA/służb celnych).
Aktualnie drewno opakowaniowe (DMO) przemieszczane między Wielką Brytanią a Polską jest przemieszane swobodnie bez dodatkowych kontroli.
Po wyjściu Wielkiej Brytanii drewniany materiał opakowaniowy (DMO/WPM), wykorzystywany również w transporcie towarów innych niż pochodzenia roślinnego, eksportowanych do Wielkiej Brytanii, będzie musiał być oznakowany zgodnie z Międzynarodowym Standardem ds. środków fitosanitarnych.
Import roślin z Wielkiej Brytanii do UE
Po opuszczeniu UE przez Wielką Brytanię, państwa członkowskie UE będą stosowały w odniesieniu do importowanych z Wielkiej Brytanii towarów roślinnych te same wymogi i zasady granicznej kontroli fitosanitarnej, jak dla przesyłek pochodzących z pozostałych krajów trzecich. Regulowane w przepisach fitosanitarnych UE roślin, produkty roślinne i przedmioty (w szczególności wszystkie rośliny do sadzenia, określone drewno, produkty z drewna lub kora, określone gatunki owoców i warzyw, niektóre rodzaje ciętych kwiatów i zieleni) będą musiały być zaopatrzone w świadectwo fitosanitarne, wydane przez brytyjską organizację ochrony roślin. Towary, wymagające zaopatrzenia w świadectwo fitosanitarne, będą podlegały granicznej kontroli fitosanitarnej w pierwszym punkcie wwozu do UE (tj. na granicy zewnętrznej UE bez względu na docelowe państwo członkowskie).
Szczegółowe informacje na temat importu i eksportu roślin i produktów roślinnych do/z Wielkiej Brytanii po zaistnieniu scenariusza „no deal” można znaleźć, pod adresem: https://www.gov.uk/guidance/importing-and-exporting-plants-and-plant-products-if-theres-no-withdrawal-deal.
Znajdują się tam informacje dotyczące:
- Importowania roślin i produktów roślinnych do Wielkiej Brytanii z UE.
- Importowania roślin i produktów roślinnych do Wielkiej Brytanii z krajów trzecich przez UE
- Eksportowania roślin i produktów roślinnych do UE z Wielkiej Brytanii
- Kroki, które należy podjąć, aby przygotować się do wyjścia z UE
- Przemieszczanie kontrolowanych roślin i produktów roślinnych w Wielkiej Brytanii
- Przemieszczanie drewnianych materiałów opakowaniowych
Redakcja AgroNews, na podst. PIORiN
