Wielu rolników ma dylemat, co robić z resztkami pożniwnymi, szczególnie ze słomą pozostająca na polach po zebranych zbożach: czy pozostawić ją na polu, czy może ją sprasować i sprzedać. Zagospodarowanie resztek pożniwnych to ważny elementem uprawy. Jego prawidłowe wykonanie wpływa na poprawę struktury gleby, zwiększa ilość dostępnych dla roślin składników pokarmowych oraz próchnicy, a także ogranicza rozwój szkodliwych dla roślin organizmów, które mogą zimować na nierozłożonej słomie. Ma to duży wpływ na plonowanie uprawy następczej. Ale niestety rozkład słomy wymaga czasu, tak więc składniki odżywcze, które dostarczamy roślinom do gleby wraz ze słomą, nie są dla nich dostępne od razu, a dopiero wtedy, kiedy zostanie ona prawidłowo rozłożona przez mikroorganizmy glebowe. Proces ten można przyśpieszyć, poprzez zastosowanie biopreparatów zawierających szczepy mikroorganizmów celulolitycznych, wyspecjalizowane w rozkładzie resztek pożniwnych. To one przede wszystkim odpowiadają za szybki i prawidłowy ich rozkład i przetworzenie w glebie. To dzięki nim, rozkład słomy na polu przebiega zdecydowanie krócej, dzięki czemu szybciej oddamy glebie część wyniesionych z plonem składników pokarmowych, i szybciej skorzystają z nich rośliny. Aby przybliżyć naszym czytelnikom to zagadnienie, postanowiliśmy porozmawiać z Panem Piotrem Lubaszką, dyrektorem handlowym firmy Intermag, producenta takich biopreparatów, w tym znanego już dosyć dobrze polskim rolnikom preparatu Bactim Słoma.
Kamila Szałaj: Czy może Pan powiedzieć naszym czytelnikom jaki jest skład biopreparatu Bactim Słoma?
Piotr Lubaszka: Bactim Słoma zawiera unikalne szczepy bakterii zdolnych do szybkiego rozkładu resztek pożniwnych. W jednym ml preparatu znajduje się 500 milionów komórek bakterii dwóch szczepów (250 milionów Bacillus subtilis (szczep B00105) oraz 250 milionów Bacillus licheniformis (szczep B00106)). Oba te mikroorganizmy są pochodzenia naturalnego i w produkcie Bactim Słoma występują w formie przetrwalników, dzięki temu są one odporne na niekorzystne warunki, ale gdy trafią w sprzyjające warunki środowiskowę budzą się dożycia i szybko namnażają i skutecznie działają. Co bardzo ważne preparat Bactim Słoma nie zawiera organizmów modyfikowanych genetycznie.
– A dlaczego właśnie te bakterie zostały wykorzystane w produkcji biopreparatu Bactim Słoma?
– Trzeba zacząć od tego, że w naszych Laboratoriach przebadaliśmy wiele szczepów jednak te wykazały się największą skutecznością i efektywnością w rozkładzie słomy. Są one w stanie wyprodukować bardzo duże ilości enzymów celulolitycznych, które rozkładają celulozę znajdującą się w resztkach pożniwnych.
– A jaki jest mechanizm działania tego produktu?
-I tu docieramy do sedna, do istoty działania tego biopreparatu – poprzez działanie owych enzymów słoma rozkładana jest znacznie szybciej niż w przypadku normalnego naturalnego rozkładu – bez ingerencji specjalistycznego produktu. Celuloza zawarta w słomie zostaje pocięta za pomocą enzymów na prostsze związki: cukry które są w ten sposób także udostępniane dla innych mikroorganizmów glebowych a także uwalniane są z resztek pożniwnych składniki pokarmowe oraz związki próchnicotwórcze.
– Ale przyspieszony rozkład resztek pożniwnych nie jest jedynym celem zastosowania środka Bactim Słoma?
-Zgadza się, można powiedzieć, że jest to tylko pewien etap pośredni, ponieważ poprzez krótszy czas trwania całego procesu rozkładu resztek pożniwnych – oprócz funkcji strukturotwórczej gleby, uzyskujemy także szybsze zaopatrzenie stanowiska w składniki pokarmowe pochodzące z resztek oraz wzrost poziomu próchnicy w glebie, która decyduje o jej żyzności. To przekłada się na szybszy początkowy rozwój rośliny następczej. Już w momencie siewu stanowisko jest bowiem dobrze zaopatrzone w ważne dla rośliny składniki pokarmowe, takie jak: fosfor, potas, magnez czy wapń. Z przeprowadzonych badań naukowych i z praktyki rolniczej wiemy też, że preparat ten wykazuje pozytywny wpływ na rozwój systemu korzeniowego. A lepiej rozwinięty system korzeniowy zapewnia roślinie lepszy dostęp do wody, jak i optymalizację jej magazynowania. Dlatego też Bactim Słoma pośrednio pozwala ograniczyć negatywny wpływ okresowych niedoborów wody. Preparat ułatwia także pobieranie składników pokarmowych z gleby, dla których woda jest nośnikiem. A to wszystko wpływa oczywiście na poprawę wschodów. Bactim Słoma to inwestycja nie tylko w szybszy rozkład resztek pożniwnych, to w istocie inwestowanie w rozwój rośliny jeszcze przed siewem, przed jej wschodami.
– W jakich uprawach, w jakich dawkach i jak powinien być stosowany preparat Bactim Słoma?
– Może być stosowany na resztki pożniwne m.in. takich upraw, jak: kukurydza, zboża czy rzepak, w dawce 1–2 l/ha. Niższa z proponowanych dawek powinna być zastosowana w przypadku, gdy do rozkładu słomy stosujemy również azot. Jako producent zalecamy wykonanie zabiegu w tych dawkach przy ilości 300–400 l wody/ha. Produkt może być stosowany np. razem z preparatem Słomex. Należy pamiętać, że oprócz zastosowania biopreparatu powinniśmy wykonać wszelkie inne zabiegi zgodnie z dobrą praktyką rolniczą, tzn. słoma powinna zostać rozdrobniona, a opryskane resztki należy standardowo wymieszać z glebą. To jeszcze bardziej przyśpieszy rozkład resztek pożniwnych.
– I ostatnie moje pytanie do Pana dyrektora – co powinien zrobić rolnik ze słomą, z innymi resztkami pożniwnymi na swoich polach?
Na zakończenie naszej rozmowy, chciałbym przede wszystkim życzyć rolnikom podjęcia właściwej decyzji jeśli chodzi o zagospodarowanie słomy na ich polach. Ja osobiście zalecam pozostawienie jej na polu, i w tym miejscu chciałbym zaznaczyć, że rolnicy powinni zdawać sobie sprawę z faktu, że sprzedaż przez nich słomy będzie dla nich dodatkowym zyskiem, ale tylko krótkoterminowym, bo i tak będą oni musieli uzupełnić te wszystkie składniki pokarmowe zabrane z pola razem z tą słomą. I tak sprzedając słomę z żyta w ilości 6 ton z ha, rolnik traci bezpowrotnie ok. 36 kg azotu, 15 kg fosforu i 84 kg potasu. A więc po sprzedaży słomy, za otrzymane pieniądze rolnik powinien w zasadzie jak najszybciej kupić nawozy i je zastosować na polu, z którego zebrał słomę, tak aby uzupełnić ten ubytek.
– Dziękuję za rozmowę.
-Ja również serdecznie dziękuję Pani redaktor za rozmowę, a rolnikom życzę udanych żniw!
Rozmawiała Kamila Szałaj
