Hodowcy bydła i producenci mleka aktywnie uczestniczyli w konsultacjach w sprawie planu strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na kolejny okres programowania.
Po analizie zamierzeń Komisji Europejskiej Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka uznała, że mocny akcent wspomnianego planu powinien być położony na trzy jego elementy, a mianowicie na:
- promocję genotypowania bydła oraz gromadzenie informacji fenotypowej, służącej genetycznemu doskonaleniu zwierząt pod względem nowych cech, zwłaszcza wpływających na zmniejszenie obciążenie środowiska produkcją zwierzęcą oraz poprawiających dobrostan zwierząt,
- rozwój systemów informatycznych obsługujących gospodarstwa produkujące mleko;
- poprawę dobrostanu bydła.
Zaznaczyć należy, że Plan Strategiczny WPR jest dokumentem ramowym, który stawia przed rolnikami cele do zrealizowania, a nie wskazuje na określone rozwiązania technologiczne w produkcji mleka i nie mówi o kosztach dochodzenia do nich, nie wspomina o wysokości wsparcia finansowego hodowców bydła mlecznego. Diabeł tkwi w szczegółach, dlatego Federacja bacznie przygląda się propozycjom rozporządzeń krajowych, które będą definiowały to, czego nie ma w Planie Strategicznym, czyli mechanizmy wsparcia producentów mleka.
Leszek Hądzlik, prezydent Polskiej Federacji uważa, że hodowcy bydła powinni mieć odpowiednie wsparcie finansowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, żeby mogli realizować cele środowiskowe i klimatyczne, a także, żeby poprawiać dobrostan.
– Zdajemy sobie sprawę z wymogów, jakie przed hodowcami bydła i producentami mleka stawiają konsumenci i że oni oczekują od nas, jak najlepszego surowca, jednakże dla nas bardzo ważne są konkretne finansowe modele pomocy – zaznacza prezydent PFHBiPM.
W jego opinii płatności powinny stanowić wynagrodzenie dla hodowców bydła i producentów mleka za dostarczanie konsumentom mleka, o jak najwyższych standardach jakościowych, a w sytuacjach kryzysowych na rynku powinny być powiązane z produkcją. Leszek Hądzlik ma wątpliwości co do potrzeby promocji ekstensywnej produkcji zwierzęcej w Planie Strategicznym, gdyż stoi to w sprzeczności z zasadniczym celem nowej polityki rolnej, czyli dążeniem do redukcji emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa. Warunkowanie części płatności bezpośrednich od zrealizowania przez hodowców wymogów dotyczących nie stosowania antybiotyków, poprawy dobrostanu zwierząt, czy też racjonalnego stosowania nawozów musi być dopasowane do charakteru hodowli i chowu bydła.
– Wsparcie dochodów związane z wielkością produkcji do krów, niestety wzbudza wiele wątpliwości, ponieważ nie jest to płatność związana z wielkością produkcji, a jedynie z liczbą krów, które są utrzymywane w gospodarstwie. Taki system płatności sprzyja rozdrobnieniu gospodarstw oraz sztucznym zabiegom polegającym na formalnym podziale stada między wielu właścicieli. W przypadku bydła mlecznego ekonomiczna trwałość gospodarstwa utrzymującego poniżej 20 krów jest w ogóle wątpliwa – zauważa prezydent PFHBiPM.
Genotypowanie
Wsparcie finansowe genotypowania, które jest nowoczesną technologią, i dziś podstawową, pozwalającą na uzyskanie wystarczająco dokładnych informacji o wartości hodowlanej zwierząt, już w pierwszych tygodniach ich życia, jest kluczowe dla rozwoju produkcji mleka w Polsce. Ta technologia pozwala hodowcom podejmować racjonalne decyzje dotyczące wyboru zwierząt, przeznaczonych na remont stada, a także optymalizować dobór samic przeznaczonych do rozrodu, w celu lepszego wykorzystania postępu genetycznego. Z kolei, połączenie informacji genomowej z danymi dotyczącymi fenotypu zwierząt, zwłaszcza w zakresie cech istotnych z punktu widzenia zdrowia zwierząt i ich dobrostanu, a także oddziaływania zwierząt na środowisko (np. produkcja metanu) umożliwiłoby wykorzystanie postępu genetycznego dla osiągnięcia celów „Planu Strategicznego”.
Polska Federacja uważa, że upowszechnienie genotypowania samic w małych i średnich gospodarstwach napotyka w Polsce na ograniczenia związane zarówno z kosztami samego genotypowania i oceny wartości hodowlanej, dokonywanej w oparciu o jego wyniki, jak i wynikające z braku wiedzy i narzędzi, koniecznych do wykorzystania uzyskanych informacji. Z tego względu potrzebne jest wsparcie państwa dla szerszej implementacji genotypowania w praktyce produkcyjnej, w celu podniesienia konkurencyjności gospodarstw oraz zmniejszenia negatywnego oddziaływania hodowli na środowisko naturalne.
Rozwój systemów IT
Realizacja celu przekrojowego WPR, jakim jest wspieranie wiedzy, innowacji i cyfryzacji, powinna uwzględnić możliwie szerokie wykorzystanie systemów informatycznych w przypadkach, gdy gospodarstwa rolne mają prawny obowiązek prowadzenia ewidencji zdarzeń zachodzących w stadzie zwierząt oraz okresowego składania raportów podsumowujących takie zdarzenia. Dobrym przykładem jest system Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ). Zmiany w tym kierunku powinny objąć także inne obowiązkowe systemy ewidencji (np. Książka Leczenia Zwierząt), zwłaszcza w sytuacji, gdy nowe regulacje przyjęte na szczeblu UE (Rozporządzenie UE 2019/6) przewidują znaczne poszerzenie zakresu informacji weterynaryjnych, które będą obowiązkowo rejestrowane w gospodarstwach.
Szeroka informatyzacja czynności związanych z rejestracją i przetwarzaniem takich danych, oraz ich przekazywaniem między bazami danych, przyczyni się do zwiększenia wiarygodności gromadzonych informacji, ułatwi działania kontrolne oraz zmniejszy obciążenie rolników czynnościami związanymi z obowiązkową sprawozdawczością.
Polska Federacja podkreśla, że stworzyła kilka lat temu system do zarządzania stadami bydła mlecznego i produkcją mleka, który jest ciągle rozwijany. Ten system to Stado OnLine, w którym dostarczamy hodowcom informacje z oceny wartości użytkowej bydła oraz narzędzia do realizacji celów hodowlanych. Uważamy, że takie systemy jak IRZ powinny być nastawione na współpracę w ramach wymiany danych, z aplikacjami takimi jak Stado OnLine.
Dobrostan
Celem WPR jest między innymi „poprawa reakcji rolnictwa na potrzeby społeczne”, w tym w zakresie dobrostanu zwierząt. W tym kontekście Plan Strategiczny w opinii PFHBiPM powinien wspierać takie inwestycje w infrastrukturę gospodarstw, które służą poprawie dobrostanu zwierząt. W szczególności, należy wspierać modernizacje budynków inwentarskich, mającą na celu przejście z systemu uwięziowego na bezuwięziowy.
Uwagi PFHBiPM do Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej zostały złożone 15 lutego br.
Źródło: PFHBiPM
