Okres wiosenny to czas, w którym wysiewamy rzeżuchę, bo jest tradycyjnym elementem Świąt Wielkanocnych. Ale powinna pojawiać się częściej w naszej diecie – radzi dr Cecylia Uklańska-Pusz.
W większości domów na stole wielkanocnym, oprócz chleba, wędlin, jajek i cukrowych baranków, znajduje się również rzeżucha. Jako że jest ona nieocenionym źródłem wielu witamin potrzebnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Między innymi witaminy C, powinna zdecydowanie częściej gościć na naszych talerzach.
Kiełki to kwintesencja młodego życia, podobnie jak jajka
Rzeżucha, a właściwie pieprzyca siewna, pochodząca z północno-wschodniej Afryki i południowo-zachodniej Azji, od czasów starożytnych jest uważana za posiadającą lecznicze właściwości. Być może postrzegana jest tak za sprawą ilości składników odżywczych jakie posiada i pozytywnego wpływu na zdrowie.
– Jeśli chodzi o wartości odżywcze kiełków, to najwięcej zawierają właśnie młode rośliny. W stosunku do większych, bardziej rozwiniętych roślin, nasiona bogatsze są w witaminy, ponieważ jest w nich wszystko to, czego roślina potrzebuje do rozwoju. Zawierają nawet niewielkie ilości kwasów tłuszczowych i soli mineralnych. Kiełki to kwintesencja młodego życia, podobnie jak jajka. W żółtku znajduje się wszystko, co jest niezbędne do rozwoju nowego życia, tak samo jest w przypadku roślin. Nasiona zawierają wszystko, czego rośliny potrzebują, aby mogły urosnąć. W późniejszych etapach rozwoju, dorosła roślina sama zaczyna wytwarzać substancje potrzebne jej do życia – tłumaczy dr Uklańska-Pusz z Katedry Ogrodnictwa na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.
Dodaje następnie, że: – Można tu mówić o dwóch pojęciach – bogatym źródle i dobrym źródle wartości odżywczych. Różnią się tym, że bogate źródło to takie, które zawiera mnóstwo witamin i minerałów, ale je się je w małych ilościach. Dobrym przykładem jest natka pietruszki, która zawiera nawet około 300 mg witaminy C w 100 g. Natomiast dobrym źródłem są takie składniki diety, których jemy znacznie więcej, mimo że proporcjonalnie zawierają na przykład mniej witamin. Kiełki są właśnie takim bogatym źródłem wartości odżywczych, ponieważ zawierają proporcjonalnie ogromne ilości wartościowych dla człowieka składników, ale niełatwo byłoby na raz zjeść 100 gramów kiełków.
Jakie kiełki można jeść?
Według dr Cecylii Uklańskiej-Pusz można jeść kiełki wszystkich warzyw. Od kiełków brokuła, buraka ćwikłowego, lucerny, cebuli, przez wszystkie fasole. W tym popularnej mung i adzuki, po kiełki ciecierzycy, a nawet słonecznika. — Nie każdemu przypadnie do gustu smak poszczególnych kiełków. Na przykład kiełki rzodkiewki są jeszcze mocniejsze w smaku niż sama rzodkiewka. Smak kiełków fasoli czy ciecierzycy można opisać jako mdło-trawiasty. Taki ostry smak kiełków często wynika z tego, że kiełki warzyw kapustnych zawierają w sobie związki siarki i to one powodują odczuwanie ostrego smaku. W przypadku kiełków brokuła, zawierają one 20 razy więcej sulforafanu niż sam brokuł – z uśmiechem opowiada dr Uklańska-Pusz.
Jak siać rzeżuchę?
Najprostszym sposobem na sadzenie kiełków jest wyłożenie dowolnego pojemnika bibułą bądź innym nienasiąkliwym materiałem, na przykład gazą czy zwykłą watą. Materiał należy namoczyć wodą i wysiać na niego kiełki. Warto również pamiętać o tym, żeby dwa razy dziennie spryskać materiał wodą, aby był nieustannie lekko wilgotny.
– Do domowego wysiewu najlepiej wybrać nasiona na kiełki, które mają na opakowaniu taką właśnie informację, że są przeznaczone na kiełki. Wtedy można mieć pewność, że nie zostały zastosowane żadne środki ochrony, żadne zaprawy i że są to czyste nasiona o dużej sile kiełkowania. Można również kupić zwykłe nasiona, ale należy zwrócić uwagę na to, czy nie stosowane były żadne zaprawy. Taka informacja również powinna znajdować się na opakowań – ostrzega dr Uklańska-Pusz.
Po kilku dniach z nasion wykiełkują 2-3 centymetrowe siewki. Żeby jednak przyspieszyć proces kiełkowania, warto nasiona przed zasadzeniem namoczyć. W przypadku rzeżuchy, można ją położyć na wilgotnym materiale o temperaturze 30°C. Natomiast w przypadku innych nasion, np. brokuła czy rzodkiewki, nasiona można najpierw przez kilka godzin namoczyć w wodzie o temperaturze około 25°C. Dopiero potem odlać wodę i zacząć proces zalewania i przepłukiwania wodą. Nasiona buraka ćwikłowego zdecydowanie należy dość długo namaczać. Mają grubszą okrywę nasienną, a na jego kiełki trzeba poczekać nieco dłużej niż na kiełki rzeżuchy czy rzodkiewki.
Kiełki można siać przez cały rok
– Należy pamiętać też, że nasiona nie mogą stać w stałej warstwie wody. Jedynie podłoże ma pozostawać lekko wilgotne. Jeśli nasiona stoją w wodzie, tworzą swoisty kleik i sklejają się jakby w kisielu. Uprawiane na dnie słoika mogłyby się zbrylić. Dlatego lepiej wysiać suche nasiona na wilgotny materiał. Wtedy zostaną w tym rozmieszczeniu i dadzą uroczy łan – radzi dr Uklańska-Pusz i dodaje, że do wysiewu można stosować na przykład kiełkownice, które mają sito i warstwę dolną, która odprowadza wodę.
– Kiedyś tak było, że wysiewało się je głównie na przednówku, pod koniec zimy. Teraz kiełki można kupić w sklepach przez cały rok. Po przekalkulowaniu ceny jaką płacimy za nasiona, a gotowy produkt, warto kiełki siać w domu – mówi dr Cecylia Uklańska-Pusz, tym samym zachęcając do całorocznego spożywania rzeżuchy oraz innych kiełków, ze względu na ich bogactwo wartości odżywczych.
upwr.edu.pl
