Obecnie podstawą żywienia w hodowli przeżuwaczy są pasze przygotowane z kiszonek i sianokiszonek. Wysoka jakość kiszonki, a co za tym idzie samej paszy odpowiada za racjonalne jej wykorzystanie poprzez zwiększone pobieranie suchej masy, a także wzrost produkcji i jakości wytworzonego mleka. Zobaczmy więc, jak można poprawić jakość paszy już na etapie samego zbioru.
Kiszonka powinna posiadać jak najwyższą wartość pokarmową. Pokrywa ona bowiem potrzeby pokarmowe krów w okresie żywienia. Jak podaje Andrzej Kulczyński, ekspert marki CLAAS – „Kiszonka z kukurydzy lub sianokiszonka, aby była doskonałą paszą musi zostać odpowiednio przygotowana. Należy zwrócić tutaj szczególna uwagę na fazę i termin zbioru materiału, odpowiednią długość cięcia, sposób ubicia pryzmy, czy choćby dodanie odpowiednich środków wspomagających zakiszenie.”
Kiedy zbierać materiał do zakiszenia?
O terminie, w jakim zbieramy zielonkę czy kukurydzę na kiszonkę nie mogą decydować data, możliwość wykonania usługi, czy podpatrywanie sąsiadów. Liczy się zawartość suchej masy w zakiszanym materiale i jego faza dojrzałości. Doświadczenie rolników oraz doradców żywieniowych ma tutaj bardzo duże znaczenie.
W dzisiejszych czasach z pomocą w ustaleniu jakości zbieranej paszy przychodzi nam również technologia. Jak na przykład montowany w sieczkarniach CLAAS JAGUAR czujnik NIR. Czujnik ten pozwala zmierzyć zawartość suchej masy i składników, takich jak skrobia, białko surowe, włókno surowe, popiół surowy i tłuszcz surowy. Dodatkowo w przypadku zbioru kiszonki NIR może określić także zawartość cukru. Należy dodać, że pomiar odbywa się w czasie rzeczywistym i to z bardzo dużą dokładnością (certyfikat DLG). „Czujnik NIR wykorzystuje spektroskopię w bliskiej podczerwieni wykonując pomiar w sposób ciągły podczas zbioru bez wpływu na przepływ materiału w sieczkarni” – opisuje sposób działania Andrzej Kulczyński z CLAAS Polska.
Długość cięcia, a jakość paszy
W Polsce spotykamy różne technologie cięcia. Są hodowcy używający sieczki 5mm, 12-15 mm, ale i jest duża grupa rolników stosujących bardzo długą sieczkę do nawet 30 mm. Jest to technologia SHREDLAGE®, która występuje obecnie w maszynach marki CLAAS.
W tej technologii sieczka jest przecinana na wyjątkowo długie fragmenty od 26 do 30 mm. Następuje bardzo duże naruszenia ziarna i jego silne roztarcie. Większe powierzchnie posiekanego materiału zapewniają bakteriom większą „powierzchnię aktywną”, umożliwiającą naruszanie komórek roślinnych. Zwiększa to ilość dostępnej dla krowiego żołądka skrobi, która stanowi cenne źródło energii dla zwierzęcia. Dzięki zastosowaniu metody SHREDLAGE® wielu producentom mleka udało się zwiększyć zawartość kiszonki kukurydzianej w racjach paszy, przy jednoczesnym zmniejszeniu zawartości słomy i paszy treściwej.
Trzeba jednak pamiętać, że nie ważne jaka jest długość cięcia, ale bardzo ważna jest odpowiedni zgniatacz ziaren do danej technologii. Jak zaznacza Andrzej Kulczyński z CLAAS modele CLAAS JAGUAR mogą być obecnie wyposażone także w czujnik wilgotności. Jego wskazania wyświetlane są na monitorze systemu CEBIS, za pomocą którego można zarządzać całą maszyną. Za pomocą wspomnianego systemu CEBIS wraz z automatyczną regulacją długości sieczki można zaprogramować automatyczne dostosowywanie długości do zawartości suchej masy w zbieranym materiale. Pozwala to ostatecznie na uzyskanie wyższej jakości paszy.
Odpowiednie dozowanie dodatków do sieczki
Zwłaszcza przy wysokiej zawartości suchej masy w zbiorze traw rolnicy i przedsiębiorcy świadczący usługi rolnicze coraz częściej stawiają na dozowanie dodatków do zakiszania. Aby ułatwić ustawienie fabrycznego dozowania dodatków do sieczki, firma CLAAS stworzyła praktyczną aplikację. Pomaga to operatorowi znaleźć dobrze ukierunkowane dozowanie i prawidłowe ustawienie w zależności od uprawy, plonów i informacji od producenta dodatku do sieczki. Zapobiega to dozowaniu zarówno zbyt małej, jak i zbyt dużej ilości cennego dodatku.
W celu obliczenia prawidłowej dawki dla danego zastosowania do aplikacji wprowadzane są następujące dane podstawowe:
– Przewidywany plon na hektar
– Wielkość obszaru przeznaczonego do zbioru
– Szerokość robocza
– Przewidywana prędkość robocza
– Zalecenie dozowania od producenta dodatku do sieczki
– Wielkość opakowania dodatku do sieczki
Po wprowadzeniu danych operator może dokonać zalecanych ustawień w terminalu CEBIS. Najpierw należy wybrać, czy dodatek do sieczki ma być dozowany przez zbiornik ACTILISER 37 czy wtryskiwany z dużego zbiornika na wodę o pojemności 375 l. Ponadto operator może określić, czy dozowanie ma się odbywać w l/t czy l/h. Dane podstawowe można w każdej chwili skorygować podczas zbioru, np. gdy maszyna porusza się szybciej lub wolniej niż pierwotnie zakładano. Aplikacja jest dostępna dla systemów Android i Apple poprzez dostęp do platformy „CLAAS connect”.
Dobre i szczelne przykrycie
Materiał ścięty na kiszonkę powinien zostać ułożony w ubitej pryzmie najlepiej w przeciągu 48-72h od skoszenia. „Należy pamiętać by masa kiszonkowa była bardzo dobrze ubita” – wspomina ekspert marki CLAAS. – „Następnie pryzma musi zostać szczelnie przykryta. Warto ją także obciążyć od góry, a od dołu obsypać piachem. Szczelne przykrycie zapewnia dobre warunki do rozwoju bakterii fermentacji kwasu mlekowego.”
Jak widać zebranie odpowiedniego materiału i przygotowanie dobrej, wysokowartościowej paszy jest uzależnione od wielu etapów. A praca zaczyna się już na samym początku, a więc przy zbiorach. Warto jednak wspomnieć, że nie możliwe jest dobre zaprawienie kiszonki bez odpowiednio przygotowanego i sprawnego sprzętu. „Ważny jest podstawowy stan techniczny głównych elementów roboczych: noże, stalnica, walce zgniatacza, noże na przystawce” – wspomina Andrzej Kulczyński. Dlatego też przed przystąpieniem do prac zalecane jest w przypadku maszyn używanych przejście przeglądu posezonowego CLAAS.
Źródło: CLAAS
