W Europie wskazane jest zwiększenie powierzchni uprawy roślin strączkowych – grochu, fasoli, soczewicy, bobu, ciecierzycy, soi non GMO. Takie wnioski płyną z dwóch projektów badawczych – TRUE i Legumes Translated, które naukowcy z Niemiec, Irlandii i Anglii realizowali w ramach Programu Horyzont 2020.
Na świecie 14,5% ziemi ornej wykorzystywane jest do uprawy roślin strączkowych. W Europie jest to tylko 1,5%, czyli dziesięć razy mniej. Wprowadzenie do płodozmianów warzywnych roślin strączkowych pomogłoby realizować strategię „Od pola do stołu” Europejskiego Zielonego Ładu, ukierunkowanego na zrównoważony rozwój rolnictwa. Zwiększenie udziału warzyw strączkowych do płodozmianów to zwiększenie produkcji białka o wysokiej wartości odżywczej, przy jednoczesnej redukcji nawozów – szczególnie azotowych.
Rośliny strączkowe są bogate w białko, błonnik, foliany, żelazo, potas, magnez i witaminy z grupy B. Są zdrowsze od mięsa i zbóż (żywność funkcjonalna). Fasola biała uważana jest przez dietetyków za najzdrowszą dla człowieka roślinę uprawną. Odpowiedni udział w codziennej diecie roślin strączkowych jest korzystny dla zdrowia człowieka.
Strączkowe obniżają nawożenie azotowe
Rośliny strączkowe dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi wiążą azot atmosferyczny, który jest podstawą budowy związków białkowych w roślinie. W ich uprawie praktycznie nie stosuje się nawozów azotowych. Rośliny warzywne uprawiane po roślinach strączkowych też wykorzystują azot z resztek pożniwnych i można znacząco zmniejszyć nawożenie azotowe. Produkcja nawozów azotowych wymaga dużych nakładów energetycznych, dlatego zmniejszenie ich zużycia jest z korzyścią dla środowiska i klimatu. Dodatkowo, uprawa warzyw strączkowych jest korzystna dla gleb ich żyzności, aktywności biologicznej. Wpływa także dodatnio na plonowanie roślin następczych.
W projekcie TRUE zaangażowanych jest 25 firm, które obok zwiększenia produkcji organizują łańcuchy dostaw, działają na rzecz edukacji konsumentów na temat zdrowego żywienia. W projekcie Legumes Translated 18 partnerów działa na rzecz innowacji w produkcji strączkowych i budowaniu łańcuchów dostaw. Przedstawiciele obu projektów prowadzą strony internetowe, na których zamieszczają informacje na temat prowadzonych doświadczeń, wyniki i ich analizy.
Krzysztof Domagała
ŚODR
