Zgodnie z Komunikatem Głównego Lekarza Weterynarii 10 stycznia 2025 r. na terenie Niemiec potwierdzono pierwsze od 37 lat trzy przypadki pryszczycy u wołów domowych.
Pryszczyca: Chorują najczęściej krowy, świnie, kozy i owce
Pryszczyca (FMD) jest zakaźną i wysoce zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Chorują najczęściej krowy, świnie, kozy i owce. Wirus, który jest wysoce zakaźny dla zwierząt, charakteryzuje się dużą odpornością w środowisku i łatwo szerzy się niezależnie od warunków atmosferycznych. Kraje, w których wystąpi FMD, narażone są na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.
Ludzie mogą ulec zakażeniu, ale zachorowania u ludzi występują sporadycznie, a ich przebieg jest łagodny. Ludzie zarażają się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem wydalającym wirusa, jak również spożywając surowe skażone patogenem mięso, zawierające wirusy niepasteryzowane mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne.
Okres inkubacji zakażenia u ludzi wynosi 2-12 dni, średnio 3-4 dni. Objawy obejmują zmiany pęcherzykowe na błonach śluzowych jamy ustnej, na skórze dłoni/stopach, ale także gorączkę, ból gardła, bóle głowy. Przebieg choroby jest łagodny i kończy się wyzdrowieniem w ciągu 1-2 tygodni. Nie zgłoszono przypadków przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka. U ludzi, w szczególności u dzieci, objawy choroby mogą być podobne do wirusowej choroby dłoni, stóp i ust (zwanej też chorobą bostońską lub enterowirusowym pęcherzykowym zapaleniem jamy ustnej dłoni, stóp i ust).
Jak zapobiegać pryszczycy?
Zapobieganie pryszczycy polega na weterynaryjnym monitoringu biernym i czynnym zdrowia populacji bydła i świń oraz zwalczaniu ognisk choroby w przypadku jej wystąpienia poprzez eliminację zakażonych zwierząt.
Prowadzi się również nadzór epidemiologiczny w środowisku osób narażonych na zakażenie wirusem pryszczycy. W przypadku wystąpienia objawów choroby należy zgłosić się do lekarza.
Indywidualna profilaktyka polega na stosowaniu środków ochrony osobistej oraz wzmożonej higieny podczas kontaktu ze źródłami zakażenia, co obejmuje w szczególności:
– zwierzęta chore lub po przechorowaniu,
– wydaliny i wydzieliny zwierząt chorych,
– surowe mięso, niepasteryzowane mleko i jego przetwory,
– pomieszczenia pobytu zwierząt chorych,
– środki transportu chorych zwierząt,
– odpady biologiczne.
Wszystkie zwierzęta, z których pozyskuje się mięso, przechodzą indywidualne badanie przed- i poubojowe w celu potwierdzenia bezpieczeństwa wytworzonych produktów.
W przypadku wybuchu ogniska pryszczycy przepisy UE zakazują przemieszczania zwierząt zakażonych lub podejrzanych o zakażenie wirusem pryszczycy. Zakazane jest również wprowadzanie na rynek produktów pochodzących od tych zwierząt. Ma to na celu zapobiegnięcie dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa.
Z autorem tekstu można się skontaktować poprzez e-mail: wirra@wir.org.pl
Opracowanie: Michał Pawliczuk
