Dokarmianie dolistne

Nietypowy przebieg zimy spowodował istotne, nienotowane od wielu dziesiątek lat straty w uprawie zbóż ozimych. Wielu producentów zastanawia się czy nakłady poniesione na założenie uprawy uda się zrekompensować uzyskując satysfakcjonujące plony.

Niestety są plantacje, które zostały zniszczone całkowicie, ale są i takie, o które warto jeszcze zadbać. Elementem, który powinien umożliwić regenerację roślin jest nawożenie dolistne, które będzie najszybszą formą dostarczania roślinom składników odżywczych. W nowoczesnej produkcji coraz ważniejsze staje się również mineralne stymulatory wzrostu, witaminy oraz aminokwasy.

Pierwiastki ważne wiosną
Miniona zima w brutalny sposób zweryfikowała listę odmian odpowiednich do naszych warunków klimatycznych. Najważniejszą cechą była mrozoodporność ale równie ważną okazała się zdolność poszczególnych odmian do regeneracji uszkodzeń mrozowych. Obserwowane były sytuacje gdzie zazielenione na wiosnę rośliny rozpoczynały wegetację po czym zamierały. Przyczyną była słaba zdolność regeneracji systemu korzeniowego, a zwłaszcza korzeni włośnikowych. Najważniejszym pierwiastkiem dla zbóż wiosną jest azot. Niemniej jednak wiosna 2012 dokonała weryfikacji takiego poglądu zwłaszcza na plantacjach uszkodzonych przez mróz. Całkowicie zniszczone korzenie włośnikowe nie pozwalają na aktywne czerpanie składników pokarmowych z gleby, w związku z tym niezwykle ważnym jest podanie odpowiednich pierwiastków w formie zabiegu nalistnego. Aby skłonić rośliny do regeneracji systemu korzeni włośnikowych należy wykonać zabieg dokarmiania dolistnego preparatem zawierającym łatwo przyswajalny fosfor pochodzenia organicznego. Nawozem zawierającym taki fosfor jest FOSTAR, który należy aplikować w ilości 5 l/ha. Po odbudowie systemu korzeniowego należy zacząć wspomaganie rozbudowy części wegetatywnej poprzez dostarczenie azotu. Składnik ten odgrywa decydującą rolę w krzewieniu i sprzyja wyrastania silnych pędów. Jego niedobór to z kolei słabe krzewienie się roślin i redukcja liczby wyrastających pędów. W celu szybkiego dostarczenia osłabionym po zimie roślinom azotu warto zastosować ten produkt w postaci dolistnego nawożenia azotowego. PLONVIT NITRO zawiera duże ilości azotu, które zostaną w pełni wykorzystane przez rośliny w tym okresie. Zaleta PLONVITU NITRO nie kończy się na dużej zawartości łatwo przyswajalnego azotu. Oprócz tego zawiera liczne mikroelementy oraz formułę CHAAT, w której skład wchodzą między innymi jony aktywnego tytanu, witaminy i aminokwasy. Formuła ta wpływa na lepsze wykorzystanie składników pokarmowych dostarczanych roślinom, zwiększa również ich odporność na warunki stresowe (zimna i chłodna wiosna, susza, choroby).

Faza krzewienia zbóż to również czas intensywnego rozwoju systemu korzeniowego i zwiększone zapotrzebowanie na fosfor. Warto również pamiętać, że w tym stadium determinuje się potencjał plonowania między innymi poprzez ustalenie liczby pięter w kłosie. Objawy niedoboru fosforu mogą się ujawniać w postaci  sztywnego pokroju starszych liści, które przyjmują barwę żółtawo-czerwonawo-brunatną. Znacznie korzystniej jest nie dopuścić do niedoboru fosforu niż go likwidować. Objawy zewnętrzne niedoboru jakiegoś pierwiastka świadczą o tym, że roślina przez jakiś czas już przeżywała stres co w konsekwencji odbije się na wielkości i/lub jakości plonu. Niska temperatura gleby (poniżej 12 stopni) i/lub niskie pH (poniżej 5,5) powinny sprawiać, że zabieg nawozem zawierającym łatwo przyswajalny fosfor wykonywany będzie profilaktycznie. Fosfor dostarczyć można poprzez stosowanie takich produktów jak: PLONOVIT PHOSPHO (zawiera NPK 11/53/5, mikroelementy, tytan i formułę CHAAT), FOSTAR (zawiera łatwo przyswajalny przez rośliny fosfor), Alkalin PK 10:20 (wysokozasadowy płynny nawóz fosforowo-potasowy – zwiększa odporność roślin na niskie temperatury i ogranicza porażenie ich przez patogeny) lub Fosforo-Cynk (dostarcza roślinom fosfor i cynk – intensyfikuje gospodarkę energetyczną oraz fotosyntezę biorąc udział w syntezie hormonów wzrostu).

Potas to składnik, który zapewnia młodym roślinom prawidłowy transport składników pokarmowych i lepsze wykorzystanie wody m.in. w okresie krzewienia się roślin. Pierwiastek ten poprawia również zimnotrwałość roślin oraz zwiększa ich odporność na patogeny. Niedobory potasu ujawniają się w fazie strzelania zbóż w źdźbło w postaci tzw. zaschniętych liści. Nasilający się niedobór potasu może prowadzić w późniejszym czasie nawet do zamierania roślin. Dostępność tego składnika można zapewnić poprzez stosowania do dokarmiania dolistnego takich nawozów jak np. PLONOVIT KALI, K-300 lub nawozów wysokozasadowych z serii Alkalin np. Alkalin K+Si, Alkalin KB+Si czy Alkalin P:K 10:20.

Dokarmianie dolistne w dalszych stadiach rozwojowych należy dopasować do aktualnego stanu plantacji i oczekiwanych efektów końcowych (schemat nr 1). Zwłaszcza zboża jare, których areał z wiadomych powodów w tym roku będzie rekordowy, wymagają intensywnej pielęgnacji połączonej z dokarmianiem dolistnym. Przy stosowaniu się do zasad agrotechnicznych można z pszenicy jarej również uzyskać całkiem niezły plon zazwyczaj jakościowego ziarna. Najważniejszym jest aby nie dopuścić do wystąpienia symptomów niedoboru jakiegokolwiek składnika pokarmowego. Przygotowując roztwór roboczy zawsze należy pamiętać, że dla zbóż niezwykle ważnym składnikiem odżywczym jest miedź. Produkty ją zawierające, podobnie jak nawozy siarkowe i magnezowe, będą stymulowały lepsze pobieranie azotu. Odgrywa ona również bardzo ważną rolę w procesach fizjologicznych m.in. odpowiada za prawidłowy rozwój i budowę tkanek przewodzących i wzmacniających – jest to szczególnie ważne dla roślin nadmarzniętych u których wspomaga transport składników pokarmowych. Miedź zapewniamy roślinom poprzez stosowanie preparatów: INTERMAG CHELAT Cu-14 czy Mikrovit Cu-80. 

Schemat nr 1

Innowacyjne produkty z serii PLONVIT (NITRO, OPTY, KALI i PHOSPHO) mają zastosowanie w dokarmianiu zbóż w każdym ich stadium rozwojowym (schemat nr 2). W zależności od potrzeb dostosowujemy odpowiednią formę nawozu PLONVIT do aktualnych wymagań pokarmowych roślin. Zawarta w nich duża ilość schelatowanych mikroelementów sprawia, że przy profilaktycznym stosowaniu wspomnianych nawozów nie dopuszczamy do wystąpienia objawów niedoborów jakiegokolwiek ważnego składnika odżywczego a tym samym zapewniamy roślinom niezakłócony wzrost, w efekcie którego uzyskujemy wysoki plon. W sytuacjach, gdy istnieje uzasadniona obawa, że niedobory jakiegoś mikroelementu są drastyczne należy skorzystać z preparatów zawierających pojedyncze składniki w formie schelatowanej lub skompleksowanej. Poniżej inne pierwiastki ważne dla rozwoju zbóż.   

Schemat nr 2

Magnez i siarka to z kolei składniki pobudzające rośliny po spoczynku zimowym poprzez stymulowanie rozwoju chlorofilu. Mają one bardzo duże znaczenie plonotwórcze wpływając na lepsze pobieranie i przetwarzanie azotu w plon. Polepszają pobieranie wody i składników pokarmowych przez system korzeniowy. Zwiększają również tolerancję roślin na niskie temperatury i krótkotrwałe susze. Składnikiem najczęściej polecany w prawidłowym zaopatrzeniu zbóż w te pierwiastki jest siarczan magnezu. Szczególnie w tym sezonie warto jednak większą uwagę zwrócić również na inne produktu np. Mikrokomplex (krystaliczny, rozpuszczalny w wodzie nawóz), który zawiera również inne ważna dla roślin mikroelementy takie jak bor, miedź, mangan, molibden i cynk. Zastosowanie tego produktu intensyfikuje również pobieranie podstawowych składników pokarmowych z nawozów podstawowych.

Ważne mikroelementy
Zboża to rośliny wykazujące zwiększone zapotrzebowanie na mikroelementy. Ważne znaczenie odgrywają dla niech takie pierwiastki jak miedź, mangan czy molibden. Część z tych składników dostarczamy stosując nawozy wzbogacone o mikroelementy. W tak specyficznym roku jak ten, kiedy duża część roślin została uszkodzona w czasie lutowych mrozów, lub w ich dobrym rozwoju przeszkadzała sucha jesień warto sięgnąć po dedykowane produkty mikroelementowe INTERMAG Chelat Cu-14 i Mikrovit Cu-80.

Mangan, to ważny dla roślin mikroelement, ale wymaga umiejętnego dawkowania, gdyż jego nadmiar prowadzi do zahamowania pobierania magnezu, wapnia, wpływa również negatywnie na rozwój roślin. Mangan pełni w roślinie istotną rolę w wielu procesach m.in. stymuluje wzrost wydłużeniowy młodych komórek, uczestniczy w metabolizmie białek, cukrów i lipidów, uczestniczy w syntezie i stabilizacji chlorofilu, a także w procesach oddychania. Zwiększa również zimnotrwałość i odporność na mróz i choroby. Doskonałym źródłem manganu są nawozy INTERMAG Chelat Mn-13 lub Mikrovit Mn-160.

Stymulatory, witaminy i aminokwasy 
Jednym z elementów nowoczesnej produkcji rolniczej pozwalającym ograniczyć niekorzystny wpływ mrozów, przymrozków czy suszy jest stosowanie stymulatorów wzrostu bądź ich dodatek do nawozów dolistnych czy zapraw nasiennych. Dzięki temu ograniczamy negatywny wpływ czynników zewnętrznych na swoje uprawy, a rośliny stymulujemy do lepszego plonowania. Skutkuje to szybszymi i równomiernymi wschodami roślin; stymulacją wzrostu i rozwoju roślin, poprawą zdrowotności roślin i otrzymanych z nich nasion; uzyskujemy wzrost plonu ogólnego i handlowego; poprawę jakości i zdrowotności materiału wysadkowego.

Na etapie zaprawiania ziarna poleca się wykorzystywanie płynnych nawozów nanasiennych PRIMUS wzbogaconych o stymulatory wzrostu, dzięki czemu kiełkujące nasiona mogą łatwiej pobierać z dostarczonego produktu niezbędne w okresie kiełkowania i ukorzeniania się składniki pokarmowe. Dochodzi wtedy do szybszego ukorzeniania się roślin, a tym samym osiągniecie przez system korzeniowy głębszych, bardziej żyznych warstw gleby, co zwiększa odporność roślin na susze. Oczywiście nawozy nanasienne wzbogacone o biostymulatory takie jak np. tytan należy stosować łącznie z zaprawami nasiennymi. Stosowanie na tym etapie stymulatorów powoduje, że młode rośliny są także mniej podatne na porażenie przez choroby.

W połowie ubiegłego roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na podstawie ustawy o nawozach i nawożeniu zarejestrowało nowy mineralny stymulator pod nazwą TYTANIT. Zawiera on w 8,5 grama tytanu w 1 litrze tego stymulatora. Jego rolą nie jest odżywianie roślin, ale uczestniczenie w regulowaniu procesów życiowych. W wyniku stosowania TYTANITU plonowanie roślin wzrastało przeciętnie o 10-20%. W uprawach zbóż TYTANIT poleca się stosować optymalnie trzy razy w sezonie: koniec krzewienia, strzelenie w źdźbło oraz po kwitnieniu. Taki program w normalnych latach dawał wzrost plonu ziarna zbóż o około 15%. Pozytywny wpływ TYTANITU na rośliny zwiększa się w sytuacji jeśli rośliny były uszkodzone zimą lub w okresie ich wiosennego wzrostu występowały warunki niekorzystne dla ich rozwoju.
Tytan jako stymulator wzrostu i procesów biologicznych zachodzących w roślinie stał się w ostatnim czasie składnikiem wielu nawozów dolistnych, jak i mineralnych polecanych do produkcji rolniczej oraz ogrodniczej. Dodatek tego stymulatora do zabiegów dolistnych pomaga lepiej wykorzystać dostarczane roślinom mikro- i makroelementy.

Wszystkie nawozy z serii PLONVIT zawierają formułę CHAAT. CHAAT to unikalne połączenie aminokwasów egzogennych, witamin, schelatowanych mikroelementów i łatwo przyswajalnego dla roślin tytanu. Dodatek tej formuły daje nawozom dodatkowe właściwości biostymulujące, czyli uodparnia rośliny na warunki stresowe, poprawia ich zimotrwałość oraz ułatwia regenerację po uszkodzeniach.

Dopasowane do potrzeb: Do końca fazy strzelania w źdźbło w tym sezonie poleca się zabiegi dokarmiania dolistnego następującymi produktami: PLONOVIT Z (płynny nawóz – zawiera azot, mikroelementy, aminokwasy i witaminy) lub PLONOVIT OPTY (krystaliczny, rozpuszczalny w wodzie nawóz NPK – 20/20/20 z mikroelementami, witaminami i aminokwasami) + siarczan magnezu + Mikrovit-Cu + TYTANIT. W tym roku do tych zabiegów warto włączyć dodatkowo FOSTAR (od 1 do 5 l/ha). W przypadku pojawienia się wysokich temperatur warto uzupełnić program nawożeniowy o K-300 lub UNI PK 10:18. W uprawach silnie uszkodzonych zimą poleca się dodatkowy zabieg odbudowujący chlorofil i zwiększający fotosyntezy takimi produktami jak: INTERMAG Chelat-Fe-13 (1 kg/ha) plus siarczan magnezu (od 2 do 5%) + TYTANIT.

Redakcja AgroNews, fot. sxc.hu