O badaniu zasobności gleby i Projekcie Gleba rozmawiamy z Romualdem Łuczakiem, prezesem NaturalCrop Poland.
Kamila Szałaj: Dlaczego należy badać zasobność gleby?
Romuald Łuczak: Błędy w nawożeniu i odżywaniu roślin bardzo często prowadzą do zmniejszania wydajności uprawy i narażają gospodarstwo na poważne koszty. Z badaniami gleby jest trochę tak jak z badaniami okresowymi człowieka. Dopóki nie pójdziemy do lekarza i nie zostaniemy odpowiednio zbadani, nie wiemy, co może nam dolegać oraz czym i jak się leczyć. Tak samo jest w przypadku gleby. Stosowanie nawozów mineralnych „na oko” często w zbyt wysokich dawkach zwykle nie przynosi oczekiwanego efektu, a wręcz przeciwnie – może zaszkodzić uprawie oraz obciążać kieszeń rolnika. Dlatego tak ważne jest fachowe rozpoznanie właściwości i zasobności stanowiska.
– Jakie korzyści płyną z wykonania analizy gleby?
– Gospodarstwo otrzymuje aktualną informację o ilości dostępnych składników pokarmowych w glebie zarówno w formie graficznej jak i cyfrowej. Te pomiary pokażą, na jakie makro i mikroskładniki należy zwrócić szczególną uwagę, planując nawożenie. Należy też i zawartość próchnicy jak i kwasowość gleby. To one decydują o przyswajalności i sorpcji składników pokarmowych oraz wielkości i aktywności mikrobioty glebowej, czyli żyzności i potencjale urodzajności. Regularne badania gleby pozwalają także monitorować zmiany, jakie zachodzą w glebie na przestrzeni lat. Dzięki temu możemy wychwycić tendencje i je korygować. Dowiadujemy się, czy technologie stosowane w gospodarstwie wpływają dodatnio na glebę czy wręcz przeciwnie, prowadzą do stopniowej degradacji gleby i pogarszania opłacalności uprawy.
– Kiedy i z jaką częstotliwością należy wykonać podstawowe badanie gleby na jednej działce rolnej?
– Ogólne wytyczne mówią, że w uprawach rolniczych badania glebowe powinny być wykonywane co 3-4 lata, o ile nie wprowadza się zmian w technologii uprawy. Tak naprawdę wykonywanie badań gleby powinno być uzależnione od cyklu zmianowania na danym polu. Jeżeli ten sam gatunek wraca na pole po 4 latach to wystarczające jest wykonywanie ich co 4 lata. Oczywiście przy założeniu, że potrzeby i plan nawozowy co roku są określane metodą bilansowania składników pokarmowych. Niestety w wielu gospodarstwach cykl zmianowania zwykle wynosi 2 lata. W takim przypadku badania powinny być wykonywane co 2 lata. Jeżeli wprowadzamy zmiany w uprawie np. planujemy uprawiać nowy gatunek lub zmieniamy program nawożenia lub wprowadzamy nowe rozwiązania to, żeby sprawdzić jaki to ma wpływ na urodzajność gleby, jak ją eksploatuje lub poprawia należy wykonać badania przed i po zmianie. Np. jeżeli rolnik ma niskie pH i zwapnuje glebę, to rok po wapnowaniu powinien ją zbadać ponownie. Najprawdopodobniej zmienią się diametralnie zawartości dostępnych składników pokarmowych w glebie. W takiej sytuacji bazowanie na badaniach sprzed 3 lat może być nieefektywne zarówno agronomicznie, jak i ekonomicznie.
– A kiedy najlepiej sprawdzić zasobność gleb w azot mineralny?
– Próby glebowe na azot mineralny należy pobierać na przedwiośniu zanim ruszy wegetacja, przed zastosowaniem nawozów. Informację, ile azotu zostało w glebie po zimie wykorzystujemy w trakcie ustalania wiosennej dawki startowej na oziminy. Bardzo ważne jest, żeby próbki gleby przeznaczonej do analizy na azot mineralny były przechowywane w temperaturze 4°C, w ciemności. Oznaczenie mineralnych form azotu musi nastąpić jak najszybciej. W innym przypadku dojdzie do strat azotu z próbki i wynik będzie zafałszowany. Także strategicznie ważne jest w całym procesie a) pobór z odpowiedniej głębokości gleby np. 0-60 cm i b) odpowiednie obchodzenie się z próbkami do momentu analizy. Lepiej powierzyć wykonanie tej usługi wyspecjalizowanej firmie.
– Czy warto wykonać także badanie dla potrzeb nawożenia mikroelementami i pod kątem zasobności w próchnicę?
– Oczywiście, że warto. Do tego zestawu warto dodać jeszcze siarkę. gdyż coraz częściej występują niedobory tego pierwiastka, a jak wiemy bez dobrego zaopatrzenia roślin w siarkę nie jest możliwe prawidłowe działanie plonotwórcze azotu. Coraz częściej to właśnie zasobność gleb w mikroskładniki, siarkę oraz węgiel organiczny, którego zawartość jest wskaźnikiem zasobności gleby w próchnicę., którego zawartość powinna być badana w pierwszej kolejności, ponieważ wraz z pH decyduje efektywności nawożenia mineralnego. Próchnica wpływa między innymi na poprawę właściwości fizycznych, które są niezmiernie ważne w prawidłowym kiełkowaniu i rozwoju systemu korzeniowego, a także wpływa na życie mikrobiologiczne gleby, które odpowiada za prawidłowy rozkład resztek organicznych oraz za udostępnianie pierwiastków dla roślin. Im wyższa zawartość próchnicy, tym większa zdolność gleby do wykarmienia roślin, przy niższym zużyciu nawozów mineralnych. Więc w pierwszej kolejności powinniśmy dowiedzieć się jaką mamy jej zawartość i ewentualnie w jaki sposób o nią dbać. Dlatego też próchnica znajduje się u nas w każdym z pakietów badań gleby.
– No właśnie, porozmawiajmy o Waszym Projekcie Gleba. Wyżywienie 10 mld ludzi za kilkadziesiąt lat to najpoważniejsze wyzwanie, jakie stoi przed współczesnym rolnictwem. Ponieważ zasoby ziemi uprawnej nie zwiększą się, należy już dziś pomyśleć o optymalizacji produkcji i zwiększeniu urodzajności gleby. Firma NaturalCrop wychodzi naprzeciw tym wyzwaniom i wprowadza usługę doradztwa nawozowego. Na czym ona polega?
– Nasza usługa o nazwie „Projekt Gleba” to zaawansowane usługi doradztwa nawozowego obejmujące przygotowanie precyzyjnych programów nawozowych, badanie zasobności gleby wraz z opracowaniem map oraz serwis posprzedażowy. Usługą może zostać objęte całe gospodarstwo rolnicze, sadownicze lub warzywne lub konkretne stanowisko/uprawa.
Rolnik może skorzystać z całego pakietu usługi „Projekt gleba” lub tylko z jego części. Jest możliwość wykonania samych badań zasobności gleby wraz z opracowaniem map lub w przypadku, gdy rolnik posiada aktualne badania gleby, może zdecydować się tylko na precyzyjne programy nawozowe, do których w pakiecie dostaje serwis na polu.
Po podpisaniu umowy na wykonanie konkretnej usługi przeprowadzany jest szczegółowy wywiad z rolnikiem m.in. na temat historii pola, praktyki gospodarstwa, stosowanych nawozów mineralnych i organicznych czy zagospodarowywania resztek pożniwnych. Następnie przeprowadzana jest lustracja stanowiska lub stanowisk objętych usługą w celu potwierdzenia uzyskanych przez rolnika informacji oraz oceny stanu gleby. Następny etap to pobór prób i badania. Oferujemy dwa zakresy badań:
- optymalny (OPTI), w ramach którego badane jest w uprawach rolniczych pH, przyswajalne formy P, K, Mg, Corg, w uprawach sadowniczych pH, P, K, Mg, Ca przyswajalny, Corg, a w warzywniczych pH, zasolenie, NO3, Cl, P, K, Mg, Ca, Corg. oraz ustalana jest kategoria agronomiczna gleby
- rozszerzony (PRO), czyli optymalny plus Mn, Zn, Fe, Cu, B, we wszystkich uprawach.
Dodatkowe możliwe opcje analiz uwzględniają badania na azot mineralny (dwie głębokości), metale ciężkie, oznaczenie glinu, siarki, kondensacji herbicydów oraz skanowanie elektromagnetyczne gleby.
– Kto pobiera próbki gleby? Rolnik?
– Próby pobierają specjaliści z firm współpracujących, którzy robią to od lat. Do poboru gleby wykorzystywane są odpowiednie automat zamontowane na lekkich pojazdach. Próby gleby pobierane są z odpowiedniej głębokości. Na jedną próbę zbiorczą składa się od 15-20 próbek z powierzchni maksymalnie 4 ha. Podczas poboru prób nacisk na glebę jest niewielki, dlatego próby możemy pobierać nawet, gdy rośliny znajdują się na polu np. w czasie ich spoczynku zimowego. Zachęcamy do badania gleby w tym okresie z tego względu, że czas oczekiwania zarówno na pobór gleby jak i na analizy z laboratorium jest znacznie krótszy, niż w okresie około żniwnym. Dodatkowym plusem badania gleby w tym okresie jest to, że mamy już gotowe wyniki dla stanowisk przeznaczonych pod zasiewy rzepaku.
– Po wykonaniu analizy gleby, przygotowujecie Państwo kompleksowy program nawożenia w badanym gospodarstwie. Jak wygląda taki program? Czy są określone dawki, podane nazwy handlowe nawozów?
– Tak, kolejnym krokiem jest przygotowanie PRECYZYJNYCH PROGRAMÓW NAWOZOWYCH, czyli zaleceń, dostosowanych do konkretnego stanowiska, gatunku oraz parku maszynowego gospodarstwa. Naszym atutem jest to, że do zarządzania składnikami pokarmowymi podchodzimy kompleksowo i szczegółowo, dlatego nasze programy nazywamy precyzyjnymi. Bazujemy m.in. na: optymalnej lub rozszerzonej charakterystyce gleby, historii pola (przedplon, dawka azotu pod przedplon, składniki wprowadzane z nawozami organicznymi, resztkami pożniwnymi lub nawozami zielonymi), wymaganiach pokarmowych roślin w rozbiciu na plon główny i uboczny oraz na zdobytej przez lata doświadczeń wiedzy o rynku nawozów i środków poprawiających właściwości gleby. Pozwala to nam szerzej spojrzeć na obieg i dostępność składników pokarmowych w glebie. Efektem jest wstępny raport, który jest poddawany kontroli jakości, a następnie szczegółowo omawiany z klientem. Po zatwierdzeniu raport końcowy PPN zawiera konkretne dawki, najpierw składników pokarmowych, a później nawozów oraz program aplikacyjny. Unikamy podawania nazw handlowych. Jednak, jeżeli jesteśmy przekonani, że produkt X najlepiej sprawdzi się w danej sytuacji to tak, podajemy nazwy handlowe. Naszym zadaniem jest dawać najlepsze rozwiązania, tak żeby rolnik mógł oszczędzić czas i swoje pieniądze.
– Oferujecie także serwis posprzedażowy. Na czym polega ta usługa?
– W trakcie wegetacji monitorujemy plantację i glebę, sprawdzamy prawidłowość zastosowania programu (PPN) oraz obserwujemy ich efekty. Tylko w taki sposób jesteśmy w stanie interweniować w razie sytuacji kryzysowych, np. nagłych zmian pogody i pojawiających się stresów. Jest to bardzo duża pomoc dla rolnika.
– Coraz więcej rolników wdraża zasady rolnictwa precyzyjnego, a więc wspomaganego komputerowo. Czy przygotowane przez Państwa doradców mapy i program nawozowy będą kompatybilne z rozwiązaniami stosowanymi w tym systemie gospodarowania, np. z programami ułatwiającymi zarządzanie gospodarstwem lub z systemem VRA?
– Oczywiście. Oprócz map i zaleceń nawozowych w wersji papierowej rolnik otrzymuje również dane w wersji cyfrowej, które mogą być dostosowane do parku maszynowego i wykorzystane w nawożeniu precyzyjnym.
Na rynku jest sporo firm oferujących podobne usługi. Dlaczego warto wybrać doradztwo NaturalCrop? Naszymi atutami są: certyfikowani doradcy techniczni, szczegółowe i kompleksowe podejście do zarządzania składnikami pokarmowymi, optymalny zakres badań uwzględniający próchnicę, zalecenia dostosowane do konkretnego stanowiska i uprawy, serwis posprzedażowych w trakcie sezonu wegetacyjnego, najnowocześniejsze metody i narzędzia poboru prób glebowych, wiarygodność wyników badań.
– Kto może skorzystać z doradztwa NaturalCrop?
– Z naszej usługi może skorzystać każde gospodarstwo zainteresowane podnoszeniem wydajności oraz optymalizacją nakładów.
– W jaki sposób można zgłosić swoje gospodarstwo?
– Wystarczy zadzwonić pod numer 22 522 90 80 dostępny na naszej stronie internetowej www.naturalcrop.com, lub bezpośrednio skontaktować się z doradcą technicznym NCP.
– Czy usługa jest płatna?
– Tak, usługa jest płatna. Opłata zależy od zakresu usług. Koszt kompleksowej usługi Projekt Gleba obejmującej pobór prób, optymalny pakiet badań gleby oraz opracowanie precyzyjnych programów nawozowych wraz z serwisem po sprzedażowym wynosi około 60 zł/ha.
– Jaki jest okres oczekiwania na wyniki analiz?
– Czas oczekiwania na wyniki analiz uzależniony jest od terminu poboru prób glebowych. Łączny czas na realizację zlecenie wynosi około 4-5 tygodni od poboru prób glebowych. Dlatego jeszcze raz zachęcamy do wykonywania analiz w okresie zimowym.
– Dziękuję za rozmowę.
Więcej informacji o projekcie i innych rozwiązaniach NaturalCrop znajdziesz na stronie www.naturalcrop.com