Europrlament broni rolników przed supermarketami

W przyjętej we wtorek rezolucji Parlament wezwał Komisję Europejską do przygotowania projektu przepisów dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych (NPH) w łańcuchu dostaw żywności, aby zapewnić należne dochody rolnikom a konsumentom szeroki wybór produktów. Nowe zasady miałyby ustanowić uczciwe i przejrzyste relacje między producentami żywności, dostawcami i dystrybutorami i przeciwdziałać nadprodukcji i marnotrawstwu żywności.

"Podejmowane do tej pory inicjatywy nie były skuteczne. Dlatego dajemy więcej sugestii. Potrzeba więcej wysiłku, aby poprawić stosunki między dostawcami oraz supermarketami i hipermarketami, zwłaszcza, gdy chodzi o minimalizację tzw. czynnika strachu. Apelujemy również do Komisji Europejskiej by zrobiła więcej, jeśli chodzi o nowe narzędzia, które powinny nam pomóc, aby przeciwdziałać nieuczciwym praktykom handlowym", powiedział sprawozdawca Parlamentu Edward Czesak (ECR, PL). "Wszyscy gracze w łańcuchu dostaw żywności powinni cieszyć się tymi samymi prawami", dodał.

Rezolucja, przyjęta 600 głosami, przy 48 głosach przeciwnych i 24 wstrzymujących się, wzywa do pilnego zapewnienia równowagi między dochodami a wpływami w łańcuchu dostaw żywności tak, aby poprawić pozycję konkurencyjną rolników. Posłowie zauważają, że sprzedaż poniżej kosztów produkcji i poważne nadużycie, jakim jest sprzedaż przez wielkie sieci handlowe w ramach kampanii reklamowych produktów żywnościowych takich jak nabiał, owoce i warzywa po niższej cenie, zagraża długoterminowej zrównoważonej produkcji tych produktów w UE.

NPH w sektorze żywnościowym uderzają przede wszystkim w rolników i w małe i średnie przedsiębiorstwa, które niejednokrotnie zmuszone są do sprzedaży ze stratą, bo przegrywają negocjacje cenowe z silniejszymi podmiotami, np. gdy musza ponosić koszty obniżek i rabatów w supermarketach. NPH mają też poważne negatywne skutki dla konsumentów końcowych ograniczając wybór produktów i dostęp do nowych i innowacyjnych towarów.

Zasady trzeba "egzekwować" by pokonać u dostawców "czynnik strachu"

Posłowie zauważają, że dotychczas mechanizmy dobrowolne i samoregulacyjne przyniosły jedynie "ograniczone rezultaty" ponieważ nie są właściwie egzekwowane i nie zapewniają dostatecznej reprezentacji rolników. Nie działają w oparciu o bezstronne struktury zarządzania i nie pozwalają na rozstrzyganie konfliktów interesów między stronami, a istniejące mechanizmy rozstrzygania sporów nie uwzględniają obecności „czynnika strachu” wśród dostawców. Posłowie uważają, że aby uporać się z problemem nieuczciwych praktyk handlowych i zapewnić europejskim rolnikom i konsumentom uczciwe warunki sprzedaży i kupna, niezbędne są "ramy prawne na szczeblu UE".

Parlament jest zdania, że tak zwana "Inicjatywa łańcucha dostaw" oraz inne krajowe i unijne systemy dobrowolne powinny być promowane, jednak by okazać się skuteczne, muszą funkcjonować w połączeniu ze skutecznymi i solidnymi mechanizmami egzekwowania przepisów w państwach członkowskich. Przepisy te powinny być koordynowane na szczeblu UE i zapewniać anonimowość skarg i umożliwiać odstraszające sankcje. Posłowie zachęcają przedsiębiorstwa z branż produkcyjnych i handlowych, w tym organizacje rolników, do uczestnictwa w tych dobrowolnych inicjatywach.

Więcej na temat NPH

Wśród NPH zgłaszanych organom kontrolnym przez podmioty gospodarcze uczestniczące w łańcuchu dostaw produktów spożywczych wymieniane: opóźnienia w płatnościach; ograniczenia w dostępie do rynku; jednostronne zmiany postanowień umowy z mocą wsteczną; nagłe i nieuzasadnione zerwanie umowy; nieuczciwe przeniesienie ryzyka handlowego; pobieranie opłat za fikcyjne usługi; odmowa zawarcia umowy w formie pisemnej; przenoszenie kosztów promowania towarów w obszarach sprzedaży oraz kosztów transportu i magazynowania na dostawców.

W Unii funkcjonują już przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE), nie ma przepisów mających na celu zwalczanie nieuczciwych praktyk pomiędzy różnymi podmiotami uczestniczącymi w łańcuchu dostaw na rynku rolno-spożywczym. NPH jedynie częściowo są objęte prawem konkurencji. 99,1% przedsiębiorstw w sektorze produktów spożywczych i napojów stanowią MŚP i mikroprzedsiębiorstwa.

Redakcja AgroNews, fot. flickr.com/Open Grid Scheduler Grid Engine