Import materiału siewnego z państw trzecich – nowe przepisy i obowiązki dla importerów

Od 10 lipca 2025 roku weszła w życie nowelizacja Decyzji Rady (2003/17/WE), która reguluje zasady importu materiału siewnego roślin uprawnych z państw trzecich. Zmiany mają istotne znaczenie dla firm i rolników sprowadzających nasiona spoza Unii Europejskiej.

Nowelizacja rozszerza listę państw i upraw objętych uznaniem równoważności, czyli zgodnością procedur oceny jakości i certyfikacji z systemem UE. Od teraz:

• Mołdawia została uznana za kraj, z którego można importować materiał siewny roślin pastewnych.
• Ukraina uzyskała prawo eksportu do UE materiału siewnego buraka, słonecznika, rzepaku i soi, o ile został on wyprodukowany i certyfikowany zgodnie z lokalnym systemem uznanym za równoważny.

Import tylko z krajów z uznaną równoważnością

Zgodnie z unijnym prawem, materiał siewny roślin rolniczych i warzywnych może być importowany wyłącznie z państw wymienionych w załączniku do decyzji 2003/17/WE. Import z innych krajów jest niedozwolony.

Dodatkowo, materiał siewny musi pochodzić z odmian wpisanych do rejestru krajowego, wspólnotowego katalogu odmian UE lub odpowiedniego rejestru państwa członkowskiego lub stowarzyszonego.

Obowiązki importera

Podmiot sprowadzający materiał siewny z kraju trzeciego musi:

1. Zarejestrować się w rejestrze podmiotów profesjonalnych prowadzonym przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
2. Zgłosić przesyłkę do granicznej kontroli fitosanitarnej w systemie TRACES NT.
3. Poinformować wojewódzkiego inspektora PIORiN o przywozie materiału zgodnie z art. 120 ustawy o nasiennictwie – w ciągu 3 dni od odprawy celnej.

Kontrola przy wjeździe i w miejscu docelowym

Podczas granicznej kontroli fitosanitarnej sprawdzane są:

• świadectwo fitosanitarne,
• zgodność dokumentów (w tym CHED) z fizyczną zawartością przesyłki,
• zdrowotność materiału siewnego (w razie potrzeby analizowana laboratoryjnie).

Następnie, w miejscu docelowym, wojewódzki inspektor PIORiN przeprowadza kontrolę nasienną, podczas której weryfikuje:

• zgodność kraju pochodzenia z listą państw o uznanej równoważności,
• jakość materiału,
• zgodność odmiany z rejestrami UE,
• obecność dokumentów, takich jak certyfikat OECD, etykieta OECD, świadectwo ISTA lub AOSA.

Jeżeli materiał siewny był zaprawiany, sprawdza się również, czy środek ochrony roślin użyty do zaprawiania jest dopuszczony w UE.

Ryzyko – nieprzestrzeganie przepisów grozi sankcjami

W przypadku niespełnienia wymagań, wojewódzki inspektor wydaje decyzję zakazującą wprowadzenia materiału do obrotu. Importer naraża się wówczas na straty finansowe (koszty zakupu, transportu, utylizacji), a także na sankcje administracyjne lub karne, w zależności od charakteru naruszenia.

Gdzie szukać informacji?

Szczegółowe informacje dotyczące:

• uznanych krajów eksportujących materiał siewny,
• obowiązków rejestracyjnych,
• zasad kontroli fitosanitarnej i nasiennej
  można uzyskać w lokalnych jednostkach Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz na stronie internetowej PIORiN.

Zmiany w przepisach otwierają nowe możliwości importowe, m.in. z Ukrainy i Mołdawii, ale jednocześnie wymagają od importerów ścisłego przestrzegania procedur jakości, dokumentacji i zgłoszeń. Warto o tym pamiętać, by uniknąć kosztownych konsekwencji.