Podstawa prawna
Procedury, obowiązki i prawa podmiotów korzystających ze środowiska, z zakresu opłat za korzystanie ze środowiska wynikają z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, z późn. zmianami); ostatni tekst jednolity ustawy Prawo ochrony środowiska Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. (obowiązujący od 2009-06-12 do 2009-09-17).
Kto musi wnosić?
- przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2007. Nr 155, poz.1095 ) oraz osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki.
- jednostka organizacyjna nie będąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
- osoba fizyczna nie będąca podmiotem, o którym mowa w ppkt. 1, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.
Za jakie działania wnosi się opłaty za korzystanie ze środowiska i jak je obliczyć?
- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza (środki transportu, ogrzewanie, wszelkiego rodzaju technologie powodujące emisję do powietrza jak np. spawanie, lakierowanie, klejenie itp.).
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w tym za wody roztopowe i opadowe pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych (utwardzone place, parkingi ulice, itp.).
- pobór wód z ujęć własnych.
- składowanie odpadów.
Stawki opłat za 2009 rok
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2008r. – Dz. U. z 2008r. Nr 196, poz. 1217.
Składanie wniosków i wnoszenie opłat
- podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją bez wezwania na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego (urząd marszałkowski rozumie się za właściwy jeśli korzystanie ze środowiska miało miejsce na terenie tego województwa lub podmiot korzystający ze środowiska poprzez wprowadzanie gazów i pyłów, wynikające z eksploatacji urządzenia (np. spalanie paliw w silnikach spalinowych – transport, maszyny robocze), jest zarejestrowany na terenie tego Województwa)
- wykazy należy składać do 31 lipca za I półrocze oraz do 31 stycznia za II półrocze, są to również terminy wnoszenia opłat na konto właściwego urzędu
- podmioty ponoszące opłatę za odprowadzane ścieki pochodzące z chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych – wnoszą opłatę w terminie 2 miesięcy po zakończeniu okresu od dnia 1 maja do dnia 30 kwietnia następnego roku, czyli do końca czerwca.
- w przypadku nieuiszczenia opłaty albo uiszczenia opłaty w wysokości nasuwającej zastrzeżenia marszałek województwa wymierza opłatę w drodze decyzji administracyjnej na podstawie własnych ustaleń lub kontroli i wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
- w przypadku nie złożenia wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat – marszałek województwa wymierza opłatę w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska
Formularze wzory wypełnionych wniosków
- formularze obowiązujące od I półrocza 2009 roku (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat – Dz. U. z 2009 r. Nr 97, poz. 816).
Opłaty podwyższone
Od 1 stycznia 2009 roku (zgodnie z art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska) w przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza lub pozwolenia na pobór wód lub odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi podmiot ponosi dodatkowe opłaty podwyższone o 500%.
Dodatkowo podwyższone opłaty za korzystanie za korzystanie ze środowiska ponosi się za:
- za składowanie odpadów bez uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska odpadów podmiot korzystający ze środowiska ponosi, z zastrzeżeniem ust. 3-5, opłaty podwyższone w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.
- magazynowanie odpadów bez wymaganej decyzji określającej sposób i miejsce magazynowania traktuje się jako składowanie odpadów bez wymaganej decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska, z zastrzeżeniem ust. 3.
- za składowanie odpadów w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,1 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.
- w przypadku pozbycia się odpadów: nad brzegami zbiorników wodnych, a zwłaszcza w strefach ochronnych ujęć wód i na terenach wypływu wód z warstw wodonośnych; na terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody; na terenach leśnych albo uzdrowiskowych lub na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,15 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.
- podmiot korzystający ze środowiska w przypadku pozbycia się odpadów do śródlądowych wód powierzchniowych i podziemnych, morskich wód wewnętrznych lub wód morza terytorialnego ponosi opłatę podwyższoną w wysokości 100-krotnej jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.
Przepisy ust. 3-5 stosuje się odpowiednio, jeżeli składowanie odpadów jest zabronione na podstawie ustawy o odpadach.
Zwolnienia
Zgodnie z art. 289 ust.1 POŚ ze względu na wysokość opłaty, oraz na podstawie przepisów szczególnych określonych art. 294 i art. 296 POŚ.
- nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze, których półroczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego, nie przekracza 400 złotych
- zwolnienie z obowiązku wniesienia opłaty nie zwalnia z obowiązku składania informacji
Dodatkowo na podstawie art. 294 zwolniony z opłat jest pobór wody:
- dokonywany na potrzeby przerzutów wody
- na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilości wody, co najmniej nie gorszej jakości
- powierzchniowej na potrzeby związane z wytwarzaniem energii cieplnej lub elektrycznej w części odpowiadającej ilości tej wody odprowadzanej do odbiornika, pod warunkiem że pobór ten oraz odprowadzanie wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących są zgodne z pozwoleniem
- na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii, wykorzystujących energię wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do wód podziemnych takiej samej ilości wody co najmniej nie gorszej jakości
- na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych, pod warunkiem że pobór ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest zgodne z pozwoleniem
- na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów leśnych
- pochodzącej z odwodnienia gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych i zakładów górniczych
Na podstawie srt. 296 Zwolnione z opłat jest wprowadzanie:
do ziemi – ścieków w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania pozwolenia wodnoprawnego na takie ich wykorzystanie
- do wód – wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących, jeżeli ich temperatura nie przekracza +26°C albo naturalnej temperatury wody, w przypadku, gdy jest ona wyższa niż +26°C
- do wód – wód zasolonych, jeżeli wartość sumy jonów chlorków i siarczanów w tych wodach nie przekracza 500 mg/l
- do wód lub do ziemi – wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb łososiowatych, pod warunkiem, że ilość i rodzaj substancji w nich zawartych nie przekroczy wartości określonych w warunkach wprowadzania ścieków do wód
- do wód lub do ziemi – wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych, o ile produkcja rozumiana jako przyrost masy tych ryb lub tych organizmów w ciągu roku nie przekracza 1500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej stawu.
Umorzenia, rozłożenie na raty, odroczenia terminu płatności
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ( t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska ( z wyłączeniem opłat podwyższonych ) stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa ( t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) i tu uprawnienia organu podatkowego przysługują marszałkowi województwa. Stosowanie tych przepisów, w tym : odraczanie terminu płatności, rozkładanie na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, a także umarzanie w całości lub w części zaległości podatkowej lub odsetek za zwłokę – na wniosek podatnika będącego beneficjentem pomocy, może nastąpić wyłącznie w przypadku wykazania przez wnioskodawcę zaistnienia ważnego interesu strony lub interesu publicznego oraz z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej ( tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 z późn. zmianami).
Źródło: www.gazetaprawna.pl, fot.sxc.hu
