Wiedza o stanie gleby jest niezbędna do podejmowania trafnych decyzji dotyczących nawożenia, wapnowania i uprawy roli. Dlatego tak ważne jest regularne badanie gleby na zawartość makro- i mikroelementów, a także innych parametrów, takich jak pH i próchnica. Aby uzyskać wiarygodne wyniki badań, kluczowe jest prawidłowe pobranie próbek glebowych.
Kiedy pobierać próbki glebowe?
Najlepszym momentem na pobieranie próbek glebowych jest jesień, po zbiorach płodów rolnych i przed zastosowaniem nawozów mineralnych. Można to również zrobić wczesną wiosną, przed rozpoczęciem prac polowych. Należy unikać pobierania próbek bezpośrednio po deszczu lub śniegu, a także w okresie suszy.
Co jest potrzebne do pobierania próbek glebowych?
Do pobrania próbek glebowych potrzebne są następujące narzędzia:
- łopatka lub szpadel: do pobierania próbek z głębszych warstw gleby;
- laska glebowa: do pobierania próbek z warstwy ornej (0-20 cm);
- wiadro lub inne czyste naczynie: do przechowywania próbek;
- etykiety: do opisywania próbek;
- rękawiczki: do ochrony dłoni;
- papier lub folia: do rozłożenia próbek przed mieszaniem.
Jak pobierać próbki glebowe?
1. Wyznacz obszary pobierania próbek: Podziel pole na mniejsze, jednorodne obszary o podobnych warunkach glebowych i ukształtowaniu terenu. Z każdego obszaru należy pobrać kilka próbek.
2. Pobierz próbki z warstwy ornej: Użyj laski glebowej lub szpadla, aby pobrać próbki gleby z głębokości 0-20 cm. Z każdego punktu poboru pobierz około 1 kg gleby.
3. Wymieszaj próbki: Umieść wszystkie próbki z danego obszaru w czystym wiadrze lub na folii i dokładnie wymieszaj.
4. Pobierz próbkę końcową: Z pobranej mieszanki pobierz około 0,5 kg gleby i umieść ją w czystym, szczelnie zamkniętym opakowaniu.
5. Oznacz próbki: Na każdej próbce zapisz datę pobrania, identyfikator pola, numer obszaru poboru i głębokość pobrania.
Dodatkowe wskazówki:
- należy unikać pobierania próbek z miejsc, które nie są reprezentatywne dla całego pola, takich jak skraje pól, miejsca składowania nawozów lub obornika, czy miejsca z widocznymi uszkodzeniami gleby;
- podczas pobierania próbek należy używać czystych narzędzi, aby uniknąć zanieczyszczenia gleby;
- próbki glebowe należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium.
Korzyści regularnego badania gleby
Regularne badanie gleby to kluczowa praktyka rolnicza, która zapewnia szereg korzyści, zarówno dla rolników, jak i dla środowiska. Oto niektóre z najważniejszych zalet:
1. Zwiększenie plonów i poprawa jakości produktów rolnych:
- poznanie zawartości makro- i mikroelementów w glebie pozwala na optymalizację nawożenia i wapnowania, co z kolei prowadzi do lepszego rozwoju roślin i wyższych plonów;
- badanie gleby pomaga również w identyfikacji i zwalczaniu chorób i szkodników roślin, które mogą znacząco obniżyć jakość plonów;
- dostarcza informacji o zawartości próchnicy w glebie, która jest kluczowa dla jej żyzności i zdolności do zatrzymywania wody.
2. Oszczędność kosztów i ochrona środowiska:
- optymalne nawożenie na podstawie wyników badań gleby pozwala na uniknięcie nadmiernego stosowania nawozów, co z kolei przyczynia się do zmniejszenia kosztów produkcji rolnej;
- mniejsze zużycie nawozów mineralnych oznacza również mniejsze zanieczyszczenie środowiska naturalnego, zwłaszcza wód gruntowych i powierzchniowych;
- badanie gleby może również pomóc w identyfikacji i remediacji skażonych terenów rolniczych.
3. Wsparcie w planowaniu upraw i doborze gatunków roślin:
- poznanie właściwości gleby, takich jak jej pH, struktura i zawartość składników odżywczych, pozwala na dobranie odpowiednich gatunków roślin do uprawy na danym terenie;
- pozwala to na maksymalizację plonów i unikanie problemów z niedoborami składników odżywczych u roślin;
- badanie gleby może również dostarczyć informacji o potencjalnych zagrożeniach dla upraw, takich jak susza, zasolenie czy nadmierna kwasowość gleby.
4. Identyfikacja potencjalnych problemów z glebą:
- regularne badanie gleby pozwala na wczesne wykrycie potencjalnych problemów, takich jak niedobory składników odżywczych, nadmierna kwasowość lub zasolenie;
- szybka reakcja na takie problemy może zapobiec ich pogorszeniu i chronić plony przed stratami;
- badanie gleby może również pomóc w monitorowaniu długoterminowych zmian w jej właściwościach i jakości.
5. Wspomaganie budowania zrównoważonego i produktywnego systemu rolniczego:
- regularne badanie gleby jest kluczowym elementem zrównoważonego rolnictwa, które dąży do ochrony środowiska naturalnego, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej produktywności i rentowności.
Tekst: Sylwia Wojtylak-Gallas, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w powiecie słupeckim
