Jak żywić kukurydzę?

Znajomość objawów niedoboru poszczególnych składników pokarmowych jest konieczna w uprawie każdej rośliny. Pozwala trafnie ocenić przyczynę niepożądanych zmian na roślinie, a co za tym idzie zastosować odpowiedni nawóz lub inny środek zapobiegawczy.

Kukurydza, ze względu na wysoki potencjał plonotwórczy, wykazuje duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, przede wszystkim na azot, fosfor, potas i magnez, a z mikroelementów na cynk i mangan. To czy składniki pokarmowe są wykorzystywane przez rośliny, nie zawsze zależy od ich obecności w glebie. Niejednokrotnie zdarza się, że makro- lub mikroelementy nie są pobierane z powodu nieodpowiedniego pH gleby i zbyt jednostronnego nawożenia.

Biorąc pod uwagę fosfor w uprawie kukurydzy, krytycznym momentem jest okres wiosennych chłodów. Temperatura gleby spada wówczas poniżej 12^oC, co prowadzi do ograniczenia pobierania fosforu przez młode rośliny, które nie są jeszcze dobrze rozwinięte. Efektem tego jest zahamowanie wzrostu i wystąpienie objawów w postaci czerwono-fioletowych przebarwień obrzeży liści i łodyg. W takiej sytuacji dobrze sprawdza się podanie fosforu za pomocą dostępnych na rynku nawozów dolistnych. W późniejszym okresie wzrostu kukurydzy niedobór fosforu wpływa ujemnie na zawiązanie i wypełnienie ziarna. Kolby są wówczas małe, często skręcone z niedorozwiniętymi ziarniakami. Ponadto niedobór tego składnika, zwłaszcza w rozwoju początkowym rośliny, przyczynia się do rozwinięcia płytkiego i słabo rozgałęzionego systemu korzeniowego.

Niedobór azotu rozpoznać można po żółknięciu liści, początkowo od szczytu, następnie wzdłuż nerwu głównego. W wyniku tych zmian wegetacja jest przyspieszona, jednak plon zielonej masy i ziarna jest znikomy. Azot jest bardzo ważnym składnikiem pokarmowym podczas całej wegetacji. Przy niedoborze azotu w fazach krytycznych kolby są małe i słabo wypełnione na szczycie.

Niedobór określonych składników w roślinie może również wynikać z nadmiernego jednostronnego nawożenia, co powoduje, że nadmiar jednych blokuje pobieranie innych. Zielone znamiona kolby w czasie dojrzewania ziarna są wskaźnikiem przenawożenia azotem w stosunku do innych składników pokarmowych.

Na niedobór potasu wskazuje żółknięcie lub zasychanie szczytów i brzegów liści, szczególnie w dolnych partiach. Kolby są mniejsze i jest ich niewiele, ponadto występuje źle wypełniony szczyt kolby i luźne osadzenie ziaren. Prawidłowe zaopatrzenie rośliny w potas zwiększa odporność kukurydzy na suszę, zapewnia dobry plon zielonej masy i ziarna. Jednak optymalne działanie tego pierwiastka jest ściśle powiązane z magnezem.

Liście kukurydzy pobierają 1/3 zawartego w roślinie magnezu, tyle samo co ziarno. Na niewystarczające zaopatrzenie w magnez wskazują żółto-białe przebarwienia wzdłuż nerwów oraz często widoczne czerwone przebarwienia na dolnej stronie liści niżej położonych. Występuje wtedy tzw. pasiastość liści kukurydzy.

Biorąc pod uwagę mikroelementy, kukurydza jest najbardziej wrażliwa na niedobór cynku, który odpowiada za procesy enzymatyczne i syntezę białek w roślinie. Zwiększa on odporność na suszę i choroby oraz efektywność nawożenia azotem. Niedobór cynku w kukurydzy ujawnia się między innymi w postaci rozległych białych lub biało-żółtych pasów po obu stronach głównego nerwu liścia.

Wygląd korzeni kukurydzy świadczy o warunkach glebowych, w jakich ona rośnie. Złe zdrenowanie pola oraz ubite podglebie prowadzą do powstania płaskiego i płytkiego systemu korzeniowego, co obniża wytrzymałość rośliny na suszę; przy silnych wiatrach rośliny mogą być nawet wyrywane. Zbyt kwaśne gleby można rozpoznać po tym, że dolna część korzeni przebarwia się i silnie rozgałęzia. Szczególnie jest to widoczne na korzeniach przybyszowych, wyrastających z 3. lub 4. węzła (kolanka).

Niestety w ostatnich latach często występuje niedobór wody – najważniejszego składnika w uprawie wszystkich roślin. W przypadku kukurydzy susza powoduje szaro-zielone przebarwienia liści, a następnie ich zwijanie się, nawet do średnicy ołówka, aż do ich zamierania. Jest to tzw. strzelistość liści kukurydzy. Ponadto susza opóźnia wyrzucanie znamion, czego efektem może być niecałkowite wypełnienie kolb ziarnem.

Źródło: Hubert Sierant, RADA, www.lodr-bratoszewice.pl, fot. sxc.hu