W związku ze zmianami klimatycznymi i łagodnymi, oraz krótszymi zimami Zarząd WIR zwrócił się Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o rozważenie zmian w przepisach umożliwiających możliwość zastosowania nawozów na polach już od 15 lutego, podobnie jak to miało miejsce w roku.
Terminy stosowania nawozów powinny dyktować warunki pogodowe, a nie ustawy
Zaproponowano skonstruowanie tak przepisów aby, nie było konieczności każdorazowo podejmowania decyzji. Żeby rolnik w zależności od sytuacji pogodowej mógł podjąć decyzję, co do nawożenia. Chodzi o to, aby zasad nie określały sztywne terminy, tylko warunki pogodowe.
Resort Rolnictwa w odpowiedzi na nasze postulaty przesłał następującą odpowiedź:
Szanowny Panie Prezesie,
w odpowiedzi na pismo z dnia 28 stycznia 2022 r., znak: WIR.BW.MC.220.2022, dotyczące uelastycznienia terminów stosowania nawozów azotowych, a także możliwości wprowadzenia przepisów, które umożliwiają stosowanie nawozów naturalnych niezależnie od pory roku, bez wskazywania konkretnych terminów, ale w zależności od warunków pogodowych i glebowych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) uprzejmie informuje, co następuje.
Mając na względzie znaczenie nawożenia, MRiRW od wielu lat dokłada starań, aby pogodzić coraz bardziej restrykcyjne wymagania środowiskowe z możliwością prowadzenia produkcji zwierzęcej i roślinnej. Dlatego przygotowane na podstawie art. 104 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. z późn. zm.) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. z 2020 r. poz.243) – tzw. program azotanowy, uwzględnia elastyczność w terminach jesiennego stosowania nawozów. Ponadto z uwagi na panujące wiosną 2020 r. warunki pogodowe wprowadził możliwość stosowania nawozów od 15 lutego. Jest to o tyle ważne, gdyż termin stosowania nawozów zawierających w składzie azot jest ważnym czynnikiem w wysokiej efektywności wykorzystania składników nawozowych przez rośliny, w tym ograniczania nadmiaru składników odżywczych w środowisku.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że nawożenie nawozami naturalnymi jest bardzo cenne zarówno ze względu na obecne ceny nawozów mineralnych, jak i na gleby występujące w Polsce, szczególnie te o małej ilości próchnicy. Dlatego stosowanie nawozów naturalnych, w tym obornika ma duże znaczenie w kontekście nawożenia, dbania o żyzność gleby, jak i wykorzystywania posiadanych zasobów. Nawożenie w nieodpowiednim terminie i nieodpowiedniej dawce jest nie tylko zagrożeniem dla środowiska, ale także zwiększa koszty które musi ponosić rolnik.
MRiRW na bieżąco analizuje prognozy pogody na najbliższy okres, tak aby móc wdrożyć odpowiednie działania
Na podstawie informacji IMGW-PIB (plik w załączeniu), według globalnych długoterminowych modeli pogodowych i regionalnych modeli opracowywanych w IMGW-PIB, średnia temperatura powietrza w okresie zimowym 2021/2022 r. w całej Polsce powinna mieścić się w zakresie normy wieloletniej z lat 1991-2020. Jak wynika z analiz IMGW-PIB, w lutym temperatura utrzyma się w rocznej normie. Nie będzie zimniej niż -4°C, a średnio w całym kraju temperatura będzie oscylować ok. 0°C. Prognozy nie wskazują w lutym br. wartości temperatur powyżej normy.
Niezależnie od powyższego, pragnę poinformować, że Ministerstwo Infrastruktury w ramach przeglądu programu azotanowego, zaplanowało przeprowadzenie analizy zmian klimatu i jego wpływ na rolnictwo w latach 2000-2020, wraz z prognozą do roku 2030, obejmującą w szczególności:
a) zmiany warunków pogodowych obejmujące różnicowanie się pór roku, rozkład temperatur, termin rozpoczęcia i zakończenia okresu wegetacyjnego, średnie roczne sumy opadów, nasłonecznienie i ich wpływ na naturalny cykl rozwoju roślin,
b) częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak gwałtowne burze, ulewy, podtopienia, powodzie i susze i ich wpływ na strukturę gleb, erozję, rozwój mikroorganizmów glebowych,
c) zmiany stosunków wodnych, w szczególności w odniesieniu do dostępności wody dla roślin w okresie wiosennym, zmian ilości dni z okrywą śnieżną,
d) zmiany w występowaniu chorób i szkodników.
Ministerstwo Infrastruktury przeprowadzi analizę zmiany klimatu
Celem analizy ma być określenie wpływu powyższych zmian na terminy prac polowych, nawożenie i zbiory, oraz strukturę i wydajność upraw rolniczych. Na tej podstawie zostanie opracowana propozycja adaptacji działań zawartych w programie azotanowym do zmian klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wprowadzenia w Polsce elastycznego terminu wiosennego stosowania nawozów.
Szczegółowe informacje dotyczące wykonania przeglądu i projektu aktualizacji programu azotanowego można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych: https://miniportal.uzp.gov.pl/Postepowania/0ab07650-785c-46ad-b86a-139ba8de24bc.
Warto również wskazać, że jednym z etapów prac zaplanowanych przez Ministerstwo Infrastruktury w ramach przeglądu i aktualizacji programu azotanowego jest przeprowadzenie konsultacji społecznych. W związku z powyższym zwracam się z uprzejmą prośbą o śledzenie przez środowisko rolnicze bieżących informacji i wyników analiz publikowanych i udostępnianych do konsultacji przez Ministerstwo Infrastruktury.
Z poważaniem
Lech Kołakowski
Źródło: WIR
