Priorytetem hodowców kukurydzy jest uniezależnienie wysokości plonowania od zmiennych warunków atmosferycznych. Coraz częściej mamy do czynienia z anomaliami pogodowymi, które negatywnie wpływają nie tylko na wysokość, ale i jakość plonu.
Głęboki system korzeniowy
Kukurydza posiada dobrze rozwinięty, głęboki system korzeniowy. Z okresowymi niedoborami wody w glebie radzi sobie dość dobrze. Jej deficyt dotkliwie zaczyna odczuwać na ogół na początku kwitnienia. W naszym kraju, oprócz ostatniego sezonu, od wielu lat obserwujemy stale pogłębiający się deficyt wody w glebie, niedobór opadów oraz ich niekorzystny rozkład w okresie największego zapotrzebowania. Efektem tego niedoboru jest słabsze zapylenie kolb i gorsze ich zaziarnienie i mniejsza masa tysiąca nasion. Ważne zatem jest, by w okresie kwitnienia rośliny posiadały w pełni wykształcony, dobrze rozbudowany system korzeniowy. Umożliwia to pobieranie wody z głębszych warstw gleby. Wysiłki hodowców rozpoczęły się właśnie od stworzenia odmian o silnych, długich i dobrze penetrujących podłoże korzeniach.
Zwiększenie efektywności zapylenia
Następnie skupiono się nad poprawą synchronizacji kwitnienia, polegającej na rozwoju w pierwszej kolejności kolb, które mogą „poczekać” na pyłek i muszą być dojrzałe w momencie uwolnienia go przez wiechę, Zwiększa to szansę na całkowite zapylenie kolb, wykształcenie większej ilości ziaren i w rezultacie na zwiększenie plonu.
Odmiany tolerancyjne na deficyt wody
Następnym etapem było stworzenie odmian typu HD – heat and drought. Posiadały one nie tylko dobrze rozbudowany system korzeniowy i optymalną synchronizację kwitnienia, ale także cechowały się wydajniejszą fotosyntezą. Odpowiednio ułożone liście podniosły efektywność przebiegu tego procesu. Maksymalna aktywność fotosyntezy przekładała się na efektywniejszą asymilację związków organicznych, która z kolei jest podstawą uzyskania wysokich plonów. Dodatkowo odmiany te cechowały silne łodygi o wysokiej tolerancji na złamania spowodowane działaniem wiatru i innych czynników zewnętrznych.
W efekcie, odmiany te wyróżniały się podwyższoną tolerancją na wysokie temperatury i okresowe niedobory wody w glebie. Charakteryzowały się zwiększonym potencjałem plonowania zarówno w standardowych, jak i stresowych warunkach uprawowych, dzięki czemu szybko znalazły one swoich zwolenników.
Wysoki potencjał plonotwórczy i tolerancja na suszę
Z uwagi na to, iż warunki pogodowe wskazywane są przez producentów kukurydzy jako główne zagrożenie uprawowe, specjaliści z firm nasiennych opracowali kompleksowe rozwiązanie niwelujące to ryzyko. Łączy ono wysoką wydajność odmian i ich wysoką genetyczną odporność na suszę i wysoką temperaturę z cyfrowymi narzędziami zarządzania plantacjami. Tego typu inteligentny instrument zapewni rolnikom zwiększenie wydajności i stabilności plonowania. Filarem tych systemów jest hodowla nowoczesnych, tolerancyjnych na stresy biotyczne i środowiskowe mieszańców. Do tej pory odmiany tego typu były oznaczone symbolem HD, teraz zaś – Field Shield.
Zmiana ta jest spowodowana bardziej kompleksową analizą cech odmian oraz ocenie ich wartości na podstawie dodatkowych ważnych kryteriów, które wcześniej nie były brane pod uwagę. Odmiany tego typu są bardziej tolerancyjne na takie czynniki stresowe jak niskie temperatury i warunki suszowe oraz charakteryzują się bardzo wysokim i stabilnym potencjałem plonowania w różnych warunkach uprawowych.
By maksymalnie ograniczyć straty w plonie spowodowane deficytem wody i wysoką temperaturą latem, warto rozważyć wybór tych odmian. Jest to tym ważniejsze, że klimatolodzy ostrzegają, iż okresy suszy w naszej strefie klimatycznej będą występowały znacznie częściej niż dotychczas. Ponadto warto również zabezpieczyć się przed wiosennym stresem termicznym, z którym mieliśmy do czynienia w dwóch ostatnich sezonach.
Anna Rogowska
