Maj i czerwiec to już tradycyjnie czas spotkań polowych przedstawicieli firm nasiennych z producentami rzepaku ozimego. To dobry moment, by móc porównać poszczególne odmiany, zobaczyć jak prezentują się na polu.
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o wysokości plonowania, na który wpływ ma rolnik, jest wybór odpowiedniej do uprawy odmiany. Spotkania polowe mają na celu ułatwienie producentom rzepaku podjęcie tej właśnie decyzji – umożliwiają porównanie potencjału plonotwórczego i innych walorów poszczególnych odmian uprawianych w podobnych warunkach, przy zastosowaniu takich samych metod agrotechnicznych. Takie spotkania stanowią podstawę podejmowania przez rolników decyzji zakupowych dotyczących materiału siewnego pod jesienne zasiewy.
Hodowcy oferują szeroką gamę mieszańców przystosowanych do uprawy w warunkach glebowo-klimatycznych naszego kraju. Rolnik, bez względu na doświadczenie, areał, park maszynowy czy stosowaną technologię bez problemu znajdzie odmianę, która sprosta jego oczekiwaniom i umożliwi osiągnięcie wysokiego i jakościowo satysfakcjonującego plonu.
Dla większości producentów najważniejszym kryterium wyboru, z uwagi na bezpośrednie przełożenie na rentowność produkcji, jest wysokość plonowania. Jednak równie istotna jest jego stabilność, czyli zdolność danej odmiany do utrzymywania satysfakcjonujących plonów w różnych warunkach.To wynik zmienności warunków pogodowych, przede wszystkim deficytów wody, z którymi w naszej strefie klimatycznej mamy do czynienia coraz częściej. Ta cecha gwarantuje bezpieczeństwo uprawy. Jest równie istotna, co potencjał plonotwórczy.
Kolejnym ważnym weryfikowanym czynnikiem jest zimotrwałość. Niska temperatura powietrza w połączeniu z silnym wiatrem i brakiem okrywy śnieżnej mogą spowodować ogromne straty na plantacjach rzepaku ozimego. Dlatego warto wybierać odmiany charakteryzujące się optymalnym tempem wzrostu zarówno przed zimą, jak i po wznowieniu wegetacji. Zimotrwałość jako cecha odmiany nabiera coraz większego znaczenia.
Podwyższona odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie się nasion jest również czynnikiem zwiększającym bezpieczeństwo prowadzonych upraw. Często, w okresie poprzedzającym zbiór rzepaku zdarzają się lokalne burze i intensywne opady deszczu. Uszkadzają one łuszczyny i powodują osypywanie się nasion powodując poważne straty w plonie. Ta cecha odmianowa nie tylko zmniejsza ryzyko utraty ziarna, ale także zwiększa tolerancję na nierównomierne dojrzewanie łanu, zapewnia większą elastyczność terminu zbioru oraz redukuje problem samosiewów w uprawach następczych. Warto wybrać odmiany wyhodowane na przykład w systemie mieszańcowym Ogura. Są one bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne.
W uprawie rzepaku ozimego zwalczanie chorób to jeden z ważniejszych aspektów agrotechnicznych. Hodowla odpornościowa szybko rozwija się i coraz więcej odmian toleruje wybrane choroby. Przykładem mogą być chociażby te odporne na kiłę kapusty Ograniczenie tej niezwykle groźnej dla rzepaku choroby polega przede wszystkim na zrobieniu kilkuletniej przerwy w uprawie roślin kapustnych na tym samym stanowisku lub też utrzymaniu produkcji rzepaku na zainfekowanym polu wybierając odmianę tolerancyjną na tę chorobę. Inną chorobą, której wystąpieniu zapobiega się przez odpowiedni płodozmian, agrotechnikę i chemiczną ochronę jest sucha zgnilizna kapustnych. Nowością w ofercie firm nasiennych są odmiany posiadające podwójną tolerancję na tę chorobę. Do tej pory producenci rzepaku mieli dostęp do odmian posiadających tolerancję warunkowaną genem Rlm-7. Nowością są te, które posiadają podwójną tolerancję na suchą zgniliznę kapustnych warunkowaną genami Rlm-7 i Rlm-3.
Oferta firm hodowlanych jest niezwykle bogata i zróżnicowana. Rentowność produkcji zależna jest od wielu czynników. Jednak wybór odpowiedniej odmiany determinuje efektywność uprawy. Przed podjęciem decyzji zakupowych warto przeanalizować cechy poszczególnych odmian i zastanowić się, które z nich są dla nas najistotniejsze. Wybrana odmiana powinna być jak najlepiej dostosowana do naszych indywidualnych preferencji i warunków glebowo-klimatycznych naszego gospodarstwa. Spotkania polowe są świetną okazją do zapoznania się z właściwościami różnych odmian i dokonania racjonalnego wyboru.
Anna Rogowska, fot. Kamila Szałaj
