Morawiecki spotkał się z rolnikami. Strajku nie będzie?

10 stycznia odbyło się spotkanie premiera Morawieckiego i wicepremiera Kowalczyka z NSZZ Solidarność Rolników Indywidualnych i innymi związkami rolniczymi. W spotkaniu uczestniczyło ponad 20 osób, co oczywiście przekreśliło możliwość wypracowania konkretnych rozwiązań na tym spotkaniu.

Rząd zobowiązał się zaostrzyć kontrolę importu zbóż i wznowić program Locha Plus, co było żądaniem ZZR KORONA. Były obietnice, ale rząd konkretnych rozwiązań w celu rozwiązania problemu nadmiaru zbóż i rzepaku nie wskazał. Do środy zobowiązał się odpowiedzieć na piśmie ws. zgłoszonych postulatów.

Alina Ojdana w imieniu Związku Zawodowego Rolnictwa KORONA złożyła listę postulatów Związku dotyczących m.in. importu, eksportu, zwiększenia rezerw strategicznych czy hodowli trzody chlewnej.

Dyskusja o cenach zbóż i nawozów, funduszu gwarancyjnym, wsparciu produkcji trzody chlewnej oraz z innych kwestiach rolnych. Ustalenia przełożą się na programy i przepisy – napisał z kolei rzecznik rządu Piotr Müller na twitterze.

W spotkaniu nie uczestniczył były prezes Elewarru dr Daniel Alain Korona, którego nazwisko zabrakło na liście w biurze przepustek. Jak się okazało listę przygotowało ministerstwo rolnictwa. Bałagan czy też celowa zagrywka, mająca na celu nie dopuszczenie do przedstawienia premierowi informacji o realnej sytuacji na rynku zbóż i rzepaku?

POSTULATY ZZR KORONA zgłoszone 10 stycznia:

W/s importu zbóż:
• Wprowadzenie wymogu kontroli fitosanitarnej na granicy w przypadku importowanego zboża w tym na cele paszowe i konsumpcyjne.

Ministerstwo Rolnictwa w piśmie z dnia 30.12.2022 do ZZR KORONA stwierdza, że ziarno importowane zgodnie z przepisami unijnymi z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne lub paszowe nie podlega obowiązkowym badaniom granicznym fitosanitarnym. W naszej ocenie brak wymogu nie oznacza zakazu ich wprowadzenia, a zatem domagamy się wprowadzenia obligatoryjności takich badań. Zdrowie Polaków jest najważniejsze.

• Wprowadzenie klauzuli ochronnych przewidzianych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE 870/2022 czyli przywrócenie ceł i kontyngentów przewidzianych w układzie stowarzyszeniowym pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą

Zgodnie z art.4 rozporządzenia W przypadku gdy produkt pochodzący z Ukrainy jest przywożony na warunkach, które powodują poważne trudności lub stwarzają zagrożenie wystąpienia poważnych trudności dla unijnych producentów produktów podobnych lub bezpośrednio konkurencyjnych, na taki produkt w dowolnym momencie mogą zostać ponownie nałożone cła, które w przeciwnym razie miałyby zastosowanie na podstawie układu o stowarzyszeniu. Tylko od 1 lipca 2022 roku do 1 stycznia 2023 do Polski trafiło ponad 1,823 mln ton zbóż (według danych celnych), co poważnie zdestabilizowało rynek krajowy, w tym wschodnie rejony Polski. Spełniona jest zatem przesłanka określona w rozporządzeniu i oczekujemy że polski rząd będzie domagał się na forum unijnym przywrócenia ceł i kontyngentów.

W/s zwiększenia eksportu zbóż

• Wprowadzenie dopłat (do 250 zł/t) do zboża eksportowanego za pośrednictwem spółek państwowych tj. np. Elewarru.

Uwzględniając aktualną podaż zbóż ok. 40-42 mln ton w roku 2022/23 (35 mln ton zebrane w żniwach, 3 mln ton zapasów, prawie 2 mln już zaimportowanych), spożycie krajowe na poziomie 25-27 mln ton, i dotychczasowy eksport poza UE w wysokości ok. 1,5 mln ton, widoczna jest olbrzymia nadwyżka podażowa, która destabilizuje rynek zarówno w roku bieżącym, jak i może wpłynąć na żniwa w 2023 roku. Z tych względów należy doprowadzić do zdynamizowania eksportu. Uwzględniając fakt, iż zboże ukraińskie czy rosyjskie jest sprzedawane znacznie niżej od europejskiego (nawet o kilkadziesiąt dolarów/euro), konieczne wydaje się uruchomienie programu dopłat eksportowych. By rzeczywiście eksportowane było polskie zboże a nie importowane, proponujemy by całą operację przeprowadzić m.in. za pośrednictwem PAIHZ i spółek państwowych w tym Elewarru.

• Likwidacja funduszów promocji produktów rolno-spożywczych, które stanowią dodatkowe obciążenie daninowe w handlu, a w roku bieżącym przeznaczenie środków z tych funduszy na dofinansowanie eksportu polskiego zboża i ewentualnie innych produktów rolnych.

Głównym celem utworzenia funduszy promocji miało być wzrost spożycia i promocji produktów rolno-spożywczych… ustawa ma służyć przede wszystkim wspieraniu konkurencyjności oraz ugruntowaniu pozycji polskich produktów rolnych-spożywczych. Pytanie o zasadność istnienia tych funduszy, o tyle zasadne że np. spada liczba stad i pogłowia trzody chlewnej( w ciągu 7 lat ubyło aż 75%), co stwarza zbędność działań promocyjnych. Ponadto fundusze promocji stanowią kolejny haracz na branżę rolną, wiążącą się z opłatami od przedsiębiorców (do 0,1% wartości netto od sprzedaży produktów rolno-spożywczych, a nawet 0,2% w przypadku roślin oleistych) czyli są de facto quasi-podatkiem i ze stanowiskami w postaci komisji zarządzających. Dotychczasowe środki zebrane na ww. fundusze proponujemy przeznaczyć na wsparcie eksportu zbóż i rzepaku, poprzez sfinansowanie zakupu (dopłaty) lub transportu zbóż do portu czyli na cele eksportowe realizowane przez firmy państwowe.

W/s zwiększenia rezerw strategicznych zbóż

• Zwiększenie rezerw strategicznych poprzez wykup co najmniej 100 tys. ton zbóż (85 tys. ton pszenicy, 10 tys. ton żyta, 5 tys. ton jęczmienia) od spółki Elewarr przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych po cenach ewidencyjnych zakupu przez tą spółkę, oraz podwyższenie stawek za przechowanie rezerw strategicznych zbóż do poziomu rynkowego.

Aktualny stan rezerw strategicznych zbóż, aczkolwiek wyższy niż w czasach PO-PSL wciąż nie spełnia wymogu właściwego zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Stąd konieczność zwiększenia rezerw strategicznych, uwzględniającą aktualne możliwości przechowalnicze spółki Elewarr. W świetle przepisów możliwe jest dokonanie zwiększenia rezerw strategicznych zbóż poprzez stosowną decyzję prezesa rady ministrów i zakupu w trybie bezprzetargowym.

• Wykupienie działających elewatorów sprzedawanych przez podmioty prywatne np. w obszarach których Elewarr nie posiada elewatorów.

Uwzględniając fakt, iż w roku 1991 przy tworzeniu spółki Elewarr planowano 1 mln ton powierzchni magazynowej celem przechowywania rezerw państwowych, a także iż wiele elewatorów prywatnych jest dzisiaj oferowanych do sprzedaży w związku z trudną sytuacją rynkową, należy rozważyć zwiększenie powierzchni przechowalniczej Elewarru – celem zwiększenia w przyszłości wielkości rezerw strategicznych i w celu większego oddziaływania tej spółki na rynek (dziś jego udział w rynku zbóż nie przekracza 1-2%). Jako że Spółka ma ograniczone możliwości finansowe, wykupem elewatorów powinien zająć się Skarb Państwa lub KGS i wnieść te elewatory do Spółki lub należy poważnie dokapitalizować spółkę Elewarr.

W/s hodowli trzody chlewnej

• uruchomienie programu dla rolników, którzy prowadzą hodowlę trzody chlewnej w strefach z ograniczeniami w związku z ASF (wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kwartał 2022 roku), którzy z przyczyn od nich niezależnych ( przesunięcie terminów Zakładów Skupujących) nie sprzedali świń w IV kwartale 2021 roku, lecz w I kwartale 2022 roku.

Należy podkreślić, że Minister Rolnictwa Pan Henryk Kowalczyk, na spotkaniu Posiedzenia Zespołu w marcu 2022 roku, na którym omawiane były problemy hodowców trzody chlewnej ( spadek liczby gospodarstw w ciągu 5 lat z 244 tys, do 60 tys.), obiecał, że będzie nabór wniosków również za I kwartał 2022 roku.

• ponowne uruchomienie i kontynuacja w sposób cykliczny programu pomocy dla hodowców trzody chlewnej tzw. Locha Plus

Jak pokazują dane ARMiR, liczba stad trzody chlewnej zmniejszyła się w III kwartale o 2343 tj. 3,81%, a pogłowia tj. o 291 tys. sztuk (2,99%). Dla porównania w II kwartale ubyło zaledwie 61.271 sztuk świń (0,6%). Gwałtowne przyspieszenie ubytku pogłowia trzody chlewnej z II na III kwartał może wiązać się z zakończeniem programu Locha Plus. Dla przypomnienia w 2015 roku było 244,8 tys, a to oznacza, że w ciągu 7 lat ubyło aż 75% zarejestrowanych stad trzody chlewnej.
Zwracamy uwagę, że z przeznaczonych i zabezpieczonych 3,9 mld złotych w 2022 roku na wypłatę rolnikom dopłat do nawozów, pozostało 1,28 mld złotych niewykorzystanych środków, a zatem pieniądze te powinny być przeznaczone na kontynuację programu na Locha Plus, programu wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kwartał 2022 roku oraz zwiększenie kwoty pomocy suszowej.

Ponadto ZZR KORONA uważa za wskazane:

• Zweryfikowanie zintegrowanego systemu rolniczej informacji rynkowej, gdyż przytacza nierealne dane cenowe

Przytoczone w pismach Ministra Rolnictwa i na spotkaniach informacje cenowe z tzw. zintegrowanego systemu rolniczej informacji rynkowej daleko odbiegają od rzeczywistości. Cena rzepaku 3245 zł przytoczona przez MRiRW Henryka Kowalczyka, na komisji sejmowej w dniu 25.10.2022 r. była zawyżona o ponad 300 złotych, cena 837 zł za kukurydzę mokrą na dzień 18.12.2022 przytoczone w pismach Ministerstwa Rolnictwa do ZZR KORONA i do izb rolniczych jest zawyżona o 100-200 złotych w stosunku do rzeczywistości. Takie błędne informacje, które wychodzą z ust samego Ministra Rolnictwa jedynie denerwują i wyzwalają bunt wśród rolników. Trzeba pamiętać, że rolnikowi należy mówić prawdę, nawet wtedy gdy będzie ona bolesna.

• Rezygnacja z projektu budowy rurociągu oleju z Ukrainy do Gdańska

Projekt budowy 600 km rurociągu od granicy ukraińskiego do Gdańska celem eksportu ukraińskiego oleju za granicę, w warunkach gdy nasz kraj boryka się z nadmiarem rzepaku wydaje się pomysłem chybionym, zwłaszcza jeżeli uwzględnić prawdopodobne koszty tegoż przedsięwzięcia i techniczne uwarunkowania. Prowadzenie badania i analiz wiąże się jedynie ze zbędnymi kosztami. Apelujemy by dokonywać inwestycji zmierzające do podtrzymania polskiego rolnictwa, a nie zagranicznego.

Źródło: ZZR KORONA