5 czerwca 2025 r. zakończył się okres pełnej i jednostronnej liberalizacji importu towarów z Ukrainy do Unii Europejskiej. To efekt długich negocjacji i aktywności polskiej strony, która – jak podkreśla Ministerstwo Rolnictwa – od miesięcy zabiegała o przywrócenie równych zasad na wspólnym rynku.
– „Dzięki naszej konsekwencji udało się zakończyć etap, w którym polscy rolnicy musieli konkurować z ukraińskim importem bez żadnych zabezpieczeń. Dziś mamy rozwiązania chroniące nasz rynek i stabilizujące sytuację w rolnictwie” – powiedział przedstawiciel resortu rolnictwa.
Wzmocnione mechanizmy ochronne i dopłaty dla rolników
Przypomnijmy, że już w połowie 2024 roku w ramach tzw. środków ATM wprowadzono pierwsze mechanizmy ochronne, a także dopłaty do zbóż i kukurydzy. Działania te pozwoliły wielu gospodarstwom opróżnić magazyny przed nowymi zbiorami i ponownie uruchomić eksport.
– „Rolnicy otrzymali na to wsparcie w wysokości 2,8 mld zł. To była realna pomoc, a nie deklaracja” – zaznacza resort.
Nowe zasady handlu UE–Ukraina – sukces polskich postulatów
Nowe porozumienie między Unią Europejską a Ukrainą uwzględnia szereg postulatów zgłaszanych przez Polskę, co pozwoliło wrócić do korzystniejszych warunków handlu z punktu widzenia ochrony unijnego rynku rolnego.
Wśród najważniejszych zapisów znalazły się:
- utrzymanie systemu cen wejścia przy imporcie warzyw i owoców z Ukrainy – co chroni rynek przed towarem po dumpingowych cenach;
- ograniczenie bezcłowego importu wrażliwych towarów (cukier, mięso drobiowe, jaja) do poziomu kontyngentów taryfowych;
- wprowadzenie bilateralnej klauzuli ochronnej, pozwalającej czasowo wycofać koncesje taryfowe, jeśli rynek zostanie zakłócony w konkretnym państwie członkowskim;
- uzależnienie przyznania Ukrainie dodatkowych koncesji od dostosowania jej przepisów do prawa UE w zakresie pozostałości pestycydów i dobrostanu zwierząt (maksymalnie w ciągu 3 lat);
- powrót do zasady wzajemności w handlu – kontyngenty dla UE na rynku ukraińskim będą co najmniej takie same, jak dla Ukrainy w UE.
Częściowa liberalizacja eksportu z UE
Nowe porozumienie przewiduje również częściową liberalizację eksportu towarów z UE na rynek ukraiński, co może wzmocnić polskich eksporterów m.in. w branży mleczarskiej.
– „To szansa dla naszych firm, które mogą zwiększyć sprzedaż produktów mlecznych, mięsnych i przetworzonych. Dla wielu gospodarstw to powiew nadziei po trudnych latach” – ocenił ekspert OOPR.
Bezpieczeństwo i kontrole pozostają priorytetem
Import z Ukrainy nadal musi spełniać unijne wymogi bezpieczeństwa żywności, a każda partia towaru podlega kontroli odpowiednich służb i inspekcji w państwach członkowskich.
– „Nie ma mowy o obniżeniu standardów. Chronimy zdrowie konsumentów i uczciwą konkurencję na rynku” – podkreśla ministerstwo.
Wnioski
Nowe zasady handlu między UE a Ukrainą to efekt wielu miesięcy presji, negocjacji i determinacji środowisk rolniczych. Polska nie tylko obroniła interes swojego rolnictwa, ale też wpłynęła na kształt unijnej polityki handlowej wobec Ukrainy.
– „To dowód, że konsekwentna praca i solidarność polskiej wsi przynoszą efekty. Wspólny głos rolników został usłyszany” – podsumował przedstawiciel OOPR.
