Dziedzictwo kulinarne jest bardzo ważnym elementem dziedzictwa kulturowego. Odgrywa też olbrzymią rolę w promocji każdego regionu, ze względu na swoją różnorodność i specyficzność.
Trzeba przyznać, że mamy je bardzo bogate. Złożyły się na to zarówno zróżnicowanie regionalne kraju, jak i jego historia.
Polska, w której od wieków żyły obok siebie różne narody o różnych tradycjach, kulturze i religii otrzymała w spadku po nich bogate tradycje kulinarne. Odnajdujemy je w starych recepturach, nazewnictwie potraw i wyrobów oraz historii samych produktów. Pozostają one nie tylko istotnym elementem naszego kulturowego dziedzictwa, ale także czynnikiem inspirującym rozwój regionu i przynoszącym dodatkowe źródła dochodów jego mieszkańcom.
Atrakcje na pokaz
Produkty tradycyjne i regionalne są produktami wysokiej jakości, wytwarzanymi w sposób naturalny, tradycyjny i przyjazny środowisku z surowców pochodzących z najbliższego otoczenia. Wytwarzane są w małej skali, przy wykorzystaniu bardzo specyficznych umiejętności i technologii. Są też mocno związane z określonym obszarem geograficznym.
Ich promocja i sprzedaż podnoszą atrakcyjność regionu, w którym powstają. Podkreślają jego specyfikę i niepowtarzalność, przyciągając turystów i inwestorów – szczególnie w branży turystycznej i gastronomicznej. Dzięki temu stanowią wyjątkową szansę poprawy jakości życia mieszkańców, i to bez znaczących nakładów finansowych. Dają również szansę tworzenia nowych miejsc pracy, a tym samym pozyskiwania nowych źródeł dochodów.
Moda na jakość
Społeczności lokalne wielu regionów od lat potrafią wykorzystywać walory regionalnych produktów a ich sprzedaż stanowi dla nich znaczący dochód. W wielu wsiach wytwarzane są w oparciu o wyjątkowe, tradycyjne receptury pradziadów. Często nie zdajemy sobie sprawy, że ta wykwintna i oryginalna żywność, wytwarzana z naturalnych, tradycyjnych surowców, cieszy się dynamicznie rosnącym zainteresowaniem konsumentów. Ostatnio w Polsce można zauważyć wręcz modę na produkty regionalne lub dania wywodzące się z kulinarnej tradycji. Po latach zachłyśnięcia się żywnością typu „fast food” mającą być oznaką nowoczesności, coraz więcej konsumentów przekonuje się do tradycyjnych artykułów postrzegając je jako coś atrakcyjnego. Konsumenci szukają też żywności o wysokiej jakości, zarazem wyróżniającej się niepowtarzalnym smakiem i aromatem. Te właśnie wyroby wytwarzane w oparciu o tradycyjne receptury, charakteryzujące się wyjątkowością i oryginalnością stają się modne.
Wykorzystać szansę
Produkcja tradycyjnej żywności jest szansą dla niewielkich gospodarstw rolnych oraz małych firm rodzimych. Przy dobrym pomyśle i odpowiedniej promocji może być dobrym źródłem dochodu, gdyż konsumenci skłonni są płacić więcej za dobrą jakość i niepowtarzalność wyrobów. W dodatku rolnicy mogą dostarczać produkty tradycyjne bezpośrednio do osób żyjących w aglomeracjach miejskich i tworzyć własną sieć sprzedaży.
Wysoka jakość produktów lokalnych pozwala na uzyskanie wyższej ceny w porównaniu z żywnością przemysłową, co poprawia rentowność gospodarstw. Wraz z tym rośnie poziom życia mieszkańców obszarów wiejskich.
W celu promocji produktów tradycyjnych w Polsce została utworzona Lista Produktów Tradycyjnych. Służy ona zbieraniu i rozpowszechnianiu informacji o danym wyrobie. Ponadto producenci produktów tradycyjnych mogą ubiegać się o udzielenie odstępstw od obowiązujących i prawnie uregulowanych wymogów produkcyjnych – sanitarnych, higienicznych i weterynaryjnych. Odstępstwa te muszą wynikać ze stosowania przez nich niezmiennych, tradycyjnych metod wytwarzania. Udzielanie tego typu odstępstw nie może jednak wpłynąć negatywnie na jakość zdrowotną produktu.
W ostatnim czasie na Listę Produktów Tradycyjnych wpisane zostały „fafernuchy”- małe, podłużne, pieprzne ciasteczka pani Haliny Witkowskiej z Leman w powiecie pułtuskim. Jest to tradycyjny i regionalny wypiek ściśle związany z terenami Puszczy Białej. Sztuka wypieku fafernuchów sięga tradycją do dawnych czasów i jest nadal pielęgnowana oraz przekazywana tradycyjnie z pokolenia na pokolenie, z matki na córkę.
Podsumowując można powiedzieć, że tradycyjne produkty, wytwarzane według sprawdzonych od pokoleń receptur, są szansą rozwoju polskiej wsi i promocji Polski w Europie. Rodzinne masarnie, serowarnie czy też przetwórnie warzyw coraz częściej uzupełniają dochody gospodarstw, stanowiąc też jedną z atrakcji gospodarstw agroturystycznych oraz będąc lekarstwem na bezrobocie.
Źródło: Anna Lenart, Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział Poświętne, www.modr.mazowsze.pl, fot. sxc.hu
