W opublikowanym w czerwcu 2025 r. biuletynie unijnej jednostki monitorującej uprawy – MARS (Monitoring Agricultural Resources) – znalazły się zaktualizowane prognozy średnich plonów głównych upraw w krajach UE, w tym także dla Polski. Dane wskazują na umiarkowany optymizm w odniesieniu do zbóż ozimych, jednak nieco gorsze perspektywy dla rzepaku.
Zboża zyskały, rzepak stracił
Zgodnie z najnowszymi szacunkami KE:
- Prognoza plonów średnich pszenicy i jęczmienia dla Polski została w czerwcu podniesiona w porównaniu do oczekiwań sprzed miesiąca.
- Plony kukurydzy pozostają na tym samym poziomie co w majowej prognozie.
- Perspektywy dla rzepaku uległy pogorszeniu, co wynika z lokalnych uszkodzeń wywołanych późnowiosennymi przymrozkami.
Co istotne, we wszystkich przypadkach prognozowane plony dla Polski są niższe niż średnia unijna – mimo wzrostu oczekiwań względem roku ubiegłego.
Prognoza plonów średnich w Polsce (czerwiec 2025)
| Uprawa | Prognozowany plon (Polska) | Średnia unijna | Zmiana względem maja |
|---|---|---|---|
| Pszenica | Wyższy niż w 2024 r. | Wyższy | Wzrost |
| Jęczmień | Powyżej 5-letniej średniej | Wyższy | Wzrost |
| Kukurydza | Zgodny z historią | Wyższy | Bez zmian |
| Rzepak | Obniżony względem maja | Wyższy | Spadek |
Komentarz MARS: dobre warunki pogodowe sprzyjały zbożom ozimym
Według analityków MARS, w okresie sprawozdawczym (maj–czerwiec) pogoda w Polsce sprzyjała większości upraw. Deszcze poprawiły wilgotność wierzchniej warstwy gleby, a chłodniejsze temperatury ograniczyły ryzyko chorób i zapewniły korzystne warunki do kwitnienia zbóż oraz wczesnego wypełniania ziarna.
„W okresie sprawozdawczym panowała korzystna pogoda. Opad deszczu obserwowany w większości regionów poprawił wilgotność wierzchniej warstwy gleby, podczas gdy niższe niż zwykle temperatury spowolniły zaawansowaną fenologię upraw i zapewniły dobre warunki do kwitnienia zbóż ozimych” – czytamy w raporcie MARS.
Rzepak ucierpiał lokalnie przez majowe przymrozki
Początek maja przyniósł niespodziewane ochłodzenie, z kilkoma dniami z temperaturami poniżej 0°C w północnej i wschodniej Polsce. Choć zboża nie zostały znacząco dotknięte, ponieważ nie osiągnęły jeszcze krytycznych faz rozwoju, rzepak reagował na przymrozki negatywnie.
„Rzepak został lokalnie dotknięty przez przymrozki, co wpłynęło na korektę prognozy w dół” – podkreśla MARS.
Uprawy jare i letnie bez większych zastrzeżeń
Stan upraw jarych i letnich jest określany jako przyzwoity, a prognozy ich plonów są zgodne z trendami wieloletnimi. Oznacza to, że w tej grupie nie zaobserwowano znaczących odchyleń od średnich warunków.
Podsumowanie
Mimo spadku oczekiwań względem rzepaku, sytuacja plonowania w Polsce na tle całego sezonu 2025 r. rysuje się stosunkowo pozytywnie – zwłaszcza dla zbóż ozimych. Warto jednak pamiętać, że średnie wydajności wciąż pozostają poniżej unijnej normy, co odzwierciedla specyfikę klimatyczno-glebową oraz lokalne ryzyka pogodowe.
