Ziemniak jest najpopularniejszą rośliną okopową uprawianą w naszym kraju. Stanowi bardzo ważny składnik diety wielu milionów Polaków. Jego produkcja nie należy do najłatwiejszych. Uzyskanie wysokich plonów o bardzo dobrej jakości wymaga wykonania wielu zabiegów ochronnych oraz dużych nakładów przeznaczonych na pracę ludzi. Podstawą uprawy ziemniaka jest zwalczanie chwastów. Czysta plantacja ziemniaków zapewnia brak konkurencji z chwastami o składniki pokarmowe i wodę w trakcie wegetacji oraz pozwala na bezproblemowy zbiór bulw.
Najgroźniejsze chwasty w uprawie ziemniaka
- Chwasty dwuliścienne: komosa biała, szarłat szorstki, dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, tobołki polne, tasznik pospolity, żółtlica drobnokwiatowa, psianka czarna.
- Chwasty jednoliścienne: chwastnica jednostronna, perz właściwy, włośnica.
Kiedy wykonać zabieg odchwaszczania?
Zabieg odchwaszczania ziemniaków powinno wykonywać się w sposób doglebowy przed wschodami pierwszych roślin. Najczęściej jest to czas po ostatnim obredleniu i uformowaniu redlin, a na 2-7 dni przed wschodami ziemniaków.
Istnieje także możliwość odchwaszczania ziemniaków w sposób powschodowy. Lecz niestety w tych etapach wzrostu ilość substancji czynnych zwalczających chwasty dwuliścienne jest dość mocno ograniczona. Nie ma natomiast problemów ze zwalczaniem chwastów jednoliściennych w sposób powschodowy, na które działają graminicydy, które są selektywne dla roślin ziemniaka.
Jaki oprysk wybrać do odchwaszczania ziemniaków?
- Substancja Aklonifen np. Bandur 600SC, Chanon 600 SC, Chandor 600 SC – posiada bardzo szerokie spektrum zwalczanych chwastów. Bardzo często substancja ta jest wybierana do mieszanek herbicydowych. Należy stosować go na maksymalnie 7 dni przed wschodami ziemniaków. Najlepiej działa na chwasty w czasie ich kiełkowania oraz wschodów. Środek pozostaje aktywny w glebie przez okres 2-3 miesięcy co zapobiega wtórnemu zachwaszczeniu gleby.
- Substancja Prosulfokarb np. Boxer 800EC, Krum 800 EC – bezpieczna substancja czynna bardzo dobrze zwalczająca komosę, przytulię i przetacznika . Posiada szerokie okno stosowania od posadzenia do fazy pojawienia się 3 liści na pędzie głównym. Na chwasty działa najlepiej we wczesnych fazach rozwojowych.
- Substancja Metobromuron np. Proman 500 SC, Inigo 500 SC – posiada bardzo szeroki zakres działania na chwasty. Pobierany jest przez korzenie i liście chwastów. Najskuteczniej działa na chwasty od fazy kiełkowania do fazy rozety. Środki zawierające tą substancje należy stosować przed wschodami ziemniaka na wilgotną glebę.
- Substancja Pendimetalina np. Stomp Aqua 455SC, Activus 400SC – substancja stosowana w mieszaninach herbicydowych. Osiąga bardzo dobrą skuteczność zwalczania chwastów przy wysokiej wilgotności gleby. Jest wrażliwa na niskie temperatury powietrza. Należy stosować ją przedswchodowo od momentu sadzenia do fazy, w której pędy przedostają się na powierzchnię gleby.
- Substancja Chlomazon np. Command 480 EC – dodatek do mieszanin, dobrze zwalcza chwasty jednoliścienne oraz przytulię czepną. Należy uważać w dawkowaniu środka, ponieważ przy dawkach powyżej 0,15l może spowodować przypalenie wschodzących ziemniaków. Stosować na około 7 dni przed pierwszymi wschodami ziemniaków.
- Substancja Flurochloridon np. Racer 250EC – środek typowo doglebowy do stosowania maksymalnie do 10 dni po posadzeniu. Zwalcza chwasty jednoliścienne i dwuliścienne.
- Metrybuzyna np. Sencor Liquid 600SC, Belmonte 600SC, Buzzin – substancja, która zostaje wycofana z użycia w 2025r. Ten rok jest ostatnim, w którym można stosować środki posiadające metrybuzyne. Posiadała bardzo szeroki zakres stosowania. Można ją stosować przed wschodami ale także i powschodowo. Należy jednak uważać na odmiany, które są wrażliwe ponieważ, zastosowanie metrybuzyny w takich odmianach może spowodować fitotoksyczność.
- Rimsulfuron np. Titus 25WG, Rim 25WG, Rimel 25WG – herbicyd selektywny o działaniu systemicznym do stosowania powschodowego. Zwalcza głównie chwasty prosowate oraz niektóre chwasty dwuliścienne.
Najwyższą skutecznością odznaczają się jednak mieszaniny dwóch lub trzech środków, które posiadają szerokie spektrum zwalczania i się uzupełniają.
Substancje zwalczające chwasty jednoliścienne
- Propachizafop np. Agil-S 100 EC, Zetrola, Ready
- Chizolafop-p-etylu np. Labrador 40EC,
- Kletodym np. Select Super 120 EC
Zwalczają one chwasty jednoliścienne takie jak: chwastnicę jednostronną, perz właściwy, owies głuchy, samosiewy zbóż. Są to substancje układowe, które wnikają przez liście chwastów i rozmieszczają się do korzeni i rozłogów chwastów. Polecane są do stosowania w sytuacji, w której herbicydy doglebowe nie zdołały zwalczyć chwastów jednoliściennych lub ich presja była zdecydowanie za duża.
Jakie warunki powinny być podczas wykonywania zabiegu zwalczania chwastów w ziemniakach?
Główny zabieg odchwaszczania ziemniaków przypada na okres od początku kwietnia do połowy maja. Część rolników sadząca ziemniaki z przeznaczeniem na wczesny zbiór pod włókniną wykonuje ten zabieg już w marcu. Wykonywanie tego zabiegu w tak wczesnym terminie bardzo często przypada na czas niesprzyjających warunków pogodowych, którymi są występujące przymrozki oraz wiosenne susze. Prawidłowe działanie herbicydów jest możliwe, gdy gleba jest wilgotna, a temperatury w czasie wykonywania zabiegu i po zabiegu nie spadają poniżej 5 stopni Celsjusza . Oprysk można także wspomagać dodając do mieszaniny zbiornikowej adiuwant doglebowy lub RSM, które poprawiają właściwości przylepne herbicydów do gleby .
Podsumowanie
- Pula herbicydów do ochrony roślin z roku na rok się zmniejsza. Mimo to istnieją jeszcze skuteczne rozwiązania zwalczające chwasty.
- Skuteczność zabiegów jest uwarunkowana między innymi od warunków pogodowych.
- Podstawowym i obowiązkowym zabiegiem chwastobójczym jest zabieg doglebowy . Zabiegi powschodowe należy traktować jako zabiegi poprawkowe lub uzupełniające.
- Wyższą skutecznością charakteryzują się mieszaniny herbicydowe składające się z 2-3 herbicydów.
- Warto wspomagać działanie herbicydów stosując adiuwanty doglebowe.
