Środki ochrony roślin stanowią jeden z kluczowych elementów współczesnego rolnictwa, umożliwiając skuteczną ochronę roślin uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami. Ich jakość oraz legalność mają bezpośredni wpływ na zdrowie roślin, bezpieczeństwo żywności i środowiska. Dlatego Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) prowadzi regularne kontrole, by eliminować z rynku produkty niespełniające wymogów.
Tysiące kontroli w 2024 roku
W 2024 roku PIORiN przeprowadziła 5 729 kontroli obrotu środkami ochrony roślin. W ich ramach:
- 314 próbek zostało poddanych urzędowym badaniom jakości,
- w tym 252 próbki podstawowe i 62 próbki interwencyjne.
Wyniki kontroli przedstawiają się następująco:
- 249 próbek podstawowych uzyskało pozytywne orzeczenia jakości,
- 3 próbki podstawowe zostały dyskwalifikowane,
- spośród próbek interwencyjnych, 24 próbki otrzymały negatywną opinię, co skutkowało zakazem wprowadzenia ich do obrotu.
Nielegalne produkty wciąż obecne
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły nielegalnych środków ochrony roślin, takich jak:
- produkty niedopuszczone do obrotu,
- środki z obcojęzycznymi etykietami, niespełniające polskich wymogów.
W każdym przypadku, gdy wykryto nieprawidłowości, Inspekcja podjęła działania przewidziane prawem, dążąc do wycofania wadliwych partii pestycydów z rynku.
Ogólnopolski zasięg i współpraca międzyinstytucjonalna
Pobieranie próbek odbywa się na terenie całego kraju, m.in. w:
- centrach logistycznych,
- hurtowniach,
- sklepach rolniczych.
Działania te są prowadzone również we współpracy z:
- organami ścigania,
- Krajową Administracją Skarbową,
w celu przeciwdziałania fałszowaniu środków ochrony roślin.
Prewencja i monitoring – filary kontroli
PIORiN prowadzi działania prewencyjne, mające na celu:
- wykrywanie możliwie jak największej liczby nieprawidłowości,
- monitorowanie jakości środków ochrony roślin dostępnych na rynku.
Takie podejście umożliwia lepsze zabezpieczenie użytkowników – przede wszystkim rolników – przed stosowaniem produktów o obniżonej jakości lub niewłaściwym składzie.
Laboratoryjne badania jakości
Badania jakości wykonuje Laboratorium Badania Jakości Środków Ochrony Roślin działające w strukturach Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu. Określane są tam m.in.:
- zawartość substancji czynnych,
- istotne zanieczyszczenia,
- właściwości fizyko-chemiczne,
- a także – w razie potrzeby – inne parametry jakościowe.
Wszystkie wyniki są porównywane z normami przyjętymi podczas procesu rejestracji danego środka ochrony roślin.
Wnioski: skuteczna kontrola to bezpieczne rolnictwo
Zaprezentowane dane z 2024 roku potwierdzają zasadność i skuteczność działań kontrolnych PIORiN. Stały nadzór nad jakością środków ochrony roślin to jeden z najważniejszych elementów zapewniających bezpieczeństwo produkcji rolniczej, zdrowie konsumentów i ochronę środowiska.
