Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomina, że do 31 lipca 2024 r. rolnicy ubiegający się o płatność dobrostanową, płatność ekologiczną lub o płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zobowiązani są do złożenia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wymaganych dokumentów i informacji.
Ekoschemat: Dobrostan zwierząt
Celem Echoschematu – Dobrostan zwierząt jest zachęcenie rolników do promowania podwyższonych warunków dobrostanu zwierząt. Wsparcie można uzyskać za realizację zobowiązań w zakresie dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad odpowiednie normy wynikające z powszechnie obowiązującego prawa i powszechnie stosowane praktyki.
Wymagania wspólne w ekoschemacie – Dobrostan zwierząt:
- Posiadanie odpowiedniej siedziby stada zarejestrowanej zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, a w przypadku drobiu – numeru zakładu drobiu.
- Wymogi odnoszące się do danej grupy zwierząt dotyczą wszystkich zwierząt tej grupy utrzymywanych w gospodarstwie rolnym.
- Zwierzęta objęte wymogami są oznakowane i zarejestrowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (jeśli dotyczy).
- Rolnik realizujący interwencję dotyczącą dobrostanu zwierząt zobowiązany jest do jednorazowego odbycia szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków (wymóg od 2024 r.).
- Rolnik posiada plan poprawy dobrostanu zwierząt (w przypadku bydła nie dotyczy praktyk polegających na zapewnieniu wypasu, wybiegu, ściółki, późniejszego odsadzania cieląt w odniesieniu do krów mlecznych oraz praktyki związanej z utrzymywaniem zgodnie z systemem QMP a w przypadku świń nie dotyczy praktyki związanej z utrzymywaniem zgodnie z systemem QAFP oraz praktyki polegającej na zwiększeniu co najmniej o 20% powierzchni bytowej dla rolników uczestniczących w krajowym systemie jakości QAFP).
W odniesieniu do świń i bydła – obowiązuje system punktowy tzn., rolnik może z listy praktyk wybrać te, które chce realizować w swoim gospodarstwie. Natomiast w odniesieniu do owiec, kóz, koni i drobiu płatność przysługuje za realizację pakietu wymogów.
System punktowy polega na wycenie poszczególnych praktyk wpływających na poprawę dobrostanu zwierząt (na podstawie wyliczonych stawek płatności dobrostanowych stanowiących rekompensatę za utracone korzyści i za dodatkowe koszty. Każdej praktyce została przypisana odpowiednia liczba punktów. Wartość punktu ustalana jest corocznie z uwzględnieniem kursu EUR/PLN z ostatniego dnia roboczego września danego roku oraz średniej liczby zwierząt, które kwalifikują się do płatności w okresie przestrzegania wymogów. Szacunkowa wartość 1 punku wynosi ok. 100 zł.
Rolnictwo ekologiczne
Celem interwencji jest wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w prawodawstwie unijnym i krajowym. Wsparciem w ramach interwencji objęte są powierzchnie w ramach następujących grup upraw: rolnicze, warzywne, zielarskie, sadownicze podstawowe, jagodowe, sadownicze ekstensywne, paszowe oraz TUZ, prowadzone zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego.
Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi o powierzchni UR nie większej niż 10 ha mogą otrzymać wsparcie w ramach interwencji na uproszczonych zasadach – płatność do hektara w jednakowej wysokości 1 640 zł/ha, niezależnie od grupy upraw.
W przypadku takich gospodarstw wsparciem zostaną objęte przylegające do siebie powierzchnie, na których mogą być uprawiane rośliny z różnych grup upraw (tj. upraw rolniczych, upraw warzywnych, upraw zielarskich, upraw sadowniczych – podstawowych, jagodowych i ekstensywnych oraz upraw paszowych, jakie są wspierane w ramach standardowej, czyli „pakietowej” realizacji zobowiązań ekologicznych), w tym również małe powierzchnie upraw poniżej 0,1 ha, przy czym łączna powierzchnia tak przylegających upraw nie może być mniejsza niż 0,1 ha.
Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą
W ramach interwencji rolnicy, niezależnie od tego czy realizują zobowiązania ekologiczne w ramach poszczególnych grup upraw (tj. pakietów), czy też jako małe gospodarstwo z uprawami ekologicznymi, mogą również otrzymać do każdego hektara zgłoszonego do płatności ekologicznych dodatkową premię za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej w wysokości 573 zł/ha. Warunkiem otrzymania premii będzie zapewnienie obsady zwierząt na poziomie od 0,3 DJP do 1,5 DJP na każdy hektar użytków rolnych w gospodarstwie, w tym nie zgłoszony do płatności ekologicznych.
Przy takim poziomie obsady zabezpieczona jest w gospodarstwie samowystarczalność paszowo-nawozowa. Ustalony minimalny poziom obsady zwierząt pozwala w pełni bilansować mineralizującą się w procesie produkcji materię organiczną, a maksymalny poziom zwierząt pozwala dostatecznie uzupełnić zasoby mineralizującej się w procesie produkcji materii organicznej w glebie (bez przekraczania dopuszczalnej dawki nawozów naturalnych wykorzystywanych rolniczo zawierającej nie więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych) i jednocześnie zachować w gospodarstwie produkcję o zrównoważonej organizacji produkcji zwierzęcej.
Warunki kwalifikowalności:
- posiadanie gospodarstwa rolnego położonego na terytorium RP, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha; obszar kwalifikowany – użytki rolne (grunty orne, trwałe użytki zielone, uprawy trwałe – sadownicze);
- działka deklarowana do wsparcia o min. powierzchni 0,1 ha;
- prowadzenie produkcji rolnej z przepisami określonymi m.in. w rozporządzeniu PE i Rady (UE) 2018/848 oraz w ustawie o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej.
Wymagania w ramach interwencji:
- obowiązek produkcji ekologicznej i odpowiednie przeznaczenie zbioru, tj. co najmniej 30% uzyskanego zbioru musi zostać przeznaczone do sprzedaży lub do przetwórstwa;
- uprawa gatunków roślin określonych na poziomie przepisów krajowych;
- posiadanie zwierząt – w przypadku płatności do upraw paszowych na gruntach ornych oraz do trwałych użytków zielonych w obsadzie co najmniej 0,3 DJP/ha, przy czym płatności ekologiczne do takich upraw będą przyznawane do powierzchni do jakiej „starczy” rolnikowi zwierząt przeliczonych na DJP (tj. do powierzchni nie większej niż wynikającej z podzielenia posiadanych przez rolnika zwierząt przeliczonych na DJP przez współczynnik 0,3) Dolny próg obsady 0,3 DJP/ha (zmieniony z 0,5 DJP/ha) będzie stosowany dla wniosków złożonych w 2023 r. zgodnie z nowelizacją rozporządzania ekologicznego oczekującą obecnie na publikację;
- posiadanie zwierząt w obsadzie 0,3-1,5 DJP na każdy hektar UR – w przypadku premii za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno- zwierzęcej;
- posiadanie planu działalności ekologicznej;
- w przypadku podstawowych upraw sadowniczych, ekstensywnych upraw sadowniczych oraz upraw jagodowych:
- uprawa gatunków w okresie owocowania, a w przypadku upraw niebędących w okresie owocowania – potwierdzenie, że do założenia tych upraw wykorzystano materiał nasadzeniowy odpowiedniej jakości;
- utrzymanie minimalnej obsady dla poszczególnych gatunków roślin z tolerancją do 10%;
- coroczne wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych.
Wszystkie uprawy deklarowane do wsparcia finansowego w ramach interwencji podlegają kontroli jednostek certyfikujących.
Zobowiązania w ramach interwencji – Rolnictwo ekologiczne obejmują okres 5 lat.
Rolnicy realizujący zobowiązania ekologiczne nie wskazują we wniosku o przyznanie płatności ekologicznych czy uprawa, do której ubiegają się o przyznanie tych płatności prowadzona jest na gruncie w konwersji czy po konwersji.
W celu umożliwienia rolnikom realizującym zobowiązania ekologiczne w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020 kontynuowania tych zobowiązań (w latach 2023-2024) na korzystniejszych warunkach – analogicznych jak dla rolników realizujących zobowiązania ekologiczne w ramach Interwencji – Rolnictwo ekologiczne PS WPR, znowelizowano przepisy dotyczące działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020 i od 2023 r. wprowadzono m.in. następujące zmiany:
- podwyższono stawki płatności w ramach wszystkich pakietów i wariantów działania do poziomu stawek płatności dla Interwencji Rolnictwo ekologiczne w ramach Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027;
- wprowadzono możliwość ubiegania się rolników o dodatkową płatność do każdego hektara zgłoszonego do płatności ekologicznych w formie premii za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej.
Kto może otrzymać wsparcie
Rolnicy objęci nadzorem jednostki certyfikującej w ramach systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym.
Jakie wsparcie można otrzymać
Wysokość wsparcia:
Budżet interwencji Rolnictwo ekologiczne wynosi ok. 905 mln EUR, co przekłada się na średni roczny budżet na poziomie ok. 181 mln EUR (w latach 2023-2027).
Dla poszczególnych grup upraw są inne stawki płatności i są one też zróżnicowane ze względu na status danej uprawy, tj. czy jest to uprawa w okresie konwersji, czy też uprawa już ekologiczna. Stawki płatności w ramach każdego z pakietów interwencji zostały określone jako roczne stawki płatności do jednostki powierzchni, tj. do 1 ha. Stawki płatności w ramach interwencji dotyczącej rolnictwa ekologicznego, w zależności od grupy upraw i okresu konwersji/po konwersji wynosić będą od 2023 r. od 1 043 zł/ha do 3 105 zł/ha. Natomiast w przypadku pakietu Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi stawka płatności będzie wynosiła 1 640 zł/ha, a stawka premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą 573 zł/ha.
Stawki te są wyższe średnio o 35% w porównaniu do stawek z 2021 r. (i średnio o 84% względem stawek z 2015 r.) jakie były stosowane w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020.
Płatności ekologiczne są przyznawane do powierzchni (ha) upraw prowadzonych metodami ekologicznymi (tj. upraw w okresie konwersji lub upraw już ekologicznych).
Płatności do powierzchni upraw w okresie konwersji – w ramach 5-letniego zobowiązania, przysługują nie dłużej niż przez okres pierwszych 3 lat realizacji zobowiązania obejmującego przez te 3 lata uprawy w okresie konwersji.
W ramach interwencji stosowana będzie degresywność płatności, tj. płatności ekologiczne będą przyznawane w wysokości:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Szacowane stawki płatności:
Interwencje rolno-środowiskowo-klimatyczne
Więcej informacji: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/interwencje-rolno-srodowiskowo-klimatyczne
Szczegóły dotyczące dokumentów i informacji, które rolnicy zobowiązani są złożyć do 31 lipca 2024 r. znajdują się w załączonym pliku.
Więcej informacji na temat ww. interwencji oraz dokumentów jakie rolnik lub zarządca jest zobowiązany złożyć w trakcie ich realizacji są dostępne na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakładkach dotyczących poszczególnych interwencji:
