Polski eksport zbóż pozostaje w wyraźnym regresie. Według najnowszych danych Komisji Europejskiej, w bieżącym sezonie 2025/26 (liczonym od 1 lipca 2025 r.) nasz kraj wysłał poza granice Unii Europejskiej zaledwie 390 tys. ton ziarna zbóż. To wynik niemal identyczny jak w słabym sezonie 2024/25, a jednocześnie ponad trzykrotnie niższy niż w rekordowym 2023/24, gdy w tym samym okresie eksport sięgał 1,35 mln ton.
Zaledwie 4% udziału Polski w unijnym eksporcie
W konsekwencji tak niskiej dynamiki sprzedaży Polska spadła na 6. miejsce wśród unijnych eksporterów zbóż. Nasz udział w eksporcie unijnym wynosi obecnie jedynie 4,0%, co oznacza marginalizację na tle największych graczy.
Liderem pozostaje Rumunia, odpowiadająca aż za 50% całego eksportu ziarna z UE. Kolejne miejsca zajmują:
- Francja – 13%,
- Litwa – 9%,
- Niemcy – 8%,
- Łotwa – 4%,
- Polska – 4%.
Rumunia zdominowała rynek – kluczowa rola portów naddunajskich
Dominacja Rumunii w eksporcie zbóż wynika przede wszystkim z jej dogodnego położenia logistycznego oraz intensywnego tranzytu ziarna z Ukrainy.
Port w Konstancy stał się w ostatnich dwóch latach głównym kanałem wywozu zboża z regionu Morza Czarnego, co znacząco zwiększyło rumuński udział w eksporcie unijnym.
Podczas gdy inne kraje, w tym Polska, zmagały się z ograniczeniami infrastrukturalnymi i zatorami logistycznymi, Rumunia potrafiła wykorzystać sytuację geopolityczną i zbudować przewagę konkurencyjną.
Polska traci konkurencyjność – przyczyny słabości eksportu
Eksperci wskazują kilka przyczyn słabego wyniku Polski:
- Wysokie koszty transportu i ograniczona przepustowość portów, zwłaszcza w Gdańsku i Gdyni,
- Niepewność regulacyjna dotycząca tranzytu i handlu z Ukrainą,
- Zmniejszony popyt na zboże paszowe ze strony krajów trzecich,
- Silny kurs złotego, który ogranicza opłacalność eksportu.
Dodatkowo, po rekordowym sezonie 2023/24, krajowe zapasy ziarna są mniejsze, a część producentów wstrzymuje sprzedaż, oczekując na wyższe ceny w dalszej części roku.
Perspektywy na kolejne miesiące
Na razie nic nie wskazuje, by Polska miała szybko odzyskać pozycję w czołówce unijnych eksporterów. Choć prognozy zbiorów z 2025 r. są przeciętne, to warunki logistyczne i rynkowe nadal pozostają niekorzystne.
Ewentualne ożywienie eksportu może nastąpić dopiero zimą, gdy na rynku pojawi się większy popyt z krajów północnej Afryki i Bliskiego Wschodu.
Analitycy podkreślają jednak, że bez inwestycji w infrastrukturę portową i magazynową, Polska będzie miała coraz trudniejsze zadanie w rywalizacji o rynki zewnętrzne.
Polska, jeszcze niedawno w ścisłej czołówce unijnych eksporterów zbóż, dziś traci znaczenie na europejskim rynku.
Spadek na 6. miejsce i zaledwie 4% udziału w eksporcie unijnym to sygnał, że krajowy sektor zbożowy wymaga lepszej strategii eksportowej, poprawy logistyki i większej stabilności regulacyjnej.
Bez tych zmian Polska może na dłużej pozostać jedynie średnim graczem w unijnym handlu zbożem.
