NASA potwierdza, że rok 2024 był jak do tej pory najcieplejszym rokiem w historii pomiarów – tak wynika z analiz przeprowadzonych przez specjalistów z NASA.
Globalne anomalie temperatury powierzchni
Powyższa mapa Ziemi z 2024 roku pokazuje globalne anomalie temperatury powierzchni, czyli o ile cieplejszy lub chłodniejszy był każdy region planety w porównaniu ze średnią z lat 1951-1980. Normalne temperatury są pokazane na biało, wyższe niż normalne temperatury na czerwono i pomarańczowo, a niższe niż normalne temperatury na niebiesko.
Najcieplejszy rok w historii
Średnia temperatura powierzchni Ziemi w 2024 roku była najcieplejsza w historii. Globalne temperatury w 2024 r. wyniosły 2,30 stopnia Fahrenheita (1,28 stopnia Celsjusza) powyżej przyjętego poziomu bazowego z XX wieku (1951-1980), co jest rekordem. Rok 2024 był najgorętszym rokiem od czasu rozpoczęcia prowadzenia zapisów od roku 1880 roku – podkreślają specjaliści NASA. Przez ponad połowę 2024 r. średnie temperatury były o ponad 1,5 stopnia Celsjusza wyższe od scenariusza bazowego.
Porozumienie paryskie i historyczne temperatury
Porozumienie paryskie w sprawie zmian klimatu zakłada wysiłki na rzecz utrzymania temperatury poniżej 1,5 stopnia Celsjusza w dłuższej perspektywie. Dla porównania, temperatury w ciepłych okresach na Ziemi trzy miliony lat temu – kiedy poziom mórz był dużo wyższy niż obecnie – były tylko o około 3 stopnie Celsjusza wyższe niż przed epoką przemysłową – zauważyli naukowcy z NASA. Zdaniem specjalistów, obecnie jesteśmy w połowie drogi do ocieplenia z poziomu pliocenu (epoka trzeciorzędu), do którego może dojść w ciągu zaledwie 150 lat.
Przyczyny ocieplenia klimatu
Naukowcy doszli do wniosku, że trend ocieplenia w ostatnich dziesięcioleciach jest napędzany przez zatrzymujący ciepło dwutlenek węgla, metan i inne gazy cieplarniane. W latach 2022 i 2023 na Ziemi odnotowano rekordowy wzrost emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych – tak wynika z międzynarodowych analiz. Stężenie dwutlenku węgla w atmosferze wzrosło z poziomu sprzed epoki przemysłowej w XVIII wieku, wynoszącego około 278 części na milion, do około 420 części na milion obecnie.
Naturalne wahania klimatu
Na temperatury w poszczególnych latach mogą mieć również wpływ naturalne wahania klimatu, takie jak El Niño i La Niña, które na przemian ogrzewają i ochładzają Ocean Spokojny. Silne El Niño, które rozpoczęło się jesienią 2023 roku, przyczyniło się do podniesienia globalnej temperatury powyżej poprzednich rekordów. Fala upałów, która rozpoczęła się w 2023 roku, jeszcze przekraczała prognozy w 2024 roku, mimo że El Niño osłabło. Obecnie świat naukowy pracuje nad określeniem czynników przyczyniających się do tego zjawiska, w tym możliwych skutków klimatycznych erupcji wulkanu Tonga w styczniu 2022 r. oraz zmniejszenia zanieczyszczenia, które może zmienić pokrywę chmur i sposób, w jaki energia słoneczna jest odbijana z powrotem w przestrzeń kosmiczną.
Metody gromadzenia i analizy danych przez NASA
NASA gromadzi swoje dane dotyczące temperatury, wykorzystując dane o temperaturze powietrza na powierzchni Ziemi zebrane z dziesiątek tysięcy stacji meteorologicznych, a także dane o temperaturze powierzchni mórz i oceanów zebrane przez instrumenty umieszczone na statkach i bojach. Dane te są analizowane przy użyciu metod, które uwzględniają zróżnicowane odstępy między stacjami temperatury na całym świecie oraz efekty ogrzewania miejskiego, które mogą zniekształcić obliczenia. Zmiany zachodzące w klimacie, najpierw widać w średniej globalnej, potem w skali kontynentalnej, a następnie w skali regionalnej. Obecnie widać je już na poziomie lokalnym. Zmiany klimatu są już wyraźnie widoczne w codziennych zjawiskach pogodowych.
Potwierdzenie trendu ocieplenia przez inne instytucje
Należy także zauważyć, że niezależne analizy przeprowadzone przez NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), Berkeley Earth, Hadley Centre (część brytyjskiego Met Office zajmującego się prognozowaniem pogody) i Copernicus Climate Services w Europie również wykazały, że globalne temperatury powierzchni Ziemi w 2024 r. były najwyższe od czasu rozpoczęcia nowoczesnego prowadzenia rejestrów. Naukowcy wykorzystują w swoich analizach wiele tych samych danych dotyczących temperatury, ale używają różnych metodologii i modeli. Każdy z nich pokazuje ten sam trwający trend ocieplenia.
Prognozy na rok 2025
Obecnie zastanawiamy się, jaki będzie rok 2025. Czy to będzie kolejny rok z ekstremalnie wysokimi temperaturami? Co z opadami deszczu, jak będą się one rozkładały? Najbardziej interesuje nas, co czeka środkową Europę, szczególnie rolnictwo. Czy nie zabraknie wody? Europejskie rolnictwo, w tym polskie, już boryka się z suszą i niedoborami wody. Może się zdarzyć tak, że zacznie brakować wody pitnej dla ludności.
Źródło: NASA, WIR
