W drugim kwartale 2025 r. odnotowano umiarkowaną poprawę ogólnej koniunktury w polskim rolnictwie, jednak nastroje samych rolników wyraźnie się pogorszyły. Wskazują na to najnowsze dane wskaźnika koniunktury rolnej IRGAGR publikowanego przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH.
Sezonowa poprawa, ale słabsza niż zwykle
Wartość wskaźnika IRGAGR wzrosła w porównaniu z pierwszym kwartałem o 1,5 pkt, co wpisuje się w typowy cykl sezonowy – wiosną i latem, wraz z wegetacją roślin, rosną przychody z produkcji rolnej. Tym razem jednak skala poprawy była wyraźnie słabsza niż w analogicznych okresach poprzednich lat.
Pogorszenie nastrojów rolników, zwłaszcza hodowców
Wbrew ogólnej poprawie koniunktury, wskaźnik zaufania rolników – będący jednym z dwóch elementów IRGAGR – spadł o 1,7 pkt. Pogorszenie nastrojów szczególnie widoczne było wśród rolników prowadzących produkcję zwierzęcą, których sytuacja finansowa uległa zauważalnemu pogorszeniu.
Główne przyczyny to:
- malejące oszczędności i rosnące zadłużenie gospodarstw,
- spadek opłacalności chowu i hodowli zwierząt,
- niższe zakupy pasz treściwych (spadek salda o 1,5 pkt).
Nierównowaga między produkcją roślinną a zwierzęcą
Dysproporcje między obydwoma sektorami rolnictwa stają się coraz bardziej widoczne. Wzrosły zakupy nawozów sztucznych (saldo w górę o 4,1 pkt) oraz środków ochrony roślin (wzrost o 6,3 pkt), co świadczy o większej aktywności w produkcji roślinnej. Jednocześnie zmniejszyły się wydatki na pasze i inwestycje w produkcji zwierzęcej.
Problemy z inwestycjami i dostępem do kredytów
Rolnicy ograniczają również inwestycje w maszyny i budynki, a ich skłonność do finansowania działalności kredytem wyraźnie spadła. Z badania wynika, że dostępność kredytów preferencyjnych jest najniższa od dwóch lat.
Aż 44,7% gospodarstw domowych deklaruje, że przeznacza środki z dopłat bezpośrednich na bieżące potrzeby życiowe, a nie na rozwój gospodarstw.
Mimo wszystko rolnicy wierzą w poprawę
Pomimo trudności, wartość ogólnego wskaźnika koniunktury jest wyższa niż rok temu – o 6,3 pkt, co potwierdza utrzymującą się tendencję wzrostową od II kwartału 2023 r. Co ważne, rolnicy biorący udział w badaniu są ostrożnymi optymistami – liczą, że w III kwartale 2025 r. ich sytuacja się poprawi.
Podsumowując, sytuacja w rolnictwie pozostaje złożona – choć ogólna koniunktura rośnie, to spadek zaufania i rosnące problemy finansowe szczególnie w produkcji zwierzęcej każą z ostrożnością patrzeć na perspektywy branży w dalszej części roku.
