Sejm uchwalił w czwartek – 24.06.2010 ustawę określającą zasady zwalczania inwazyjnych gatunków obcych. Chodzi o rośliny, zwierzęta, grzyby i inne organizmy, które zagrażają rodzimym ekosystemom, żywności, mogą też negatywnie wpływać na zdrowie człowieka.
418 posłów głosowało za uchwaleniem ustawy, 10 było przeciw, jeden się wstrzymał od głosu.
Wcześniej posłowie głosowali także nad kilkudziesięcioma poprawkami zgłoszonymi do projektu podczas drugiego czytania, przyjmując w większości poprawki o charakterze legislacyjnym zgłoszone przez PiS, a odrzucając poprawki zgłoszone przez opozycję.
Wdrożenie przepisów Parlamentu Europejskiego
Celem ustawy jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych. Rozporządzenie to weszło w życie 1 stycznia 2015 r.
Chodzi m.in. o listę inwazyjnych gatunków obcych dla całej UE, kontrole unijnych granic, raportowanie, wzajemne powiadamianie oraz współpracę między państwami członkowskimi. Nowe rozwiązania mają przyczynić się do eliminacji lub zminimalizowania negatywnego wpływu wybranych inwazyjnych gatunków obcych na rodzimą przyrodę, usługi ekosystemowe, gospodarkę oraz ludzkie zdrowie. Do najbardziej znanych gatunków roślin inwazyjnych należy barszcz Sosnowskiego, który został sprowadzony m.in. do Polski z rejonu Kaukazu, a także np. wiewiórka szara i czarna czy rak marmurkowy.
Podstawowym zadaniem zmian będzie niewpuszczenie przez granicę przewożonych gatunków inwazyjnych i odsyłanie ich z powrotem do kraju, skąd zostały przywiezione. Decyzje w tej sprawie podejmować będą Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska przy współpracy ze służbami granicznymi, Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcją Weterynaryjną.
Informowanie o inwazyjnych gatunkach obcych
Nowe przepisy mają także zapewnić należyte informowanie społeczeństwa o inwazyjnych gatunkach obcych poprzez stworzenie centralnego rejestru, w którym będą gromadzone dane dotyczące występowania w środowisku IGO i środków zaradczych wobec IGO. Ustanawiają również zasadę, że wprowadzający inwazyjny gatunek do środowiska płaci karę.
Ponadto przyjęte regulacje odnoszą się do problemu tzw. cyrków amatorskich poprzez wyłączenie ich z katalogu podmiotów zwolnionych z zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków niebezpiecznych. Chodzi o to, że po wprowadzeniu wyłączenia część osób fizycznych, by ominąć przepisy, zakładało działalność cyrkową i uzyskiwało stosowne zezwolenia od powiatowego lekarza weterynarii otwierając w ten sposób drogę do legalnego posiadania gatunków niebezpiecznych.
Inwazyjne gatunki obce, które stwarzają zagrożenie dla naszego kraju, zostaną określone w rozporządzeniu Rady Ministrów. Nowe rozwiązania mają wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
naukawpolsce PAP Małgorzata Werner-Woś
