16 lipca 2025 r. Komisja Europejska przedstawiła komunikat dotyczący Wieloletnich Ram Finansowych UE na lata 2028–2034, w tym ramowy projekt budżetu Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) – kluczowego instrumentu wspierającego rolnictwo w państwach członkowskich. Dokument zaprezentowany przez komisarza ds. rolnictwa Christophe’a Hansena spotkał się z szerokim odzewem, również w Polsce. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) zaprezentowało swoje stanowisko w tej sprawie, odnosząc się do założeń i planowanych mechanizmów finansowania.
Polska w gronie głównych beneficjentów – więcej środków, większa elastyczność
W ocenie MRiRW, Polska utrzyma pozycję jednego z największych beneficjentów unijnego budżetu WPR, co oznacza dostęp do znaczących, a być może rekordowych środków finansowych w nadchodzącej perspektywie. Kluczowe znaczenie ma przy tym większy udział krajowych mechanizmów decyzyjnych w rozdziale tych funduszy, co przekłada się na większą elastyczność i dostosowanie do lokalnych potrzeb rolników oraz obszarów wiejskich.
Bezpieczeństwo żywnościowe i dochodowość rolnictwa priorytetem działań resortu
Ministerstwo jednoznacznie podkreśla, że fundamentem jego polityki w kontekście nowego budżetu WPR będzie utrzymanie i wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz zwiększenie konkurencyjności i dochodowości gospodarstw rolnych. Te priorytety są nie tylko kontynuacją dotychczasowych działań, lecz także odpowiedzią na wyzwania wynikające z dynamicznej sytuacji geopolitycznej i konieczność zapewnienia strategicznej suwerenności żywnościowej kraju.
„Bezpieczeństwo żywnościowe, które w głównej mierze zapewniają rolnicy, to jeden z filarów bezpieczeństwa narodowego” – podkreśla MRiRW.
Projekt KE nie uwzględnia w pełni oczekiwań rolników
Zgodnie z analizą resortu, choć propozycje Komisji Europejskiej przewidują utrzymanie wielu dotychczasowych instrumentów wsparcia, takich jak:
- płatności bezpośrednie,
- działania na rzecz klimatu i środowiska,
- inwestycje w gospodarstwach,
- wsparcie dla małych gospodarstw i młodych rolników,
- płatności ONW,
to nie odpowiadają one w pełni na potrzeby i oczekiwania środowiska rolniczego. Ministerstwo dostrzega konieczność dalszych rozmów i doprecyzowania mechanizmów podziału środków oraz zwiększenia udziału krajowych funduszy w finansowaniu kluczowych działań.
Nowa struktura finansowania – większa rola środków krajowych
W przedstawionej propozycji podział środków z II filara WPR (rozwój obszarów wiejskich) ma być dokonywany na poziomie krajowym, z możliwością dodatkowego wsparcia z budżetów narodowych. Taki model finansowania pozwala Polsce lepiej ukierunkować inwestycje m.in. na:
- rozwój infrastruktury wiejskiej (z udziałem Polityki Spójności),
- wsparcie regionów słabiej rozwiniętych, w tym obszarów po byłych PGR-ach,
- rozwój sektora rolnego i biogospodarki (przy udziale Europejskiego Funduszu Konkurencyjności).
Dalsze działania: analiza, konsultacje, wypracowanie rekomendacji
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi pogłębioną analizę dokumentów źródłowych przekazanych przez KE. Po uzyskaniu pełnej dokumentacji, minister Czesław Siekierski przedstawi rekomendacje resortu wraz z harmonogramem konsultacji społecznych. W spotkaniach udział wezmą przedstawiciele organizacji rolniczych oraz sektora rolno-spożywczego.
„Działania MRiRW będą w pełni skoncentrowane na ochronie interesów polskiego rolnictwa i wypracowaniu efektywnych rozwiązań dla nowej perspektywy finansowej” – zapowiada resort.
Podsumowanie stanowiska MRiRW
- Polska pozostaje jednym z głównych beneficjentów WPR, z dużym wpływem na podział środków.
- Bezpieczeństwo żywnościowe i wzrost dochodowości rolnictwa to strategiczne priorytety resortu.
- Propozycje KE są niewystarczające w zakresie oczekiwań środowisk rolniczych – potrzebna jest korekta zapisów.
- MRiRW zapowiada intensywne konsultacje i działania na rzecz wypracowania korzystnych rozwiązań dla polskich rolników.
Dyskusja o kształcie WPR dopiero się rozpoczyna
MRiRW aktywnie włączy się w negocjacje na forum UE, zabiegając o odpowiednie uwzględnienie interesów polskiego rolnictwa w ostatecznym kształcie budżetu WPR na lata 2028–2034. Najbliższe miesiące będą kluczowe dla przyszłości polskiej wsi i całego sektora rolno-spożywczego.
