Na podstawie długoterminowych prognoz temperatury powietrza już możemy spodziewać się wylotu chowacza brukwiaczka. Szczególnie na południu Polski prognozowane temperatury przekraczają 15°C, co sprzyja pojawianiu się szkodników w uprawach.
Stosowanie żółtych naczyń w monitoringu
Aby skutecznie monitorować obecność szkodników w uprawach rzepaku, należy rozmieścić żółte naczynia na polach. Ważne zasady ich stosowania obejmują:
- Umieszczenie naczyń o wysokości kilku centymetrów, wypełnionych wodą z odrobiną oleju do 75% ich pojemności.
- Ustawienie naczyń w miejscach osłoniętych lub w zagłębieniach terenu, 10-15 m od brzegów pola.
- Regularne przeglądanie naczyń co kilka dni, a dane z obserwacji należy wpisywać do kalendarza agronomicznego.
Dlaczego stosowanie żółtych naczyń jest zalecane i niezbędne?
Wczesne wykrywanie zagrożeń
Regularne monitorowanie pozwala na wykrycie pierwszych oznak obecności szkodników, zanim zdążą one wyrządzić znaczne szkody. Przykładowo, obserwacje w zakładach doświadczalnych pokazują, że pierwsze naloty chowacza brukwiaczka mogą wystąpić już w styczniu, jeśli zima jest łagodna.
Precyzyjne określenie terminu zabiegu
Żółte naczynia pomagają w ustaleniu progu szkodliwości, co umożliwia wykonanie oprysku tylko wtedy, kiedy jest to konieczne. Dzięki temu unikamy niepotrzebnego stosowania środków ochrony roślin. To z kolei ogranicza ryzyko powstawania odporności u szkodników oraz zmniejsza negatywny wpływ na organizmy pożyteczne, takie jak pszczoły.
Indywidualne podejście do plantacji
Każda plantacja rzepaku jest inna, zależnie od otoczenia, na przykład lasów, rowów czy zeszłorocznych upraw. Żółte naczynia wymagają dostosowania ochrony do specyfiki konkretnego pola. W praktyce oznacza to lepszą ochronę plonów oraz uniknięcie niepotrzebnych kosztów.
Oszczędność i ekologia
W porównaniu do droższych metod, takich jak tablice lepowe czy pułapki feromonowe, żółte naczynia są tanie, skuteczne i łatwe w obsłudze. Koszt jednego naczynia jest minimalny, a jego wielokrotne użycie sprawia, że inwestycja szybko się zwraca. Ponadto ograniczenie liczby oprysków znacznie zmniejsza obciążenie środowiska chemikaliami.
Najważniejsze szkodniki w uprawach
W miarę wzrostu temperatury od wczesnej wiosny do żniw, w żółtych naczyniach i podczas czerpakowania możemy spotkać następujące szkodniki:
- Chowacz granatek
- Chowacz brukwiaczek
- Chowacz czterozębny
- Słodyszek rzepakowiec
- Chowacz podobnik
- Pryszczarek kapustnik
- Mszyca kapuściana
Progi szkodliwości wybranych szkodników
Aby ustalić konieczność wykonania zabiegów ochronnych, warto śledzić progi ekonomicznej szkodliwości:
| Szkodnik | Termin obserwacji | Próg szkodliwości |
|---|---|---|
| Chowacz brukwiaczek | Marzec – początek kwietnia | 10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni |
| Chowacz czterozębny | Koniec marca – kwiecień | 20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 6 dni |
| Słodyszek rzepakowy | Zwarty i luźny kwiatostan | 1 chrząszcz na roślinie (zwarty), 2-4 chrząszcze na roślinie (luźny) |
| Pryszczarek kapustnik | Początek opadania płatków kwiatowych | 1 owad dorosły na 4 rośliny |
| Chowacz podobnik | Początek opadania płatków kwiatowych | 1 owad dorosły na 1 roślinie |
Choroby zbóż i ich monitoring
Podczas rejestracji chorób zbóż zwraca się uwagę na:
- Mączniaka prawdziwego,
- Septoriozę paskowaną,
- Plamistość siatkowaną na jęczmieniu.
Dodatkowo wilgotne warunki sprzyjają porażeniu systemu korzeniowego przez grzyby podstawy żdźbla.
Obserwacja gleby pod kątem żywotności szkodników
Regularne lustracje gleby pozwalają monitorować aktywność szkodników takich jak:
- Chrząszcze stonki ziemniaczanej,
- Larwy pryszczarka kapustnika i pryszczarka zbożowego,
- Bobówki śmietki kapuścianej,
- Gąsienice omacnicy prosowianki zimujące w pędach kukurydzy.
Podsumowanie
Zbliżające się ocieplenie zwiększa ryzyko występowania szkodników w uprawach rzepaku i zbóż. Kluczowe jest monitorowanie ich liczebności oraz prowadzenie odpowiednich zabiegów zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej. Regularna obserwacja pozwala na skuteczną ochronę roślin i minimalizację strat plonów.
