Wierzba czy topola? – energetyczne starcie!

Czy uprawa energetyczna topoli białej jest w stanie wyprzeć popularną dziś w Polsce wierzbę energetyczną? Na chwilę obecną można na polskich plantacjach spotkać różne odmiany i gatunki topoli, co mogłoby wskazywać na przewagę tej rośliny nad wierzbą.

Topola to roślina szybko rosnąca, krzewiasta z której produkuje się zarówno drewno kawałkowe do kotłów jak i zrębki do kotłowni zautomatyzowanych. Topola biała, w odróżnieniu od wierzby, która mocno się rozkrzewia, tworzy jeden główny pień, z którego wyrastają gałęzie boczne. Systematycznie ścinana roślina odrasta przez około 20 lat od momentu jej wysadzenia. Wymagania glebowe jak i wodne nie są duże, zwłaszcza w porównaniu z wierzbą. Można uzyskać dobry przyrost topoli energetycznej na glebie klasy V, o podłożu torfowym i piaszczystym, na polu bez melioracji.
 

Roczny przyrost masy pojedynczego drzewka wynosi od 3 do 3,5 kg. Plonowanie topoli: przy obsadzie 6500 drzew na 1 ha przyrastają rocznie ok. 23 tony drewna o zawartości wody 50%. Jest to równoznaczne z plonem ok. 17 ton drewna/1 ha/1 rok przy zawartości wody 25%, a to przekłada się na doskonałe paliwo do spalania. Przy obsadzie topoli 10 000 roślin na 1 ha, o przeciętnym przyroście 3 kg/1 drzewko/1 rok plantacja daje plon ok. 30 ton drewna o zawartości wody 50%.

Przy uprawie ze zbiorem ręcznym zaleca się przeprowadzać go co 4-5 lat, gdzie średnica pnia przy gruncie to ok. 15 cm i wysokość 11-14 m. W przypadku siewu maszynowego topolę sadzi się dokładnie tak jak wierzbę energetyczną- w rzędach podwójnych o rozstawie 80 cm.  Od uprawy wierzby różni się jednak szerokością międzyrzędzia, wynosi ona około 150 cm. Taki system sadzenia obejmuje 10 000 roślin na 1 ha. Zbiór powstałej biomasy przeprowadza się co 3-4 lata, kiedy to średnica pnia przy gruncie wynosi około 10 cm. Przypada to na okres zimowy, kiedy w gospodarstwach rolnych nie są prowadzone prace polowe. Zatem jest to korzystne w sytuacji gdy zatrudnia się stałych pracowników w gospodarstwie, wtedy to zbiory roślin energetycznych będą stanowić dla nich dodatkowe zajęcia w czasie zimowego przestoju.

Wadą topoli białej jest fakt, że herbicydy traktują ją jako chwast, dlatego też walkę z wszelkimi niechcianymi roślinami powinno się prowadzić mechanicznie. Jest to szczególnie ważne w pierwszym roku uprawy. W następnych latach, drzewka topoli przewyższają chwasty i zasłaniają międzyrzędzia.

Naturalną sprawą jest, że nawożenie pól poprawia ich żyzność oraz zwiększa uzyskiwane plony, jednak w przypadku topoli nawożenie sztucznymi i organicznymi nawozami nie jest konieczne gdyż opadające co roku liście rośliny dostarczają jej wystarczające ilości masy organicznej.

Szacuje się, że plon zebrany z uprawy 1 hektara topoli białej, w przeciętnych warunkach plonowania jest w stanie zapewnić opał dla domu o powierzchni 200 m2. Jest to równe kosztom ogrzewania około 3000 zł w przypadku miału węglowego.

W Polsce jest około 3 miliony gospodarstw rolnych. Wystarczyłoby żeby 1/3 z nich wprowadziła uprawę 1 hektara topoli białej, a to zaspokoiłoby potrzeby równe 7 milionom ton węgla.

Magdalena Wiśniewska
Redakcja AgroNews, tot.:sxc