W rzepaku ozimym na 8 odmianach w 2011 r i 14 odmianach w 2012 r. z Listy Zalecanych Odmian w województwie opolskim, w SOO Głubczyce oceniano wpływ technologii ochrony fungicydowej Bayer na stopień porażenia przez choroby podstawy łodyg i plonowanie w porównaniu z technologią przeciętną, w której nie stosowano fungicydów typu regulatorów wzrostu oraz innych fungicydów, natomiast mikronawozy i poziom nawożenia azotem były tak jak w technologii z ochroną.
W technologii Bayer zabiegi fungicydowe wykonano trzykrotnie w okresie wegetacji:
1) W fazie 4-6 liści jesienią – Tilmor 0,75 l/ha, łącznie z mikronawozami ADOB: siarczan magnezu 7,5 kg/ha + Basfoliar 12-4-6+S 8 l/ha.
2) W fazie 30-50cm wysokości roślin wiosną – Tilmor 1 l/ha, łącznie z mikronawozami ADOB: siarczan magnezu 10 kg/ha + ADOB B 2,5 l/ha + ADOB Mo 0,15 l/ha + Basfoliar 12-4-6+S 8 l/ha.
3) W fazie początku opadania płatków kwiatowych – Traper 1 l/ha.
Siew rzepaku ozimego został wykonany pod koniec 3 dekady sierpnia. Podstawowym herbicydem był Butisan Star, stosowany 4-7 dni po siewie, w dawce 2,5 l/ha. Zwalczano chowacze, słodyszka rzepakowego i szkodniki łuszczynowe, między innymi z udziałem insektycydu Proteus. Razem z zabiegiem na słodyszka stosowano mikronawozy; siarczan magnezu 7,5 kg/ha + Basfoliar 12-4-6+S 8 l/ha. Łączne nawożenie azotem wynosiło 210 kg N/ha (25+100+85) w 2012 r i 217,5 kg N/ha (22,5+125+70) w 2011r.
W technologii bez ochrony średnie porażenie badanych odmian rzepaku ozimego przez kompleks chorób podstawy łodyg wynosiło 23% w 2011 r i 31% w 2012 r. Średnio z dwóch lat bardziej podatnymi odmianami były Nelson F1 i PR46W20 F1. Porażenie poszczególnych odmian było zmienne w latach, średnio, poza wymienionymi zbliżone i wynosiło 20 – 29%.
W technologii z ochroną fungicydową Bayer porażenie przez te choroby (głównie zgniliznę kapustnych i zgniliznę twardzikową) było wyraźnie niższe i wynosiło średnio 5% w 2011 i 9% w 2012 roku. Na odmianie Nelson F1 w 2-leciu choroby te wystąpiły silniej, a odmiany Vision, Goya i PR46W14 F1 cechowały się niższym stopniem porażenia w porównaniu do średniego porażenia.
Plonowanie rzepaku ozimego w SDOO Głubczyce było wysokie: 61,8 dt/ha w 2011 r i 59,2 dt/ha w 2012 r. W 2011 średni plon 8 badanych odmian różnił się nieznacznie w technologii bez ochrony i z ochroną Bayer. Jednak na odmianach populacyjnych Goya i Vision różnice wynosiły odpowiednio 6,9 i 8,5 dt/ha. W 2012 roku średni przyrost plonu nasion po zastosowaniu technologii ochrony fungicydowej Bayer wyniósł 7,9 dt/ha. Wszystkie badane odmiany reagowały zwyżką plonu, a szczególnie Goya (o13,8 dt/ha), NK Petrol F1 (o10,3 dt/ha) i Visby F1 (o 10,1 dt/ha). U pozostałych odmian przyrost wahał się od 4,3 do 9,2 dt/ha. Średnio w 2-leciu najwyższy przyrost plonu nasion po zastosowaniu technologii ochrony Bayer notowano na odmianach Goya, Vision i NK Technic F1.
W technologii ochrony rzepaku ozimego BAYER dwukrotnie w okresie wegetacji (jesienią i wiosną) stosowano fungicyd Tilmor® 240 EC, zawierający 160g/l tebukonazolu i 80g/l protiokonazolu. Substancje te mają przede wszystkim dobre działanie fungicydowe – zwalczają suchą zgniliznę kapustnych oraz wpływają na regulację wzrostu i rozwoju roślin.
Spośród kilku badanych technologii ochrony fungicydowej rzepaku ozimego (dane dostępne u autora) w technologii Bayer uzyskano najwyższą (20%) redukcję chorób podstawy łodyg i najwyższy przyrost plonu nasion. W 2011 roku był on nieznaczny i wynosił średnio 0,7 dt/ha. Jednak notowano wyraźną zwyżkę plonu u odmian Goya i Vision. W 2012 roku przyrost plonu był duży – średnio o 7,9 dt/ha (od 4,3 – Extend F1 do 13,8 dt/ha – Goya).
W latach 2011-2012 najwyższy uzyskano u odmian Goya, Vision i NK Technic F1. W obydwóch latach badane odmiany przezimowały bardzo dobrze. Rośliny przed zimą były skrócone dobrze rozwinięte, z odpowiednio wykształconym systemem korzeniowym i rozetą 8 – 10 liści. Do zbioru łan był zwarty, nieznacznie pochylony.
Dr Kazimierz Pyziak
Dyrektor SDOO Głubczyce