Podstawową bazę żywieniową przez cały rok stanowią prawidłowo zakiszone użytki zielone oraz kiszonka z kukurydzy. Gwarancją sukcesu jest odpowiednia technika zbioru we właściwej fazie rozwojowej roślin. Bardzo ważnym, a w przypadku gdy przyrządzenie paszy ma miejsce w nieodpowiednich warunkach kluczowym, elementem dbania o stabilność i ograniczenie odpadów z zakiszonej masy jest stosowanie odpowiedniego dodatku kiszonkarskiego.
Optymalizacja produkcji ukierunkowanej zarówno na bydło mięsne jak i produkcję mleka najlepiej rozpocząć od zapewnienia na stole paszowym najwyższej jakości kiszonek, tak aby było jak najmniej niedojadów. W obecnych czasach nakłady na produkcję rolną są bardzo wysokie, warto redukować je w rozsądny sposób i nie oszczędzać na jakości kiszonki. Należy zadać sobie pytanie: jak zrobić najlepszą paszę objętościową tzn. smaczną dla przeżuwaczy, dobrą pod względem jakościowym i wydajną pod względem ilościowym.
Pierwszy pokos zebrany w odpowiednim terminie pozwala na uzyskanie najwyższej wydajności oraz wyższy zbiór w drugim i kolejnych pokosach. Od dobrego wykonania paszy z pierwszego pokosu zależeć będą w bardzo dużym stopniu koszty ponoszone nie tylko na żywienie stada, ale również na jego zdrowotność. Odpowiedni termin, czyli jaki? Początek maja a może koniec? Praktycy wiedzą, jak zrobić dobrą sianokiszonkę, wiedzą również, że bydło najchętniej pobiera paszę z łąk, które w momencie koszenia nie są jeszcze wykłoszone. W przypadku mieszanki różnych traw i motylkowych priorytetowa jest faza wzrostu roślin dominujących na polu.
Mieszanka traw z motylkowymi jest najbardziej pożądanym surowcem do zakiszania. Udział motylkowych powinien wynosić 20-40%. Do korzyści jakie wynikają z takiego rozwiązania możemy zaliczyć:
- zwiększenie udziału białka w plonie,
- rośliny motylkowe zwiększają strawność pasz,
- poprawę zawartości mikro i makroelementów w paszy,
- udział roślin motylkowych zmniejsza konieczność nawożenia azotem,
- zwiększenie smakowitości i lepsze pobranie.
Wykonując prace związane ze zbiorem pierwszego pokosu cały czas trzeba pamiętać, że nie chodzi o wyprodukowanie jak największej ilości kiszonki, ale wyprodukowanie kiszonki o najwyższej jakości. Najbardziej efektywny jest właśnie pierwszy pokos, kolejne nie dadzą już tak dobrego plonu. W przeliczeniu na jednostkę masy kolejne pokosy są mniej efektywne ekonomicznie, uzyskujemy niższy plon przy tych samych nakładach pracy i kosztach paliwa.
Parametry dobrze sporządzonej sianokiszonki:
- 30-45% suchej masy,
- 29-35% włókno surowe w suchej masie,
- 16-22% białka ogólnego w suchej masie,
- niska koncentracja amoniaku,
- pH na poziomie 3.9-4.2,
- swoisty aromat o przyjemnym kwaskowym zapachu, podobnym do zakwasu chlebowego,
- kolor zbliżony do zakiszanego surowca.
Zastosowanie inokulantu zapewnia wyższą jakość konserwowanej paszy i gwarantuje niższe straty suchej masy.
Dodatek mikrobiologiczny, czyli inokulant w kiszonce powoduje ukierunkowanie w stronę najbardziej pożądanej fermentacji mlekowej, i oznacza wyhamowanie innych rodzajów fermentacji. Dzięki temu zachowana zostaje jakość kiszonki a ubytek suchej masy jest minimalny. W żywieniu zwierząt lepszej jakości kiszonka jest smaczniejsza i bardziej strawna, co przekłada się na wzrost pobrania paszy i w konsekwencji zwiększenie wydajności produkcji. Bydło chętniej pobiera paszę lekko kwaskowatą o przyjemnym aromacie. Kiedy warto stosować zakiszacz biologiczny? Najlepiej przy każdym zbiorze użytków zielonych, jest to inwestycja, która szybko się zwraca.
W kiszonkach wysokobiałkowych i niskocukrowych, czyli mieszankach traw z motylkowymi, proces fermentacji jest bardziej skomplikowany.
Wzmożony rozwój clostridii, drożdży i enterobakterii skutkuje zawsze utratą suchej masy i rozkładem składników odżywczych, co bardzo mocno obniża jakość wyprodukowanej paszy objętościowej. Dodatek inokulantu skutecznie poprawia proces zakiszania takiej zielonki i minimalizując straty. Najbardziej odpowiedni będzie zakiszacz który:
- szybko stworzy środowisko beztlenowe,
- poprzez zdominowanie fermentacji zahamuje rozwój pleśni i drożdży w kiszonce,
- bardzo szybko obniży pH zakiszanego surowca do porządanego poziomu,
- przyspieszy proces zakiszania (nawet do 7 dni),
- po otwarciu silosu, pryzmy, balotu skutecznie zapobiega zagrzewaniu się kiszonki,
Przy użyciu nieodpowiedniego zakiszacza powyższe zjawiska mogą być minimalne lub w ogóle nie obserwowane.
Ekonomia w gospodarstwie z produkcją zwierzęcą to przede wszystkim profilaktyka. Należy policzyć jakie straty ponosi rolnik, który pozwala sobie na błędy przy zbiorze i konserwacji pasz objętościowych. Ile musi odrzucić pasz, ponieważ nie nadają się do spożycia przez jego stado lub co gorsza skarmiane są pasze wątpliwej jakości powodujące spadki w produkcji i problemy zdrowotne w stadzie.
Źródło: KWS
